)!i
ri,„ .'i
58
Refol.
,lcr Sraat.
vanHoll.
17.April
1564. fol.
27.
(2) Hooft
Ned. Hilt,
fbl. 3i.
. Hilt,
fol. 3Ó..
Bentiv.
jit. der
Ned. Oorl.
pag-23-
zaam alleen met den toom der Landvoog-
dyc geworden liet. Des had dit gedrag
alom tot fchadnw den nyd aller Edelen,
die daarom ook.de ontilaane bcwcrangen
over het indringen der nieuwe Biilchop-
pen, en dc d a g e l y k s toeneemcndc beroerten
, wegens ( i ) het weder invoeren van
hec Plakaat ( i ) van den jaare vyftienhoii-
dcrdvyftig , beheizende eenen fcherpen
geloofsdwang , met goede oogen aan-
Ichouwden , en verre van de daaruyt
ipruytcnde onheylen voor te komen, de-
zclve als ongemerkt lieten dooigaan; ver-
wachtende hieruyt niet alleen het middel
(3) om tot eene gewenfchte en gemaatigde
regeering te geraaken,maar ookde gelegenheyd
, om eens met vrucht hun ongenoegen
teu y ten,en alden lafter dier onluften(wel-
ke z y bcdektelyk goedkeurden) den Kardinaal
, als uytvinder (4) en de oorzaak
deezer nieuwigheden, u y t wraake aan te
wryven. Staande deeze twift der Roomfchen
hadden de Onroomfchen ruft; en de
llappe tuchtoeffening wakkerde geweldig
ccnen vertwyfeldcn hoop, die ziende zoo
vcele bewysredenen I’an verfcheydene
zyden tc berde gebragt toc beveftiging der
verfchillende geloofspunten, waande daat-
in weynig onderfcheydsen het geheel niecs
waard te weezen. Des het quaad en goed
op gelyke onwaarde ftellende , floegcn
fommigen aan een ongcbonden e n i f ) god- (5) Hooft
loos lecven, roofden en plonderden ten
platten land e, en bedreeven ftraffeloos
alien moedwil. Ja de ftoutheyd der zoo-
daanigen ging zo o verre, dat eenigen het
vrouwenkloofter te Oudergem afliepeu, dc
in ’c flaaphuys gcweekene nonnen op-
eyfchten cn de kerk, naa’t rooven van den
b u y t, aan koolen leydcn. Geene mindere
zwaarighedcn ontftonden er wegens het
vonniifen der lieden over geloofszaa-
ken , die u y t (6) dc kerkers gerukt o f W ^ J ;
ter dood gaande ftraffeloos den gewel- Hill.fol.
denaat ontweldigd wierden. U y t wel- 3k
k e doodelykc voortekenen de verrezien-
den deezes tyd s , b y het uytgeeven van
deezen legpenning, de gemeente i n ’t ver-
I volg nog zwaatdere ftaatftormen voot-
fpclden.
Do oono 7vde des pcnnines, die volgens zyn wapenfchild voor Zeeland te ^ifw c rp en gemunt
is v e S d t d c n H e a e J e f a , ilaapcnie in het fchip, we lk e mids het aanhoudend onweeder en
na’d e t " o i s g c v a . a r , ¿oor z’ync iLeerhngen met d.t {7) omfchnft wordt opgewekt:
D O M I N E S A L V A N O S ! P E R IM U S . l y i z .
B E E R E B EHOED ONS'. WY F E RGA AN . ifda.
■ip
p u ta D e andere zyde vertoont eenen K on in g , die m e t kroon en fchepter op een zcep,aard gezeeten,
deontrocrde golvcn gevoerd wordt; binnen(101 ridilli ----- 8)deeze fpreuk.
LXXVII. midden door c
I N M A R I V I A T U A E T S E M I T . E T U J E I N A Q U I S M U L t i s .
V W WEG IS I N D E Z E E , E N UW P A D I N GROOTE
W A T E R E N .
pen. De begaafdheden van den Baron
van Montigny , broeder des Graaven van
Hoorn, haalden den laft deezer gewigtige
Dit duyfterc onweeder kreeg men eerlang
ook ten Hove in ’t o o g , waarom aldaar
goede raad d ie r ,en b y deLandvoodes
beflooten wierdt den Koning van dc hag-
chelyke geftalte zyner zaaken, door een
perfoon van gcnoegzaame bequaamheyd,
te berichten: opdat nog by tyds de noodige
hulpmiddelen mogten beraamd worden
, totverhoeding van den ftorm,die nu
voor oogen was en geichaapen fcbecn, om
b y ’t uytberften alles over hoop te.werdezelfde
hoogachtinge aar, hec Hof.
Want Granvcllc, verachtende den weder-
wil der grooten tegens hem en de hachly-
k e bewecgingcn, die daar door reeds zeer
hoog gcreezen van nog zwaarder ilonden
gevolgd te worden , hieldt even fcherpe
ttreek met voile z e y le n : en zieh zeket
(,1 Stnda ( i ) waanende door den rugfteimyan ’s Ko-
tS 'o e c . nihgs gunfte, fchimpte h y op ’ t gedrag
I.pag.73. der Ridderfchap en after Edelen overdaad,
(,l Rcyd wclke in deeze ty d e n , ( i ) het z y uyt
Hilt.der ftaatkunde van den V o r ft, om ’Cvermoo-
OoSi.7. g™ ‘'^1 huyzen te fnuyken, het z y
door verval der z e d en , als iet hoffclyks
en den Adel welftaande geroemd Wierdt.
Onder andere ftrekte ook tot aanftoot een
vrouwebeeld, door Perrenot op z y n huys
ftlHooft te Kantekroy (3) opgerecht en houdende
in de eene hand eene Wynfchaal, in de andere
een Waterlampet ; met dit onder-
fchrift: D U R A T E ; V O L H A R T I T - .
tot betekenis , dat niet alleen zyn e fpaar-
zaamheyd zoude können verdnuren de
pracht en overdaad der Edelen, als wier ryk
boodfchap op zynen (9) hals, die vervol- (9) HooJ
gens de reys aannam, doch naa vcrfchey-
dene handelingen met den Koning, niet
dan met eenen goeden wind van hoope ,
in Oogftmaand weder naar huys keerdc.
OndermiTchcn, terwyl men naar Spanje
om hulp van buyten fchikre, bleef cen der
voornaamfte oorzaaken des onweders in dc-
5 9
niet lang zoude ftaan, en die als achtelooze
dwaazen door hunne onvoorzigtige ver-
quiftingcn haaft in de gcld-en roofgierige
Scyilaas klaauwen (4) der woekenaaren
zouden moeten vervallen; maar ook dat hy
onder de befchermingvan den Spaanlchen
Zeegod (ik mccn den Koning) zieh genoeg
verzekerd achtte in ’t midden der holgaan-
de ftaatsorkaäneh , d ie , fchoon tot zyn
bederf en den voortgang der nieuwe Gc-
ioofshervorminge aangelegd, de beftoo-
kers zelfs zouden vernielen, enhen buyten
boofd werpende aan de alverflinden-
de zee en gedrochten opofTeren. Met
welke fcherpe toepaifinge van fommigen
, aan wier afoinft alles aanftootelyk
fcheen , ook de Volgende penningen
wierdcn uytgelegd ; hoewel die niet anders
, als z y n voorheen reeds aangeno-
men zinnebeeld , zynde eerie ontftel*
de z e e , behelsden ; doch echter nu te
g elyk ook op de toeneemende beroerten
van Nederland kotiden worden toe«
gepaft.
l y ö i i
(4) Cicerd
in Orat.
pro Pub.
Sexi. Vergelyk
S i ■van A-
49.
1. De eerfte heeft op dd VoonydC ryn borftftuk in BiiTchoplyk gewaad j en tot randfchrift
deeze tytels:
A N T o n i u s P E R R E N O T , S a c r t e R o m a n .® E c c l e s i t e P r e s B i t e R ,
C A R D i n a l i s , A R C H I E P I s c o p u s M E C H L i n i e n s i s .
ANI
,
k , ■
f - i l
p i