" i l i f
v r - h
N E D E R .L A N D S C II E
T. Het eerfte noodftuk dat voor twintig (i) ftuyvers gangbaar geweeft is, heefc op de voov-
zydc, tuftchen hec jaar i f / 4 , en onder eene kroon den Hollandfchen Leeuw, ftaande op zyne
* achterfte klaauwen, en houdende met de voorfte cene fpecr, waarop de hoed der Vryheyd rull j
biiuien dit omfclirift :
(i)J.O r -
Icrs Be.
fchtyv.var
Leyde ,
pag.470.
(1) Bor
Nederl.
Beroerten,
VII. boek,
fol. 4i.
fchryv.van
Leyde,
paâ-476.
H ^ C L I B E R T A T I S E R G O .
D I T I S VOOR D E V R Y H E T D .
Wyders ziet men op dezelfde zyde een ingeftempeld wapenfchildtje van Holland, tot cen teken
dat dit papiere geldftuk door laft dier Staaten ingewifleld, en tie prys, waarvoor het ftaande
deeze influyting gangbaar was, vergoed is.
Op de tegenzyde leeft men in den buytenften nmd ;
G O D T E E H O E D E L E Y D E N .
Waai'binnen rondom het Leydfche wapenfchild deeze letters ftaan: N .O .V .L .S .G .I .P .A .C
welke (i) bedieden;
N u m m u s O b s e s s ® U r b i s L u g d ü n i , S u b G u b e r n a t i o n e
I l l u s t r i s s i m i P r i n c i p i s A u r a i c i G u s u s .
P E N N I N G D E R B E L E G E R D E S T A D L E Y D E , S T A A N D E
H E T L A N D S B E S T I E R V A N D E N D O O R L U C H T I G S T E N
P R I N S V A N O R A N J E G E S L A A G E N .
II. Het tweede ftuk , zynde voor vyf (3) ftuyvers gangbaar geweeft, vertoont op de eene
zyde onder eene kroon den Hollandfchen Leeuw, die in den rechter’ klaauw cen bloot zwaard,
cn aan den flinkeren hec wapenfchild der ftad Leyde voertj binnen den zoom dcezer woorden:
P U G N O P R O P A T R I A . 1574.
I K V E C H T VOOR ’T V A D E R L A N D . 1574.
Ook ziet men onderaan, om de zoogemeldc reden, het ingeftempelde wapenfchildtje der Staaten
van Holland ; cn op de andere zyde, binnen eencn burgerkrans, die opfchrift ;
L U G D U N U M B A T A V O R U M .
L E Y D E .
T e rw y l dit te Le yde v o o rv ic l, k r e^ d e
Landvoogd Requezens b e r ich t, hoc Graaf
L o d ew yk van Naftbu, die in Du ytfchland
een nieuw leger had opgerecht,
tot byftand des Prinien van Oranjc zynen
broeder, op den cenentwintigften van
Sprokkeimaand, mct drieduyzend ruyteren
en zesduyzend voetgaften tot b y Maaftricht
was afgezakt. Dierhalven zondt
h y aan den Bevelhebber Baldcs laft om de
iafluyting van Le yde op tc breeken; cn
met de hulpe dier benden den afkomenden
G raa f te ftuyten. Op den eenentwintigften
(4) van Lentemaand wierdt dit bevel
uytgevoerd , Le yde van dit eerfte beleg
vcr loft, en aldaar den zcvencntwintigftcn
derzelvcr maand (5) laft gegeeven, om het
papiere noodgeld, tot hiertoe gemunt,
voor dc beloofde waarde van betcre keur
te verwiftclen. De opontboodenc benden
van Baldes verzaraeldcn z ich in ’s Graavenhaage
cn toogen, omtrent vyfduyzcnd tc
(4) Mctcn
Ned. Hill.
fol.09.
VCfU).
lers Be-
fchryv.van
Leyde,
pag-571-
(D Hooft
NÌd. Hill,
fül. 358.
(4)Met=-
reii Ned.
Hill. fol.
pp. verfo.
(3)GeneaI.
des Comr.
de Naifau.
a) Ar.van
Slichten-
horllGel-
derfche
Gefchied.
XII. boek',
fol. 447,
448&4Ó4.
H I S T O R I P E N N I N G E N .
tc voet cn drie kornetten paarden fterk ,
over Haarlem naat Geldcrland. Wcrwaart
ook andere bezettclingen u j t HoUand,
’.ri'.esland, cn de naaftgclegene fteden onder
Don Sançio d’A v i la , Juliaan Romero,
Mondragon en den Heer van Hierges op-
trokkcn; die gezamentlyk, n a a ( i)b e k o -
men v e r lo f des Landvoogds, des Prinfen
van Oranjes broeder in een gevecht, ’t
gene den veertienden (a ) van Grasmaand
op dc Mookerheyde v o o rv ie l, zo o dapper
hebben aangetaft , dat door de dood
der twee Graaven gebroedercn Lodewyk
en Henrik van NafTou., die f j ) zevenen-
dertig, dees nog geen drieëndertig jaaren
oud z yn d e , en het omkomen van vyfen-
derrighondcrd der NaiToufchen, z y zich
van de volkome z e e g e , met verlies van
naauwelyks driehonderd der hunnen ver-
•zekerdcn. Grooter nogtans zonde de flag-
ting geweeft z y n , zo o niet de Gelderfche.
bodem den vlugtelingen eene veylige
fchiiylplaats verftrekt hadde. Dit Hertogdom
wierdt dat pas beheetd door Willem (4)
den II. vanjJien naam, IX . Hertog van Gelder
, en I. u y t het huys van Kleef, die gebooren
inden jaare vyftienhonderdzestien,
o f gelyk anderen meenen achttien, n aa’t
overlyden van Karel van Egmond, Hertog
van Gelder, dat als z yn naafte en daar-
II. Boek.
toe w e tfg lle erfgenaam in ’tjaar achtender-
ng m bezit had genomen. K e y z e r Karel
mrcgcndccl bcwecrde in dien tyd dat de
cygendom diet landen aan zyne’n over-
grootvader Karel van Bourgondie met
affland van alle recht van aanfpraake, zoo
van wegc Karcl van Egmonds als Willem
v anKlccfs voorouderen in den jaare veer-
tienhondcrddricenzcventig zynd e verkocht
, en door Hertog Karel flechts b y
vergmming in lyftogt bezeeten g ew e e ft,
thans door erfrecht aan hem was vervallen.
Waarom hy ook dezelve vervolgens
met de wapenen had aangetaft, en deezen
Willem zoodaanig benaauwd , d a th y genoodzaakt
was den K e y ze r te voet vallen-
de om vergifTenis re bidden. Deeze ver-
w ie r f h y en ook te g e lyk Gelder; dar h y
by z y n overlyden aan zynen zoon Johan
Willem heefr naagelaaten. Dit heb ik
noodig geacht alhier kortelyk aan te rocren;
eensdeels omdat het kinderloos overlyden
van deezen zo o n , ’tg en e in het
jaarzcstienhonderdnegen voorv ie l, eenen
nieuwen oorlog heeft veroorzaakt; waarvan
de Nederlanden hun aandeel gehad
hebben. en nader zal gefproken worden:
andersdeels omdat ik de .gedachtenis van
den thans rcgeerenden Vorftop den volgenden
legpenning in ditjaar bewaard vindc.
nnd der voorzyde
G U I L L E L M u s , D e i G r a t i a J U L i a c i , C L I v i a : E T
M O n t i u m d u x .
W I L L E M , D O O R G O D S G E N A D E H E R T O G F A N G U L I K
K L E E F E N B E R G E N .
Op de rugzyde ftaat zyn wapenfchild, omringd van deeze zinfpreuk:
C H R I S T U S S P E S U N A S A L U T I S . 1^74.
CHR I S TU S I S D E E E N I G S T E H O O P E D E R Z A L I G H E Y D . .774;
u y P d e e t o T f f v o i S f f i betaaling ricpcn. cn begoften in den
k a t zo^ n ta d e m m r r i gevecht op dc Mookry^
sbenden hem d a lrv ln b« oofd'“ h d kcrheyde v o lg d e , (y ) famengerot limme fj) Hooft
w^iLnaa’t e y n d i g e n Ä ^ a r e “
z groo-
'toff t o to
liii .'li
"'to'àijV’toif
II*-. *•
YTA, T.'.
t o t 4 ! ; t o