; :|y 1 iti'l :
1566.
(i) Bor
Nederl.
Beroert.
I. boek,
fol. 18.
verfo..
f l) Refol,
der Staat.
vanHoll.
30. July
ijóó.foL 33-
Brabantrehen Raad ontfimgcndc, keerden
z y zieh ter LandvoogdeiTe; die cen- cn
andermaal hunne meening cn rondc vcr-
klaaring hebbende verftaan, cn ( i ) van de
bondighcyd van ’t gedaane vcrzoek eyndely
k bericht gekreegcn, door den Brabant-
ichcn Raad cen gunftig antwoord den
fmcekelingen deed cockomen. Slappendc
aldus de room der eerfte ftrafheyd, ont-
ftak ( i ) dir voorbeeld van den eenen in de
anderen geen mindere graagte, ora ook
gelyke maatiging reu Hove tc verzoeken.
De Graaven van Mansfck cn Meegen, de
Markgraaf van Bergen , de Baron van
Montigny en anderen bemygden openlyk,
dat het hen aan middelen cn geneegenheyd
faoldc om de ongeiiadige plakaaten tc werk
te ftellen, o fd e Inquifitie voor trawanten
tc dienen. In ’t byzonder vcrklaarde de
Prins van Oranjc , dat h y geenszins
tot de uytvoering dier ftrengc bcvcicn,
zonder verkrachcinge van z yn geweeten
, dc hand konde noch zoude leen
e n : daarom h y , naa voorheen te ver-
gcefs oncilag van zynen dienft by dc Landvoogdes
verzocht te hebben, befloot, en
met hem de Graaf (3) van Hoorn, voor-
taan u y t den Raad van Staate te blyven fol. 70.
en zieh t’huyswaart te begeeven. De gedachtenis
des laatften en zyn c r Huysvrouwe
vindik, om dit o f eenig ander geval,
in die jaar op de twee volgende gedenkpcii-
ningen den naakomelingen achtcrgelaa-
tcn.
(4) Strada
de Bello
Bdg. Dec.
ciard.
Befchr. der
Nederl.
fol. 42.
I. Op de voorzyde van den eerften wordt des Graaven borftftuk in het hamas gezien j binnen
het omlchrift zyncr tytelen:
P H i L i p p U S , B A R O d e M O N T M O R E N C Y ; C O M E S D E
H O R N , A D M I R A L L U S Z C . i f 66.
PH I L I P S , B A R O N F A N MOMMO R A N C Y , G R A A F F A N
HOORN, A D M I R A A L ENZ . ifS6.
Deeze ihooge bediening, in welke hy door Koning Philips voor (4) zyn vertrek uvt; Nb ederland
op nieuws was beveftigd, is een der eerfte des Lands. Want behalven, dat hy hej oppcrbewinä
heeft over alles, ’t gene de zee aangaat, en aldaar Oppcrbcvelhebber van de ganfchc zeemagt
des Konings is , zoo heeft hy aandeel m alle aanhaalingen cn den op zcc gcmaakten buyt,
midsgaders zeker laftgeld (f) van alle dc in- en uytgaande koopmanfchappen : en dit gccfc hem
byna eene Vorftelyke initomft. Invoege men lecft dat Prins Frederik Hendrik , naiunaals ckt
hooge ampt voor de vereenigde geweften bekleedende, in den tyd van twcecntwintig jaaren voor
zyn'tiende part in de genomene pryzen, wegens Holland alleen meer dan (<5) negentien tonnen
gouds heeft ontfangen.
O p de tegenzyde ziet men, binnen het randfchrift deezes tytels, het borftbeeld zyner Huys-
vmnwp • dip dochrervTn W illem . Graaf vanNucnar, (7) cn van Anna Gravinnc van W iede was:
W A L B O U R G D E N U E N A R j C O N T E S S E D E H O R N . i f ö ö . lydS.
WA L B UR G V A N N I E U W E N A A R j G R A A V I N V A N
t l OORN . ifö ö .
I I . D c tweede gedenkpenning is kleyner als de ee rfte, doch andera, behalven ccnig gering
Verfchil, den zelven alom gelyk > waarom hy ook allccnlyk w'ordc afgebceld, cn gccne letteriykö
bcfcbi7ving vereyfcht.
Die zonderlinge gedrag der vöörnaam-
ften van Adel en aanzien, maakte geenen
kleyncn indruk in de gemoederen van anderen
, minder in ra n g ; tc meer d ew y l
d c e z c , jookcndc naar beroertc, flechts
door gebrek van beftandige voorgangers
toc hier coe hadden ftil gezeeten: waarom
z y o o k , ziende den Raad onderling verdeeld
en in gevoelen oneenig, de Edelen
gebelgd , en de Amptenaars onwillig tot
hcc handhaaven der aanbevolene ftrafwec-
ten , nu te moediger het hoofd durfden op-
fteeken, naar ’t voorbeeld der misnoegdc
Grooten , van welke z y in dc plaats
van ftrafie zelfs heul verwachtten. Dus
licp de moed der menigte nu over van 011-
geduld, die vindende zieh vaii allc kanten
benard en eeenen u y tw e g , omden gevrees-
dcn geloofsdwang anders als door daade-
Jykhcdcn te ontgaan , eenige waaghalzen
op de been bragc, wclke beftonden fommigen
hunner v iien d en , die om hunne
Geioofsbelydenis gevangen zaatcn , ( i )
Beroert gewcldigerhaiid uyc den kerker te ver-
i.bocifol. loffen ; o f ook anderen die reeds ter ftraf-
zp.verfo. fe gefleept wierden, den beulen tc onrruk-
kcu. Hierdoor zag men dc noodwendige
( I) Bor
Nederl.
achtbaarheyd der Overhcdcn geknakt, dc
regeeringe den ceugel ontwrongen cn het
weynig overige ontzag in gevaar gefteld
van haaft geheel tc worden vcrlooren.Zulks
dat dcezG hooggaandc beroerten althans
zoo geweldigen Iprong naamen* als o f ’ cr
gevved waare om alles in ’c war te helpen,
en in.deeze algemeene verwarring de by-*
zondcre behoudenis te können aantreffen.
Y ife ly k c e n gewiffe voortekenen voorwaar
van eeneh geweldigen en aanftaanden bur*
g erkryg, waarvan hcc quaad, zieh allengs
en ongevoelig in de edelftc Staacsleden heb-»
bende vaftgezet, reeds zoodaanige vooraf-
gaande trckkingen in de mindere leden ver*
cooudc , die den ftaatkundigen Genees*
heeren doodelyke gevolgen voorlpelden.
De Zeelanders onder deeze keerden zieh
dierhalven toc den Heere, om door zyn e
hulp en byftand re mögen bevryd worden
van de naderende verdnikkingen,
wier overftiooming z y te gemoec zaa*
g e n , ten waare z yn e almagtige hand*
gelyk z y vertrouwden, hen door het vcr-
niclen hunner vyanden kwam te red-»
den: als b lyk t uyc den volgenden legpenning.
Op de eene zyde ftaat het Zeclandfche wapeiifchild cn \p6 6 -, tot bewys dat de penning voor (i) pfaini
dat geweft cn in dat jaar is gcilaageni voorts is het (z) randfchrift : CXLIV.
L I B E R A M E D E A Q U I S M U L T I S .
RUK M Y UY T D E G ROOT E WA T ER EN.
. .r ■’
Op de ai-idcrc zyde wordc een Koning gezien, die gezeeten op cch zecpaard eenen fchepter in (i) Plate
dc hand cn ecnc kroon op hcc hüofd voert; met dcez c(3)woorden van vertrouwen tot omlchrift;
A D N I H I L U M D E D U C e t I N I M I C O S M E O S .
N T Z A L Af l -NE W É D E R P A R T T D E R S P ^ E R T R E E D E N
I. T)eel. V Hec
W A L -