rä",* fi'"' "ri
4 -
Dc voorzyde vei'bceldt ccnen Pellegrini, die zyne rechterhand om hulpc uytlleekt, en het zin-
nebeeld van Antwerpen is, ’c gene in ’t midden van Brabant, mids de meefte omleggende fteden
G r.L. I-------------I...... .....................1. vreemdeling en balling met Spaanfche krygsmagt bezec waaren^ in zyn eygen knd was,
waarop dit randfchrift komt te zinfpeelen;
*é :i
il
i l ) . . - “ “
1.1 'feto
il|l. ^
E T I A M IN P A T R I A . 1784.
Z E L F I N ' T V A D E R L A N D . 1784.
(i ) Guicc. de achterzyde wordt door eenen Keyzerlyken arend (want Antwerpen is (i) een Burggraaf-
Befchr.der fchap van ’c Roomfche Ryk) het wapenfchild dier ftad vaftgehouden. Dc rand verder is om-
Ncdcrl . zoomd met deeze woordcu ;
fol. Ó9,
S U M P T U S N E C E N S U M S U P E R E T .
S e n a t u s P o p u l u s Q u e A n t v e r p i e n s i s .
D A T D E O N K O S T E N H E T I N K O M E N N I E T O V E R T R E F F E N .
D E R A A D E N ' T V O L K V A N A N T W E R P E N .
H et verlies van G en t, Dendermondc
en de andere bygelegene fchanfcn , was
oorzaak dat, tot afweering des v y an d s ,
door de Algemeene Scaaten het woonen
ten platten lande van OveryiTel, Drcnt,
W Hooft T w e n t , (z ) en daar omtrent niet alleen
fol.94p. ■ wierdt afgekeurd, maar ook bevolen, om
alle leevensmiddelen aan den Spanjaard te
beneemen, i n ' t Graaffchap Z utfen, het
Ampt van Brevoort, de dorpen van Heu-
g e l , Tfelem en Veurloo ; desgelyks de
landen b y Grol ; verfcheydene dorpen
in Zalland, het geheele Drent midsgaders
de dorpen om Steenwyk, en die van het
land van Lingen zoo w yd en breed, a l s ’t
moogelyk was, te verwoeften. Dit bevel
wierdt in den beginne v ry ftrenglyk u y tgevoerd,
dan op de daartegens ingebragte
klagten, en d o o r ’ t opbrengen van eene
goede fomme gelds, wierdt het eerft ge-
maatigd en eyndelyk weder ingetrokken.
Sedert hebben de Algemeene Staaten deezen
voet g e v o lg d , houdende het platte
land in hunne befcherming, onder zulke
fchatting als van ryd tot tyd met des zelfs
inwoonderen bedongen wierdt. Naar ’ c
voorbeeld der Algemeene Staaten rechtten
die van U y tre ch t, tot voorkoming van *
alle verdeeldheden en wanorde, eencn Erf-
raad (3) (zoo z y ’t noemden) van veertig (3) Bor
Burgers, inboorlingen, o f meeft gegoede ,
inwoonders voor hun leeven o f bequaam- x ! x , 5
heyd , ten overftaan van Alexander de
Z o e te , Heer van Villers op ; wien z y
den zeventienden van Wynmaand, rot (4) d t t o i
Stadhouder over hunnen Staat op eene wed- vanHoll.
de van twaalfduyzend guldens ’s jaars be-
eedigden. De Rekenkamer van dit zelfde
Geweft had o o k , vermids de Spanjaard
byzonderlyk in dit ja a r , eensdeels door de
behaalde voordeelen, andersdeels d o o r ’t
zaaijen van twift op hun aller vcrderftoeley-
d e , om de Vereenigde Landfchappen, in zoo
gcduchte ty d en , tot de vereyfchte waclit-
houdingremecroptcwekken, deeze ondergeftelde
legpenningen in ’t licht gegeeven.
Tivaakzaamheyd, houdt by ccnen diamant, die op den grond
legt, de wacht op de eene zyde; binnen deeze (7) fpreuk:
V h
(il Rcfol
derScaaten
vanHoll
23 Aug.
508.
{3) Refol
derSraaten
van Holl.
5 Sept.
1584. fol
558.
(4) Bor
Nederl.
Beroerten,
XIX.
boek,
fol 12.
(5) Hooft
Ned. Hift.
V I G I L A t e , q u i a N E S C I t i s D I E M N E Q u e H O R A M . ii-84.
W J A K T , W A N T G T W E E T D E N D A G N O C H D E UUR E .
Dat door het wachthouden by zoo dierbaar gefteente, de zorg voor de dierbaare Vryheyd
wordt aanbevolen, kan nicmand loochenen.
Op de andere zyde ftaan dc wapenfchilden van Uytrecht, Amersfoort, Rcene,Wyk en Mont* (i) Guicc:
foort, welke (i) nevens de Geeftlyken en Ridderfchap dc Staaten van Uytrecht uytmaaken. De Brfchr.det
rand is omzoomd met deeze woorden:
N U M M I R A T I O N um U L T R A J E C t l 1784.
U T T R E CHT S E R E K E N P E N N I N G E N . 1784.
II. De laatfte is den voorigen gelyk, uytgenomen dat de wapenfchilden een weynig verfchikt,
cn door eenen band famen geftrikt zyn.
Deeze waakzaamheyd, hoewel goed,
was echter niet in ftaat omde Vereenigde
Geweften r^ cn s dc dagelyks hand over
hand aanwaftende krygsmagt van Parma
bcftendig te doen w e e zen ; waartoe eene
magtige buytenhulp alleen bequaam
icheen. Zulks de fteden B ruflcl, Antwerpen,
(a ) en de andere, wclkc thans raceft
voor de vyandlyke wapencn bloot laagen,
de (3) Algemeene Scaaten zcer vuuriglyk
aanmaanden tot het aanvaarden der Franfche
hulpe, met dien Koning tot Landshcer
op de zelfde voorwaarde, a l s ’t Anjou geweeft
was, rc verkiezen: betuygcndc onder
anderen aan de Staaten van Holland
i n ’t byzonder met groote hevigheyd en
v e rw y t , dat men d o o r ’t vertraagen van
z o o een heylzaam befluyt hen ten roo f aan,
den vyand overliet; Dan de Hollanders
waaren zoo ligt tot deeze keur nict over
te haalen, als zynde nog gedachtig des
voorigen befluyts , van aan den H uy ze
van Oranjc de Graaflyke waardigheyd op
rc draagen. Z y inden dan , aivoorens
op zo o wigrige zaak een befluyt te neemen
, het gevoclen (4) van den Hoogen
Raad. Wiens inhoud was, datmen buyren
alle bcdenking onuycfprecklykcn dank
aan den overleeden Prins verfchuld was,
en des zelfs zoon Maurits tot Oppcrlands-
lieer zoude dienen ( 7 ) te verheffen, waare
h y magtig hen te befchermen. Dan dat
z y n Vadcr dit zonder buytenhulp ondoen-
ly k achtende, z y hierom den Sraaten van
Holland, Zccland cn, Uyrrecht raadden
den Franlchen Koning tot Landsheer aan te
neemen ; vermids die weygerde de r e f t ,
zonder hen, aan te vaarden. Hoewel de
bygebragte beweegredencn van byzondere
klem waaren, z y bleeven echter nieton-
beantwoord: Graaf Maiirirs z e l f (ö) lever-
de daartegens een vertoogichrift in; waar
by h y dien van Holland te p cyn zen g a f,
dat z y zich in dit werk geenszins dienden
te verhaaften , maar integendeel te binnen
brengen, ’r gene voorheen mct (7)
zyn cn Doorluchtigen Vader gedaadigd
was, noopcnde het beroepen des zelfs tot
hunnen G ra a f De fteden Amfterdam,
G o u d a , en Monnikkendam verklaardcn
zich insgelyks tegens den Franfchen handel.
Doch des onaangezien zo o drecven
de overige fteden onderfteund door de
Ridderfchap het tegendeel met meerder-
heyd van, ftemmen, tot zoo groot misnoegen
van den Voorfpraak van H o llan d (8)
Pauwels Buys door, dac die ontflag van
zynen dienft verzocht. Zulks de twiftigheden
, die hier u y t ontftonden en om
deezen tyd in zwang gingen b y de
Zeelanders , wclke mede voor den Franfchen
handel waaren , ce wege brag-
ten , dat decs legpenning aldaar gemunt
wierdt.
(6) Hooft
Nederl.
Hiil fol,
934-
(7)Kefol
derStaatca
vanHoll
2jSepr.
(8) Refol;
der Staat.
van Holl.
I Sept.
1584. fol.
Î 4Î-
Dc eene zyde verbeeldt het vuurftaal van Bourgondie, v.in twee vuurroers krayswyzc doorreegen.
Omhoog ftaat in een vierkant het jaar 84, cn in den rand dit omfchrift :
T t t t 2 C O N -