i ï , - ^
'■ 'J
i<5o i . maand deezesjaars mec Karcl Alexander
van Croy Graaf van Fonccnoy getrouwd
was. Welke toc Moeder Diane vau Dora-
marrin, Erfdochter van Willem Baander-
CO Mâuf. heer van Fonccnoy, en toc ( i ) Vader Ka-
rfOr Philips vau C roy Markgraaf vau Havré
48j. ' ‘ gehad heefc. Decs liet nicts onbeproefd
om zo o Heerlyke goederen iu die van z y nen
huyze te houden; zulks de aangevange
famenkomft in deezen opzigte vruchtc-
loos afliep en fcheydde. De naagelaatene
kinderen van den Prins van Efpinoy echter
wierden des onaangezien in hun recht door
Maximiliaan van Bcthune, Grootmeefter
van ’c geichut en Maarfchalk van Vrankr
y k , aïs uyt den geflachte van Melun afkomftig,
federt zoodaanig aan ’c Franfche
© Mete- H o f onderfteund ; dat Koning Hendrik,
H i i ? f o ! vervolg goedvoüd dcu Raadshoofd-
466. verfo, naan (x ) Jeamiin aan den Aartshertog in
Nederland tc zenden, en door hcm dus te
wccg bragc, dat dic zaak tcn voordeele
der kinderen van den Prins van Efpinoy,
en tegens de aangewende poogingen van
Karel Philips van C roy Markgraaf van Havre
, beflift wierdc. Van des zelfs M o e der
en Doophefcers hebben w y hiervoor
( * ) gefproken; des zal ’c genoeg z y n al-
hier aan tc merken, dac h y acht kinderen
getee ld, eerft in den k ryg uytgemunt,
doch mct eenen kogel ongelukkig gequetft
zynde dien fcdcrt verlaaten , verfcheydene
Gezantfchappen 200 in Spanje,
Engeland (3) enDuycfland , als op dc be- ©Mauf.
fchrccvene Ryksdagen bcklced, en door
z y n voorzigtig gedrag niet min z yn e huys- 285.'
ly k e inkomften als den roem zyn s naams
zeer merkelyk vergroot heeft: zulks men
onder anderen ook deezen gedenkpenning
in dic jaar cot z yn e ecr gemaakt vindt.
(4^Hubn i gcharnafte b o rftb eeld van den M a r k g r a a f vati H a v r é , die den ze s en tw in tig ftcn v an Slagt«
geflachtk! (4) zesticnhonderddcrcien o v e r le ed t, cn wiens hart te L o v e n in dc k c rk e d c rP r t -
tafel 241. aikhe eren b egraaven i s , ftaat op d c v o o r z y d e ; binnen h e t om fch r ift deezes ty te ls :
C H A R L E S P H i L i p p E S D E C R O Y , M A R Q U I S D E H A V R E '.
K A R E L P H I L I P S F A N C R O T M A R K G R A A F V A N H A V R E .
Zyn wapen, omvangen van den Ridderlyken halsband van ’t gulden Vlies, ftaat op de rugzyde,
hebbende hct wapen van zync Moeder tot oppeifchild, cn in den rand deeze zyne zinipreuk
;
S A N S F I N C R O Y . 1Ö 0 1 .
Z O N D E R E T N D E CROT. lö oi.
comm.
Raad.
van Holl.
26 M ey
lö o ü .fo l.
Scaande deeze handeling waaren de Vereenigde
Geweften op ’c eynde van ’ c voorgaande
jaar zeer bezorgd geweeft om alles,
zo o tot de veyligheyd des Lands,als het openen
van den veldtogt deezes jaars, bytyds
te.doen vervaardigen. Dus namen z y een
befluyt van eenige galeijen ce laaten maaken,
om tegens die vau den vyand l>c-
ftan d ig te (7 ) weezen, wclke verfcheydene
arme viflchers ruggelings aan een ge-
bondcn in zee hadden geworpen en v e rdronken.
Waarom men in Holland uyt
weerwraake laft g a f , al het vyandlyke
bootsvolk, pligcig aan dien moord, ook
geene genade tc geeven , maar gevangen
zynde met de koorde zonder onderfcheyd
re ftraffen, en {6) den Graaf van Arenberg
, als Opperadmiraal der Spaanfche
Nederlandenvogelvry te verklaaren, midsgaders
alle z yn e heerlyke goederen aan te
flaan cn ten voordeele des Lands (7 ) tc
verkoopen. Verder beflooten z y dac toc
de beveyliging der zee, van Lentemaand tot
hcc eynde van Slagtmaand (8) deezesjaars,
ZOO u y t Holland als Weftvrieiland, behalven
twa alf Zecuw fchc , nog zesentwintig
oorlogfchepen op dc kuften van Vlaandre
zouden gehouden worden. Moetende
daarenboven , volgcns hct gocdgckcurdc
bcftck.cencgalcy teDordrcch"t,ccne teRo t-
terdam,
(6) Refol.
derStaaten
van Hoii.
29 A ug.
t o t i iS e p r .
1600. fol.
354-
(7) Refol*
derStaaten
van HoU.
van 29.
Aug. tot
22 Sept.
rd o o .fo l.
364.
(8) Refol.
derStaaten
v anH o ll.
van 12.
N o v . tot
31 Dcc .
1600. fcJ.
471.
il
• H I S T O R I P E N N I N G E N . F I . Boek.
(1) Reiol.
derStaaten
van Holl.
7 Dec.
îô c o . fo l .
442.
(2) Refol.
derStaaten
van HoU.
N o v . tot
31 D e c.
1600. fol.
472.
(3) Rcfol.
derStaaten
van Holl.
van 12.
N o v . tot
31 Dec.
id o o . fol.
474-
(4) Refol.
derStaaten
van Holl.
12 Dec.
1600. fol.
(stekcroi.
derStaaten
VanHoll.
19 Sept.
1600. fol.
344.345 en
(6) Rcfol.
der Staat.
v an Holl.
van 22.
N o v . tot
31 Dec.
id o o .fo l.
466.
© R e fo l .
derStaaten
v anH o ll.
van 22.
N o v . tot
3 tD e c .
1600. fol.
467.
c c rd am ,(i) eenete Amfterdam, en cenc in
Noordholland gemaakt (x ) worden. O ok
ftelden z y orde op hec herftellen der veftingwerken
, die door de ftormen des iiaa-
tyds zcer bclchaadigd waaren, cn waartoe
eene fom van honderdduyzend guldens (3 )
wierdt ingewilligd. Voorts raftten dic van
Holland zeer diep in de beurs , om met
magt in d itja a r i n ’t veld te verfchynen;
want z y bcwiiiigden in het opbrengen van
veertig tomien fchats (4) voor de oorlogslaf-
ten deezes jaars / mids dat ook die van
Zeeland cn de andere Geweften hun aandeel
daarin kwaamen ce draagen. T o c hct
uytvinden dier gelden vocrde men ccn haart-
ftedcgeld van eenen gulden op elken (7)
fchoorftecn, midsgaders eene vcrhooging
van ’c (6) waaggcld , cu vyfentwintig
ftuyvers op hec fmcer en de kaarfen (7)
in. Ja opdat ’er geen geld tot dc noodige
toerufting ontbreeken mogte, vonden dc
fteden van Holland goed driehonderddiiy-
zend guldens b y voorraad aanftonds op ce
brengen , v o o r ’c gene uyt deoudeen thans
op nieuws ingcwilligde belaftingen voor dc
(8) dric ccrftc maanden deezesjaars ftondc
getrokken tc worden: fchryvende toc dac
eynde dcGcmagtigde Raaden vanHolland
aan alle dc Ontfangers des Lands om allc
achtcrftallcn zo o van de kapitaalc zctcing
als dcverdubbclingvan dienten fpoedigfte
in tc • vorderen , opdat die binnen twee
maandcn mogten g c r c cd (9 )z yn . Ook deed
men rc Dordrecht door den Kommys
Ewout de Bone honderd tonnen buskruyds,
en vicrduyzend ponden kaas voorde Ichepen
van oorlog afleveren, midsgaders
driehonderdduyzcnd zinkrys voor O o ftende
inkoopen, en den Zeeraad van
Zceland verzoeken omde noodige orde te
(10) willen ftellen, dat dic v e y lig derwaart
gevoerd wierden: dewyl dikwils dc zorge-
loosheyd niet dan veelc zorgcn voort-
b ren g t; volgens den inhoud van deezen
Tcgpcnning in dic jaar in Zeeland ge-
munc.
i 6 oi .
(8) Refol.
der Staar.
v anH o ll.
van 22.
N o v . tot
31 Dec.
1600. fo k
469.
^9) l^ol,
comm.
Raad.
van Holl.
( io ) Rcfo l,
der Ge-
comm.
Raad.
van Holl.
25 Jan.
i6 o i . fol.
19.
De voorzyde voert een rocr- cn mafteloos fchip; waarboven dcczc fpreuk tot opfchrift te le'CA
zen ftaat:
I N C U R I A C U R A S P A R I T .
D E Z O R G E L O O S H E T D B A A R T Z O R G E N
Hec gekroonde wapenfchild van Zecland Here dc tegenzyde; binnen zyne gewoonlyke zin«
fpreuk:
L U C T O R E T E M E R G O . 1Ö 0 1 .
I K W O R S T E L E N HOU M T B O V E N . idoi.
( t i ) Mete-
ren Ned.
Hift.fo l.
467.
(12) Refol.
der Ge-
comin.
Raad.
van Holl.
21 April
1601. fo l.
123.
Naadat op deeze w y z e ten befte des
Lands allcs zoo te water als te lande voor
d itja a r was geregeld, trok Maurits naar.
Aarnhem, in fchyn van dehuiiwclyksftaacfl
van L od ew yk Gunther van Naflbu te gaan
b y woonen, welke trouwde met de Weduwe
van den vermoorden ( 1 1 ) Graaf vanValke-
fteyn , n a a zy door de Staaten vanHolland
(rx)mct ecu duyzend guldens was befchonken;
maar waarlyk, g c ly k in’cvervolgbleek,
om den veldcog door ’c bclcg van Rynberk
aan dien kant te openen.Dcezc ftad,die onder
’cBifdomvan Keulen hoorde, verichafte eenen
voornaamen overtogt over den R yn aan
den Spanjaard: welkc Landaardt desonaangezien
dezelve hierom in bezic genomen
had, eu niec naaliec van ze dagelyks mccr
en meer ce vcrfterken, en de bezetting, die
onder’t beleyd van Lod ew yk d’Avila tweeduyzend
man fterk w a s , van al het noodige
re voorzien. Hec krygsvolk geduurende
de banketten vau ’c Bruyloftsfeeft aari
’s Graavenwacrd zynde vergaderd, ftelde
zich Maurits den negenden van Zomer-
mand aan ’t hoofd van’t z e lv e ; cn hebbende
eenige bruggen doen flaan over den
R y n , de oude Waal by ’t to lh u y s , en d e
nieuwe Haven b y H ak e , is daarover, ten
beleg van R y n b e rk , getoogen. Naadat
het leger befchanft, en ’t noodige te fcheep
aangevoerd was, wierden den zeftienden ’s
avonds de loopgraven geopend, door wcl-
Aaa aaa a x ge