D e u s O p t i m u s M a x i m u s O B S I D i o n e L I B e r a v i t B E R G E N a d
2 0MAM A N n O i f88. 15 N O v e m b r i s .
D E B E S T E E N GROO T S T E G O D H E E F T B E R G E N O P Z O O M D E N
13 V A N S L A G T M A A N D D E S J A A R S 1788. V A N
H E T B E L E G V E R L O S T
( 0 Meter.
Ned. Hift.
fol. 191.
(1) H.de
Groot
Ned.Jaarb.
fol. 137.
?3) Refol.
der Staat,
van Holl.
7 Otftob.
1588. fol.
394-
Bergen op Zoom is ecn Markgraaffchap,
’tgene, naadat de laatfte Markgraaf Jan van
Bergen, in denjaare vyftienhonderdzeven-
cnzcftig in Spanje ( i ) was geftorven, op
des zelfs Z ufter, getrouwd met den Hcere
van Bcrftele Baanderheer in Brabant, was
vervallen. En hoewel dees Heer te Lu yk
woonde , ’c gene eene onzydige ftad is ,
zoo hebben nogtans de Algemeene Staaten,
mids dees Heer het geheel mct Spanje
hieldt, deeze en meer andere fteden en
goederen aan Graaf Maurits, toc vergoe-
ding zyn c r vaderlyke erfgoederen, diehem
van den Spanjaard (x)onthouden wierden,
in ditjaar gefchonken. Dees bevondt zich
thans (3) in Zeeland ter zaake van hcc beleg
van Bergen op Z o om ; dan als dit opgebroken
,’ en te Kampveere de gereeze on-
luft mec de Engelfche bezettinge, waarvan
hiervoor gefproken i s , door ruffchen-
komft der Engelfche Koninginne was uyt
den weg geruymd, zoo vondt h y goed b y
deeze gelegenheyd zich toc Markgraaf van
Kampveere, het welke z y n Vader in hec
jaar vyftienhonderdeencntachtig gekocht
had, te laaten inhulden. Des is h ym e t
een aanzienlyk getal van den eerften A d d
des Lands derwaart vertrokken, met groote
ftaatfie ingehaald en , naadat al het noodige
was vervaardigd, mec de gewoonlyke
plcgtigheden, op den (4) twintigften van
Slagtmaand cot Markgraaf van Kampveere
ingehuld. H et zelfde zoude ook ceVlif-
fmge gefchied z y n ; maar vermids deeze
ftad aan de Engelfchen verpand w a s , cn
dac de verwyderingen tuiTchen de Engelfche
bezettelingen en de Vereenigde Staaten
alsnog niet geheel waaren uyc den weg
geruymd, is die plegcigheyd, om alle achterdocht
en naay ver te weeren, tot naader
gelegenheyd uytgefteld, (7) te meer, mids
die van Vliflinge b y Graaf Maurits k ö rnende
, hem tot hec uytfteilen dier inhuldinge
z e l f aanmaanden , onder be-
cuyging van hem des niet te minder
voor hunnen Heer tc zullen erkennen
en des zelfs geboden gehoorzaamen. Onder
de plcgtigheden der inhuldinge te
Kampveere , heeft Graaf Maurits onder
de omftaanders ( 6 ) deezen z ilv e ren
ftrooipenning doen te grabbel fmy-
ten.
(4) Mete,
ren Ned.
Hift. fol.
291- vcrfo.
(S) Bor
Nederl.
Beroerten,
XXV.
boek,
fol. 40.
verfo,
iff Meter,
Ned. Hift.
fol. 292.
Des zelft voorzyde is beftempeld met eene hand, die eenen blooten degen houdt; binnen
deeze fpreuk :
J E M A I N T I E N D R A I . ifS8.
I K Z A L ' T H A N D H A A V E N . 178S.
Dc way-jenfchildcn van Graaf Maurits en van Kampveere zict men op de tegenzyde door eencn
band funengeftrikt; cn den rand omzoomd met deczc woorden:
N O D U S I N D I S S O L U B I L I S .
O N V E R B R E E K E I T K E KN O O P ,
G elyk
10 Refol.
derStaaten
van Holl.
lóDec.
j5Ó7,fol.
22. (2) Bor
Nederl.
Beroerten,
XXVI.
boek,
fol. 31-
(3) Refol.
derStaaten
van Holl.
4 Mey
1587. fol.
J35-
(ffRefol.
derStaaten
vanHoll.
II Mey
1588.iol.
174.
G e ly k Maurits op deeze w y z e tot Heer
vau Kampveere wierdt ingehuld, even
7.00 wicrdc ook Monfter, zynde cot nogtoe
maar ccnc Arabachtsheerlykheyd geweeft,
ter gunfte van den zelven door de
Scaaccn van Holland in dit jaar mec hec
liooge halsrcchc befchonken, naa dac door
des zcifs inwoonders hec daarop gevefte
geld althans atgelcgd en dus Maurits in ’c
v ry e bezit van dit voorouderlyke ftuk goeds
gefteld was. Z y n vadcr Prins Willem, cot
redding-1 der Nederlanden magtige legers
hebbende op de been gebragt, had voor
z y n vertrek naar Duytfchland mec veele
opgenomcne gelden zyn e voorouderlyke
(r ) goederen bezwaard, en onder anderen
ook de Ambachtsheerlykheyd vanMonftcr
aan Jonker Markus van Stcelandc zynen
Rentmeeftcr voor twaalfduyzend guldens
(x ) verpand. Desonaangezien had Graaf
Maurits b y iugcleverd fmeekfchrift in ’c
voorgaande(3) jaar deStaatcn vanHolland
verzochc om Monfter, dat maar een laag
rechtsgebied had, tot eene Halsheerlyk-
heyd ce verheffen. En dewy l hunne
Grootmo-ogendheden, naa hec gevoelen
van den Raad van Staate, Le yçefter, en
die van des gemeenen Lands rekeningen
deswegen ingenomen tc hebben, verklaardcn
in hec verzoek te zullcn bewilligen,
zoodra (4) de voornoemde Ambachcs-
heerlykheyd van Monfter en Monfteram-
bachc weder zoude weezen geloft , zoo
verzochten de Ambachcsbewaarders, Ge-
zw o o ien s , en gemeene geblmreiivan Mon-
Refol.
lerSiaatea
van Holl.
12 Mey
1588. fol.
fter, den twaalfden van Bloeimaand, aau
de Staaten van Holland, alzoo z y lieden
GraafMaurits hadden aangeboodendepen-
ningen toc de lofting noodig cc willen be-
Ichikkcn, om de zelve mer hun believcn
ten lafte van ’t Ambachc ce moogen op-
neemen cn daarmede de fchuldpenningen,
door Markus van Sceelandt gefchooten, te
können afleggen, op dat zo o H eerlyk ftuk
goeds nyc den H u y ze van Naflbu niec
inogtc vcrvrccmd worden. De Staaten van
Holland, ziende den yver deezer (7 ) in-
gezeeceuen tot hunnen Ambachcsheer, be-
willigdcn lig te lyk , tot vordering en voorftand
van den H u y ze van Naflbu, in dic
v erzoek , mids dac nogclians dc gemelde
geldcn geenszins b y oraflag over de mer-
gentalen zouden moogen gevonden worden.
Op deeze w y z e wierdt de verpande
Ambachtsheerlykheyd geloft, Maurits in
bezit gefteld, en door de Staaten den
Stadhouder, Regiftermeefter, eu Griffier
der Leenen in HoUand gelaft behoorlyke
verleybrieven u y t ce geeven, waarby aan
G raa fM aurits , en z y n e naakoomelingen,
het H oog e , Middelbaare, en Laage rechrsgebicd
der Heerlykheyd (ri) Monfter en (ffj^^^k
.Monftcrambacht, zoo als hetdc Graaflyk-
heyd toekwam, tot ecn onftervelyk Erf-
leen wierdt opgedraagen, zulks die voor- ’
taan altyd zouden moeten veffterven en
geerfd worden aan cn b y die van den H u y z
e van Naflbu. T o t gedachtenis van welke
verheffing, ter gunfte van Maurits gedaan,
dees gedenkpenning gemunt is.
i i I
Op de voorzyde ftaan, rondom de iiiraenverknochte wapenfchilden van Maurits cn Monfter,
ia den rand deeze tytels;
M A U R I T I U S , C O m e s N A S s a v i æ , M A R c h i o V E R Æ E T
V L I S s i n g æ , D o m i N u S D E M O N S T E R .
MA U R I T S , G R A A F V A N N A S S O U , M A R K G R A A F F A N F F E R E
E N F L I S S I N G E , H E E R F A N MONS T E R .
Eene hand, dieop de achtei'zyde van eene bovenftaande zon befcheenen wordt) houdt tuflchen
het jaar iy88, ccncn blootcn degen, binnen zyne gewoonlyke zinfpreuk ;
J E M A I N T I E N D R A I .
I K Z A L ' T H A N D H A A V E N .
n!'Jtl