- m
i 5o t . gewapende fchepen de ilroom b e z e t , cn
(T)H. de" her gefchut tegens dc Kaflelpoorc ( i ) op
Nc™ Hiit f^cukcry gebragt. Traaglyk echter gin-
fol 4i8. ' gen de nadernifleu voort, mids dcbeleger«
den uycValop uytval deeden,in de werken
vie len , en op alle bedenkelyke wy zen hec
naderen vertraagden.Desonaangezien dc belegeraars
tot aan denvoecdes bedekten wegs
zynde gekomen,deed Maurits dien onder-
graaven, en op den zeftienden van Hooimaand
döor eene m yn opjaagen, dic mec de
aarde veele der bezettelingen opnamjanderc
te fchande iloeg, o f leeveud onder den neer-
geftorten laft begroef. Met een wierdt
ook een gedeelte, naderhand hec overige
des bedekten wcgs ingenomen, en den
achtentwintigften debezctting door eenen
Trompetter u y t den naam van Graaf
(2)H.de Maurits tot de overgaave aangemaand;
Nc™Hift. de(x) Graaf vanden Berg, welke om
foi.42y« Rynberk te ontzetten b y dc vyfduyzend
voetgaften en twee duyzend ruyters van
alom vergaderd had, geene kans zag van
iet met vrucht toc redding der ftad , op hcc
welbefchanfte leget van Maurits ce können
onderneemen. Den laatften van H ooimaand
toog de bezetting, nog over de (3)
twaalfhonderd gezonde manncn fterk , uyt
de gewönne ftad: welke de Vereenigde
Geweften cen dienfte des Lands federt in
bezit hielden, van allen noodigen oorlogsvoorraad
(4) voorzagen, en , om allc aan-
valJen van den vyand in dien oord afce keeren
, volgens de bouwkunde dier tyden ,
met veele buytenwerken lieten verfterken.
T e r gedachtenis van hec winnen van R y n berk
, en dat de vyand metd e van alom
vei^adcrde manfchap niecs tegens het befchanfte
leger van Maurirs hcefc durven
onderneemen, is dees legpenning op laft
der Vereenigde Geweften in dic jaar gemunt
geworden.
Meter,
‘ed. Hili.
fol. 468.
(4)Refol.
der Gc-
comm.
Raad.
van Hoii. 19 Juny
löoi.ioL
251.
De voorzyde verbeeldt het befchanfte leger van Graaf Maurits voor Rynberk. Het omfchrift,
dat zyne betrekking op de bedreygingen van den Graaf van den Bergs vergaderde krygsmagt
hccft, luydt aldus:
H O S T I S D I R A M I N I T A N S B E R G A P E L L I T U R . i f o i .
D E V T A N D , S C H R IK L IK E B E D R E Y G IN G E N D O E N D E , W O R D T
U TT R Y N B E R K V E R JA A G D . lÄol.
Op de rugzyde ziet men tuflchen eenen trommelflaager cn trompetter den Graaf van den Berg
vericheydene benden ZOO te voet als te paarde verzamelen, om, waare 't moogelyk, Rynberk
te ontzetten. En vermids dit voorncemen, gelyk veele andere, volgens’t onnaafpcurelyk raads-
bcfluyt van God, te niet liep, leeft men in den rand dit omfchrift:
I R A T O N U M IN E , N I L J U V A N T U N D I Q ue
C O L L E C T iE V IR E S .
D E G O D H E YD V E R G R A M D Z Y N D E , ZOO B A A T E N D E V A N
A L O M V E R G A D E R D E K R YG SM AG T E N N IE T S.
Naadat de geftichte werken buyten de
ftad waaren g e ile ch t, en hct befchaadigdc
der veftingwerken,ZOO veel doenlyk was,
met allen fpoed herfteld, zondt Maurits
onder den Kornel Edmondt en den Ritmec-
fter Kloet twaalfvaanen ruytersom het ftedeken
Meurs voor hem in bezit tc necmen.
Deeze plaats had laatft aan Walburg, Graavin
van Nieuwenaar, toegekomen; welke
' eerft met den Graaf van H o o rn , en naadat
die door Alva onthalft was, naamaals mct
den Graaf van Meurs was getrouwd geweeft,
doch geene kinderen b y den eenen
o f anderen geteeld hebbende in Bloeimaand
des voorleeden jaars overleeden. B y haaren
uyterften wil had z y het Graaffchap
Hoorn, de ftad Waerd, en alle haarc tijf-
baare goederen aan Everd van Solms, de .
Heerlykheyd van Bodbnrg aan den Graaf
van Bentheym, en het Graaffchap Meurs
aan Graaf Maurits ( y ) gelaaten, ftellende
de Vereenigde Staaten tot uytvoerders van m . 448.'
deeze haare begeerte. Maar zoodra als
het overlyden dier Gravinnc ruchtbaar
wicrdr.
iii - .' ' :,,3 l| i
■fe.;. ' I i r
wierdt, heeft: de Hertog van Gulik en Kleef
door eenige zyn e r benden de ftad en hec
ilot van Meurs, als eeu Leen van Klecf
z y n d e , doen bezetten, en aan den afgezonden
v a n GraafMaurits geweygerd over
te geeven. Deeze benden hielden de ftad
Meurs alsnog b e ze t, cn wilden geenszins,
op de aankomft des gemelden krygsvolks
van Maurits, van overgeeven hooren. Des
trok die in perfoon’s daags daaraan toc verfterking
der zynen met nog vyfentwintig
vaanen ruy te rs, en vyfendertig vendels
voetga ften, midsgaders zcs ftukkcn ge-
fchuts derwaart. De c zc verfterking bragc
dc vrees in de gemoederen der bezette- k Jo i .
iingen, invoege z y de ftad Meurs mec h a a r -
Ilot in handen van den nieuwen Heer ftelden.
W c lk c , hebbende laft gegeeven om
z yn e ftad mec v y f bolwerken te verfterken,
en daarin cene behoorelyke bezetting
gelegd , aldaar den twaalfden ( i ) van
Oogftmaand mec de vereyfchte plcgtighe- fol. 468.
den tot Graaf van Meurs is ingehuld, en ond
er’t u y troepen van lang leeve G ra a f Maur
its , lang leeve de G r a a f van Meurs !
door den Heroud der wapcnen de volgende
ftrooipenning onder de gemeente is tegrab-
bcl gegooid.
Het bovenlyf van Maurits ftaat in volle härnas op de voorzyde houdende in de rechter hand
eenen blooten degen, vermids hy het bezic van ’c aan hem gemaakte Graaffchap door den degen «
verkreegen had. Hec omfchrift beftaat uyt deeze nieuwe tytelen ;
M A U R IT IU S P R in c e p s A U R a n iæ , C O m es N A S S a v iæ C A T Z im e -
L iB o c i , M O E R S 1Æ , M A R ch io V E R æ E T
V L IS S 1N GÆ .
M A U R IT S P R IN S F A N O R A N J E , G R A A F F A N N A S S O U , K A T Z E N ^
E L L E N B O G E , M E U R S, M A R K G R A A F F A N K AM P V
E E R E E N V L IS S IN G E .
Boven het gekroonde wapenfchild ftaat in den rand der achterzyde de gewoonlyke ipreuk van
Maurits ;
J E M A I N T I E N D R A I .
IK Z A L ’T H A N D H A A V E N .
Onder ’t wapenfchild ftaat de dag, maand en ’t jaar , alswanneer Maurits tot Graaf van
Meurs is ingehuldigd :
U . A U G U S T I . itfot.
D E N T W A A L F D E N V A N O O G STM A A N D . i6oi.
\ t x G t -
comm.
Raad.
van Holl.
5 July
1601. fol.
258.
(3) Refol.
der Staat.
van Holl.
JI Nov.
1589.10!.
713-
T e rw y l Maurits met hecbeleg van R y n berk
bezig was , deed dc Aartshertog,
op hec herhaalde verzoek der Vlaamingen,
door Fredrik van den Berg den v y f den
van (x ) Hooimaand de ftad Ooftende
belegeren. Wclke plaats, in ’c begin
van deezen oorlog nog maar een zeer
flecht v e rb ly f der viflchers , temec door
paal- en ryswerken in ftaac van tegenweer
geraakt, en in ’t jaar vyfcienhonderdne-
genentachtig op laft der Staaten van H o lland
(3) eerft gefterkt, althans door de nieuw
e en geftadig vermeerderde veftingwerken,
midsgaders door haare gelegenheyd aan zee
onverwinnelyk, en een geduurig roofneft
tegens die van Vlaandre geworden was.
Als deftad aan de landzyde berend wierdt,
bevonden zich daarbinnen, onder’tbeleyd
van den Stedevoogd Karel ( 4 ) vander (4) H. dc
No ot, eenentwintig vendcls welgcocfTende
foldaaten,welke van gefchut, allerleye oor- fo l.431.
logstuygen Icevensnooddruftrykelyk voorzien
waaren. Hicrenboven wierp zich dc
Hoogbcvclhebber François Vee re, mec nog
twaalf andere, zo o van z y n eygen als z yn
Broeders regement in de belegcrde ftad , g a f
B b b b b b b fall