1 5 97 - H e r v e r lie s v an z o o v e e le fteden ging
■ den A a r tsh e r to g e te meer cer h a r te , omdac
d c op co g t , dien h y om Am ien s re o n t z e t ten
v ru ch te lo o s gedaan had daar v an de o o r z
a a k w a s , waa rd o o r hec g ro o te v e r tro u w
e n , da t de R o om fch e Nederlanden van
z y n e k ry g sd eu gd hadden opgevat,th ans nict
w e y n ig w a s afgenomen. T c meer mids
d o o r ’c v e r lie z en van z o o v e e le plaa tfen en
fted en o o k de V o r f t ly k e in k om ften d a g e ly
k s meer en meer g e fn u y k t , en de o v e r ig
e landen dus v e r zw a k t mec des te zw a a r dere
laften g e d ru k t , j a cot h e t gebeente
uyrgemerge ld wierd en. D ic v e ro o rza a k te
G?üS' b e ro o id h e yd van g eld ten H o v e , die ( i )
Ned°Hift. w ede r tra :^e betaa lin g , w a a ru y t eene
foi.321. n ieuwe m u y te ry onder de benden haar eerfte
begin en v o o r tg an g h e e ft g ek reeg en ;
w ie r v o n k e n , die onder de b e z e t tin g van
G e ld e r eerft waa ren do o rg ebro k en , e e rlang
te W a ch ten d o n k , K a le s , K am e r y k ,
A rd r e s . C h a p e lie , C h a te le t . L ie r en iu andere
p la a tfen , een g ew e ld ig vuu r v an ve e lvu
ld ig e oploop en en baldaadighedcn onder
de b e z e t te lin g en hebben g e fto o k t en opgew
e k t ; waa rd o o r de in g e ze c ten en dicr f te den
n ie t minder als he t pla tte land v an A r t
o is en H en e g o uw e d o o r de v y a n d ly k e
© Mg«, ftro o p e ry en w ie rd e n u y tg e p u t fx je n gehe el
fol. 380. bed o rven . W an t de z e lv e waa ren z o o -
daanig g efte ld , dat alle de elenden , die
men in de v o o r ig e o o r lo g en g e z ien h a d , b y
d e e z e n ie t haalen kon den . Z u lk s die v an
H en eg o uw e cu A r to is aan den Aar tsh e r to g
o p ’ t a llererb a rm elyk ftc v e r to o n d e n , dac
z y , ’c en w a a re men mec V r a n k r y k v an
p a y s h a n d e ld e , e y n d e ly k zo u d en (3 ) gen
o o d z a ak t z y n om de o n z y d ig h e y d , hen (01,387.
v an K o n in g H en d r ik aan g eb o oden , te aanvaarden.
W a arom K o n in g P h ilip s , z y n d e
b ere yd s van h o o g en oud erd om eu w e l g e -
neegeii hec o v erig e z y n e r dagen in meer
rufte d o o r te b ren g en , naa ingenomen raad
v an den A a r tsh e r to g he t v c r z o e k dier
fm e ek e lin g en , v an dac ’er mct V r a n k r y k
o v e r eencn V re ed e zo u d e gehande ld w o r d
e n , o p ’c e y n d e d c c z c s ja ars to e fto n d t :
om dus van den Franfchen k r y g on t la ft
z y n d e m e t des te meer g ew c ld s den o o r -
lo g teg en s de V ereen igd e G ew e ften v o o i t
te ze tc en . OndertuiTchen lic r men echter
niet naa dc nee rflagtige in g c ze e ten en race
d e (4 )h o o p e van den aanftaanden V re ed e te (4) H. de
vleijen;_ als w e lk e r s v o k r e k k in g het vaar-
d ig f t e e n eenigfte hulpmiddel w a s , om d e £01.311.
z o o ho o g g c fte cg en e v e rdru kk in g en en o n h
e y len eensflaags te doen o p h o u d en : w e l k
e h o o p e men o o k g e tra ch t h c c f t d e g e m
e en te , d o o r hec u y tg e e v en v an de ezen
legp en n in g , in d i t ja a r in te b o ez em en .
De Roomfche Nederlanden , in de gedaante eener bedrukte v rouw e, zyn op de voorzydc
(0 Virgil. tuiTchcn verfcheydene wapenen necrgcknield: in ’t verfchiet zict men ecmgc huyzen in vollen
Æneid. brand Hàaii, en vanomhoog eencn Engel tot hunne vertroofting uyt de wolken komen, waar-
#£03 “ “to omfchrift gericht is :
D A B I T D E U S H I S Q U O Q U E E I N E M . A N N O 1797.
GOD Z A L OOK A A N D E E Z E {R AMP E N ) E E N S E E N E T N D E
B E S CHIK K E N . I N ' T J A A R i fgr
Rondom het gekroonde wapenfchild des Spaanfchen Konings leeft men ln den rand der tegenzyde
dit opfchrift:
G e c t o i r s P O U R L A C H A M b r e D E S C O M P t e s E N B R A b a n t .
L E G P E N N I N G E N VO O R D E R E K E N K A M E R I N B R A B A N T .
h a a k te , en te g e ly k b ekommerd w a s dat h e t
g e lu k / t gene h em to tn o g to e had begunftigd
do ch w ispc ltuu rig van aard is, w c l eens z y ne
z y d e z o u d e k on n en v c r la a ten .D an w e e tende
, h o c naauw h y d o o r h e t laatft g eflo o -
( i) Meie- K o n in g H en d r ik was aan z y n e n k ant
fa'y Abr. n ie t min d e r , als Ph ilip s aan den z y n e n ,
dtevHi«: “ I den V reed e g en e y gd ; vermids h y ,n a a
dtFtance, zo o v c e l mo cite en geleedene (6 )on g em ak -
P°" e y n d e ly k naar dc z o e te ruft
(ff Mete-
ray Abr.
Chron.
de l’Hifl.
de France,
tom. VII.
pag-154-
(1) Refol.
der Staar.
van Holl.
v.in I cot
23 Dec 1597-foI- 6t4-
(3)
ray Abr.
Chron.
de l’Hift.
de France,
tom. VII.
pag. 284.
(4) Refol.
der Staat.
vanHoll.
van 3 tot
13 Juny
1 597 .fol.
i8o.
ten V e rb o n d z o o aan d e E n g e lfch e K o n in g
in als de Vereen igde G ew e ften w as v e r b
o n d en , en zo n d e r haarc M a je ft c y t s to e ftemminge
met d en S p an ja a rd ( i)g e en V re c -
dcverdrag mog t aangaan; zo n d t h y aan Eli-
zab c c toc A fg e z a n t den H e e r M a f le y om
niec c e fch yn en tegens de g o ed e t ro u w cu y c
h e t gemaakte V e rb o n d te w ille n ip r in g en ;
en aan de V ereen igde Staaten (2 ) den H e er
van ß u z en v a l,om door b e yd en d e cene en andere
M o o g en d h e yd v an z yn e .o p re ch te meen
in g cn gun ft te verze k e ren , midsgaders
d o o rd e k rach tigfte u y td ru k k in g en ce b e tu y -
g e n , h o e h y do o r de v e rw a rd h e yd z y n e r
z a a k e n , b e ro o id h e yd van g e ld , en inw en dige
gevreesde famenipanniagcn (3 ) z y n e r
O n ro om fch e onderdaanen, misnoegd over
de vo org e va lle verandering van God sdienft,
in w e e rw il toc d e e ze z y t r e d als g en o o d z
a a k t was. Dic he t z y w a a r , hec z y v e r d
ich t ontftelde niet w e y n ig de Vereenigde
Scaaten, u y t v re e z e dat E liz a b e t , o o kw e l
eens den o o r lo g moed e worden d e , z ie h
m e t den Spanjaard, als hec geluk haar te-
g en liep , zo u d e v e rzo en cn . W an t de
onderneemingen en aanflagen des o o rlo g s
w o rd en n ie t a ltyd mec evengoede u y tk om -
fte ii gek ro on d, D u s w as de v lo o t van eien
w e lu y tg e ru fte o o rlo g fch ep en en v y ft ie n
dubbelde v lieb o o ten , die (4 ) de V e re e nigde
G ew e ften in dit ja ar nevens de
haare onde r E f le x en Warmon d naar
d e Spaanfche k uften g e z o n d en h a d d e n ,
do o r de fto rm w in d en gch e c l r ed d e lo o s , en 1 59 7-
zo n d e r iet van g ew ig t v errich t ce h e b b e n , '
op ( 7 ) h u n n ek u ften , naa v e e l fu k k e lcn s te (s) H.de
rug gekomen. M a a r de z e e , die hen in ä d °H i i t .
d e e z e onderneeming had g edwa rsb o omd, fol. 308.
heefc hen b y n a op den z e ifd en t y d w ed e r
begunftigd m e t eene Spa anfche v lo o t , v an
hond erda cht fchep cn , en bemand mec
a ch td u y zen d folda aten , die Ph ilip s andermaal
tegens Engeland onde r her b e le y d van
Pad illa had in z e e g e z o n d en , d o o r vrees -
l y k e ftormwind en u y t den N o o rd e niec a lleen
w y d e n z y d te v c r ftro o ijen , m a a ro o k
met drie ( 6 ) g alioen en en z c s andere fch e - (<5)H.de
pen van de z e lv e , neven s eene g ro o te me-
• G L IJ I L Ned.Hift«
n ig te van raenlchen , g e ld , en veelerhan- foi.309.
den fcheeps- en o o r lo g svo o r raad in haare
g ro n d e lo o z e d iep te te zw e ig en . W a a rom
Padilla w ede r t ’ h u y s g e k om e n , h e t z y
o v e r o n v o o r z ig t ig h e y d , he t z y omdac
hec g e lu k hem nu meermaals w as regen-
g e lo o p en , hec Adra iraalfch ap ontnomen
en aan D o n D ie g o B rok aro geg e even
is. E n g e ly k ftaande de w in te r d e e ze on-
bedwingbaa re hoofdftoffe do o r ’t d oorb re ek
en van d y k e n , en ondervloeijen van lan den
en h u y z e n , z o o in N o o rd h o llan d als
G ro e n in g e , m c t omkom en v e e le r men-
fchen en v e e den Landen was te g e a -
g ew e e ft , z o o is ’ t g een w o n d e r , dac
men in d it ja ar d o o r die v an W a lch e re
d e ezen legpenning w ed e r z a g in ’c lichc
gee veu.
: r
?
Om het oude wapen van Walchere, zynde cen walvifch, leeft men in den rand der voorzyde
dit opfchrift:
C A L C U L I O R D I N U M W A L A C H R I A E . s>7-
R E K E N P E N N I N G E N D E R S T A A T E N V A N WA L CHER E .
Op dc tegenzyde ziec raen dat Eyland, en daarrondom deeze woorden tot randfchrift:
P R O T E C T O R E T H O S T I S . 17P7.
B E S C H E RM E R E N F T A N D . 1797.
I. Heel. L U m jn-
IP