4 6 4 N E D E R L A N D S C H E
+
(t) Pfalm
XXVII.
Het Zeelandfche wapenfchild ihiac op de eene en de Franfche Koning op dc andere ^dc vci'®
beeid, wordende dees door een’ beer, wolf, vos cn ilang aangegreepen. Beyde de randfchriften,
dienende om hem op God, wiens naam in eene heldere wolk ftaac, zyti vertrouwen cedocn ilcl-
Icn, is deeze fpreuk (i) van David;
E X P E C T A D O M IN U M , V l R I L I T E R A G E , E T I L L E
R O B O R A B I T C O R T U U M . 1797.
JV A CH T OP D E N H E E R E , Z Y T S T E R K , E N H T Z A L UW
H A R T V e r s TER K E N. 1 p f .
(ff Ror
Nederl.
Beroerten,
XXXII.
boek,
fol. 31.
(Jl Refol.
der Staat.
vanHoll.
6 July
IJ9S. fob 245-
(ff Meter.
Ned. Hift.
fol. 360.
Terfo.
(5) Bor
Nederl.
Beroerten
XXXII.,
boek,
T e rw y l dit in Vrankryk voorviel, lict
des zcifs Koning de Vereenigde (z ) Staaten
verzoeken, om mec hunne krygsmagc iet
van gewigt tegens den Spanjaard ce onder-
nceraen, waai-door die verpligt wierdt z y ne
krachten elders ce gebruyken, omdus
aan de Franfche grenzen, die op de gemelde
w y z e z c e r hevig wierden aangetaft, eenige
verligting te bezorgen. Des trok
Graaf Maurits, den zevenden van Hooimaand
(3) uyc ’sGraavenhaage zynde ver-
reysd, hoezeer ook dusverre de zomervcr-
ioopen was, ruym tienduyzend man b y een
, en heefc den veertienden (4) der
zelfde maand z yn leger voor Grol geflaagen.
Welke plaats geenszins van ’c noodige
voorzien was, en onder den Graaf van
Stierommaarzeshondcrd man en zeer w e y nig
gefchuts cot haare befcherming inhad.
Zoodra het noodige tot dic beleg ce fcheep
langs den R yn en dc Lek in ’c leger was
aangekomen, wierdt daarvoor de befchan-
iing begonnen, eenig gefchut geplant, en
dc ftad, mids men van haar gebrek bewuft
was, uyc den naam van Maurits opge-
eyfchc. Dan de Stedevoogd, die een wakker
krygsheld was, liet zich zoo ligt nict
omzeccen, maar betuygde hec uyterfte ,
op hoope van o n tz e t, ce willen waagen.
E ll nice zonder reden ; want Mondragon
Bevelhebber van ’c flot van Antwerpen,
hebbende hcc gevaar van Grol verftaan,
trok aanftonds op mct een vliegend leger
van vyfduyzend knechtenenduyzend ruyters,
gcligt uyc Antwerpen, (7 )en d e fteden
langs dc Maas en den R y n , tot ontzec
der belegerde veftinge. Dc maare v a n ’t
a f komen des vyands verfprcyddezich ftraks
alom, d ic o o k , hec z y doorde fchalkheyd
van den Spanjaard, o f door de gewoonte
der faamc, welke in ’ c voortrennen fteeds
grooter wordc, het gecal van z yn e onderhoorige
manfchap verre boven dc waarheyd
vergrootte. Waardoor Graaf Maurits
(6) miflcyd, o f zich ten minfte zoo- ©KefoL
J ^ \ -J 7 1 derStaaten
daanig veynzende, mids c hem eene on-vanHoiu
moogelykhcyd was de ftad zoodaanig te 7
konnen influyten, dac ’er geen onderftand 38^' ° '
in gebragtwierdt,hec beleg deed opbreeken.
Het g ro f geichut wierdc met (7 } devoor- (7) Bor
naamftc krygsgereedfchappen naar Zut-
fen gezonden , den zoetelaaren bevolen xxxii.
hec hunne re bergen , en is gevolglyk ,
n a a ’t in den brand^fteeken der ftrooje hut-
ten, e n ’t gene men, mids gebrck aan wagens,
niec vervoeren kon , hcc leger z e lf
den vyfentwintigften van Hooimaand opgebroken,
cn heefc zich toc dekking der
kleyne fteden Deutekom, Anholt en ’s
Heerenberg te Selvold e, by den ouden
Rynftroom, ncdergeflaagen. De vyand hec
Staatfche leger hier niec hebbende durven
aantaften, is Iedert te rug zoo verre voorby
Wezcl getrokken, tot dat dc Lipftroora
de twee legers (8) vaneen fcheydde. Toen (8) H.de
floeg men het Staatfche leger te Biflich ne- NS°Hift.
der, Iiet het befchanfen, le y dc ruyterben- fol-241-
den in de huyzen van ’c dorp cn ’t voetvolk
daarbuytcnom in de gedaante ecner
halve maane;, mec voorneemcn van alhier
den vyand ce verduurcn , en hcm op uyt- (9) Rcfol.
drukkclyk bevel der Staaten (9) ter begun-
ftiging van den Franfchen Koning tot hot van 4. tot
cyndc van den veldtogt Opte houden. Dan
dewy l dc Staaten van Hollaitd hec ccne 443?
oneer des Lands oordeelden, dat Man-
rics als Opperbcvelhcbber in ’t veld zoude c?mm.
blyvcii tegens Ondcrbcvelhcbbers van
den vyand, z o o ( io ) verlier die daarop v o l - 10 Aug. *
gens hun verzoek het leger, naadat hy>s95-f®--
het
H I S T O R I P E N N I N G E N . F BoeL 4 6 ;
het bevel over ’c zclve aan de Graaven
Willem en Philips van Naflbu had opgedraagen.
Invoege ondcr’cbcleyd van deeze
cn in dc z c lv c geftalte de twee legers tot
in Slagtmaand aldus bleeven leggen, terwyl
der^täten tufTchcii dc uytgezondeue buytzoekers te-
vanH o ll. met heecc fchermutfelingcn voorvielen ,
F?b?t’ot 'v^’aarin onder anderen Graaf Philips van
10 Maarc Naflou , die in dit jaar door dc Staaten ( i )
Holland met vyfentwinrigduyzend
guldens was befchonken* midsgaders dc
jonge Graaf Erneft van (t ) Solras oin-
kwaamen. Mondragon was echter dc eerfte
die opbrak en z y n (3) leger fcheydde,
’r gene van dc Staatfche benden daarop
ook wierdc naagevolgd , cn dus de
veldtogt geeyndigd. Van dic wederzyds
hardebollen tot in Slagtmaand to e , wordc
de gedachtenis op deczc legpenningen bewaard.
(2) Refol.
derStaaten
vanHoll.
6 Sept.
iS95-fol. 379-
(3) Bor
Nederl.
Beroerccrt,'
XXXII.
boek,
fol.25.
verio.
I. Een tooren wordt op het voorftuk van den eerften door verfcheydene krygsknechcen met
cencn ftormbok gerammeydi binnen dit omfchrift;
I N G E M I N A N D O S U B R U E T .
D O O R ' T S T E R K V E R D U B B E L E N Z A L H Y N E D E R S T O R T E N
Het ruggeftuk heeft geene verbeelding, maar alleen deeze woorden tot opfchrift:
C A S T R A C O N S P E X I T IN S E A D V E R S A R I A S E L V O L D A C U M
B I S L E C H I O A D N O V e m b r e m C IO lO X C V .
S E L V O L D E E N B I S L I C H H E B B E N D E L E G E R S T O T J N S L A G T ‘
M A A N D T E G E N S E L K A N D E R G E L E G E R D G E Z I E N 1797.
’ t Was ook om deeze reden dat Maurits de eere wierdt naagcgeven, dat hy niet minmetvbor-
zlgtig beleyd, als heldhaftige dapperheyd zyne aanflagen beftierde, en aldus by den hcldenmocd
van Mars, in den vyand eenig voordeel af te winnen, de wysheyd van Pallas, met het gewonnene
op eenen anderen tyd naar vereyfch der zaaken flechts tc befchermen, gepaard had.
II. Waar op dees tweede legpenning zinfpeelt. Want dc eene zyde verbeeldt den Oorlogsgod
Mars, binnen dit byfchrift:
Q_U 4E R E R E.
Z O E K E N .
Op de andere zyde ziet men in ’cveifcliiet dc tenten van twee legers, en voorwaart de Godin
der wysheyd Pallas, welke in de ecnc -hand ccne fpeer en in dc andere het wapenfchild van Hol«
land voert. In den rand ftaat tot omfchrift;
E T T U E R L I 7P7.
E N B E S C H E R M E N 1757.
Hoewel Maurits leger tot geen ander
eynde zo o lang i n ’t veld gebleeven was,
ais om den Spanjaard op te houden, en
f iRefoi beletten van meerdere voordeelen
fcstaaten Op de Franfche grenzen te behaalen, zoo
vanHoll. beftondt echter Fuentes, o p ’t aanfchry-
lóSept?* ven des Konings en de klagten deraangrcn-
>595-fol. zende Landzaaten, de ftad (4) Kameryk
riri I. Hiel.
Opden achtften van Oogftmaand te belegeren
, o m ’t wclke u y t te voeren die van
Artois , Henegouwe, R y fle l en Lo d ew yk
van Barlemont, verjaagde Aartsbiflchop
dicr ftad (7 ) te famen b y dc vyflionderd-
duyzend guldens aan geld, behalven eene Beroertefl,
menigte van foldaaten, delvers, en fchans-
gereedfchappen, om van z o o haatelyken (01.3!,
B b b b b b H eyf
i i
" ïii
to J- ;}1
to, J t
to i;r to
'.to to
' 1 ■ £
‘ri’'