v m '
Lf. W I L L E M , D O O R G O D S G E N A D E P R I N S F A N O R A N J E , G R A A F
(OOvid.
Metam.
lib. XL
•¡i'.73o.&c.-
{2)PIin.
lib. X. cap.
¿Elian, lib.
I. cap. 37.
(3) Alciat.
Erabl.178.
(ffSmallc-
gang Kro-
nyk van
. Zeeland ,
fol. 409.
489.enz.
(5) Smal-
legang
Kronyk
land, fol.
102.
F A N N A S S O U , G E B O R E N I N ' T J A A R i n î - EE D I L L E N -
B U R G , H E E F T D E V E R E E N I G D E G E W E S T Ë N i f . J A A R
E N Z E E R WY S L T K B E S T I E R D , E N I S OP EENE
O N G E L U K K I G E W Y Z E TE D E L F T
O V E R L E E D E N . 1784.
Verder Iceft men op de zelfde zydc onder het gemelde borftbeeld/ op een Cerlyk fchildtje, dit
opfchrift:
L i C E T O S S A A R E S C A N T , V I R T U S V I R E S C I T E T V I G E T .
H O E W E L D E B E E N D E R E N V E R D O R R E N ; D E D E U G D
, . NO G T AN S B L O E I T E N L E E F T A L T YD.
. Zyn gewoonlyk blazocn ftaat op de andere zyde, binnen deeze zinfpreuk afgebeeld:
S Æ V I S T R A N Q U I L L U S IN U N D I S .
G E R U S T I N ' T M I D D E N D E R O P G E R U Y D E B A A R E N .
Om welk zinnebeeld te verftaan, men moet weeten dat als Ccyx/ dic, volgens de verdichtie-
len der ouden, Echtgenoot v.m Halçyoïie was / in de Egeefche zee was verdronken , zy uyt
wanhoope wegens zoo zonderling verlies, en ziende her lyk haara mans in zee dryven, daarin
À?rong} dan wierdt door de Goden(i) in een Ysvogel, welke by de Grieken en Romeynen naar
haaren naara Halçyon genaamd is/ heifchaapen. De oude Natuurfchryvers (1) willen, dat hy
des winters omtrent Siçilië, als de zee vlak en minft beroerd is, een dryvend neft zoude maakai
en daiu-in zyne jongen onbekommerd uytbroeijen. Zulks door deeze vogels (3) de ruft in’t midden
der beroerten, zinnebeeldig wordc betekend. Even gelyk de Prins door hec voorgemelde
zinnebeeld wilde te kennen geeven j hoe h y , als eene andere Halçyon, in ’c midden van de holgaande
zee der Nederlandlche onluften, cene ongeftoorde ruft kwam'te gcnieten.
II. De tweede penning heefc op de eene zyde het reeds gemelde zinnebeeld, en dé daarop toc^
gepafte fpreuk des Prinfen -, midsgaders op de andere zyde de wapenfchilden van de Ridderfchap
en ftemhebbende fteden van Zeeland, te weeten: van Middelburg, (4) Zierikzee, Goes,Took/
Vliflinge en Vccre rondom dat van het Geweft} met des zelfs gewoonlyke zinfpreuk:
L U C T O R (7) E T E M E R G Ö .
I K WO R S T E D E N H O U M Y B O V E N .
(6) Bendv.
Hift.der
Ned. Oorl.
pxg-36>.
(7) Strada
de Bello
Belg. Dec.
II. pag.
188. &
289.
Wat aangaat het gehouden gedrag van
den overleeden, daarvan was, door ver-
ichil van Godsdienft: eu eygene belangen,
z o o b y Roomfchen als Onroomfchen het
gevoelen verfcheyden. De eerften kenden
zynen handel geenszins v ry van zonderlinge
(Ö) ftaa tzu cht; inzoovcrre dat h y
tot eyge grootmaaking de Hcrvorming des
Geioofs als eenen dekmantel zyner aanflaa-
gen, alleen gehandhaafd en ondcr den fchyn
van de Nederlandfche V ryh e yd tc (7) verdeedigen
de V ryh e yd van geweeten ten
lande ingevoerd, ja z e lf (zoo hy door deez
e fchielyke dood niet was verhinderd) dc
vorftelyke oppermagt van Holland ten
kofte dier voorgcwende Vryheyd aan z yn
geflacht gehecht zoude hebben. Die van
den Hervormden Godsdienft integendeel
zagen hcm aan , als den ondcrfchraagcn-
den hoofdpylaar hunner K e rk e , en den
hoekftecnvan eenigheyd; wclke met verfpillinge
van eygene fchatten, e n ’t geftor-
te bloed zyner omgekomene Bloedverwanten
de inwoonders (8) deezer Landen van
den onverdraagelyken Gerichtsdwang der
Spaanfche Inquifitie verloft had. Dan wat
(9) z y n verftand, gezwindheyd i n ’t af-
meercn der zaaken, midsgaders z yn e dappcrheyd
in ’t uytvoeren der heetfte aan-
ilagen belangde, die wierden met algemeene
verwondcringe, zoo door vriendcn als
vyanden even volraondig gepreezen.
Zulks men met recht kon zeggen, dat z y ne
ftaatkunde in ’c raadgecven V ly fe s
fchranderheyd , en z y n hcldenmoed in
’t uytvoeren der nctcligftc aanflagen,
Diornedes dapperheyd ruym konden bc-
evenaarcn. H et welke ook in H o lland
(daar h y tcn hoogfte was bemind
(10) geweeft) tot het munten van deezen
legpenning aanleyding heefc gegeeven.
(8) Mete-
ren Ned.
Hift. fol.
228. verfo.
(0) Bentiv.
Hift. der
Ned.Oorl,
pag. 365-
(roìHdoft
Ned. Hift.
fol. 809-
Op dc ccnc zydc van deezen legpenning, die in ’t volgende jaar nog hermunt wierdt, ziet
men de gelaurierde hoofden van Ulyfles en Diomedes, boven het Hollandfche wapenfchild, en
binnen het omfchrift deczcr woorden :
D IO M E D I S R O B O R E , U L I S S I S C O N S I L I O . ifS / .
D O O R D I O M E D E S K R A C H T E N U L T S S E S B E L E T D . ipS/.
Éen bundcl van zevcn pylen, zynde het zinnebeeld der zeven Vereenigde Geweften, is op
dc andere zydc, even gdyk dit omfchrift, in haaren rand, gefteld:
U N A V A L E T P L U S I G N A V I S , Q U A M F O R T I B U S O M N E S .
E E N V E R M A G M E E R E T D E K L E T N MO E D IG E N ; A L S A L L E
D E A N D E R E N B T D E S T E R K E N .
Her gene wil zeggen, dat de Prins van Oranje alleen doör Diomedes kracht enUlyffcs beleyd
meerby de neerflagtige Nederlanders heeft weeten uyt te werken, als aide gewapende manfchap
by zoo fterken vyand als Koning Philips was. Wat hier van dc reden geweeft is, kan men at-
meeten uyt dit opfchrift; dac öp den band ftaat, waarmeede de bundet pylen famengeftrikt is :
A M O R P A T R IÆ , F I D E S , C Ö m Mu n IS F O R T U N A . .
D E L I E F D E D E S V A D E R L A N D S , H E T G E L O O F E N D E
g e m e e n e r V E L S T A N D .
H o o g ly k was althans deeze eendragt van
hoode, ZOO om hec groot verlies, dac de
Vereenigde Geweften door hec omkomen
van den Prins kwaamen te Ij’-den, als ook
om den gevaarlyken toeftand van zaaken,
daar z y z ich om deezen tyd in bedraaid
vonden. Want in Zevenwolde enOofter-
;o ( i )w a S de gemeente uy tgepu t, door
le achtervölgde ftrooperyen van Verdu-
;os onderhoorige krygsbenden. In Gellerland,
0 ) Hooft I
Ned. Hift. (
foi, 910.
behalven dac verfcheydene fteden
als nog onder het Spaanfche ju k ver-
zuchtcen, waaren de gemoederen door de
innerlyke twiftigheden zoodaanig verwil-
derd, dat z e niec dan met eyndelooze
moeite en grooten arbeyd op het fpoor der
Regeeringe draafden. OveryiTel verquyn-
de tuflchen Zutfen en Steenwyk beiice-
pcn. In Vlaandre, v o o r ’t meefte reeds
(ff Hooft verlooren, ftondt (a) Gent op ’t overgaan,
Hi**- cn Dendermonde ecrlang te volgen. Bruf-
fcl insgelyks was niet min dan de Vlaamingen
bekneld: ja Antwerpen z c if, hec hoofd
van Neerlands koophandel, door de bezettclingen
der omgelegene fteden in den coe-
voer bclemmerd, proefde reeds den voorfmaak
yan z yn e aanftaande belegering:
Om al het welke men in Holland z e lf in
ZOO groote vaflaagenheyd wa s, dat men
aan de Gemagtigden op de befchreeve Staats-
vergadering onbepaalde volmagt g a f om b y
voorraad de Hooge (3 ) Overigheyd maar
aan eenen op te draagen,diezy daartoe zouden
bcquaamft oordeelen. Dan in ’t midden
van zu lk eene algemeene neêrflagtigheyd,
greepen de Vereenigde Staaten, onaangezien
de wanhoopige geftalte des lands, nieuwen
moed, en verwachtende himnen heviftand
van G od , namen z y zoodaanige befluy-
ten, die de ruft des lands konden verzekeren.
T o t dac eynde te Delft befchrce-
v cn, beflooten z y op den (4) achttienden
van Oogftmaand , niet tegenftaande het
overlyden van z yn e Doorluchtigheyd,
met elkanderen, volgens de Uytre chtfche
vereeniging, op ’c naauwfte vereenigd te
blyven. En hebben b y Graaf Maurits ,
althans omtrent achttien jaaren o u d , door
de Heeren vanAfperen en Aflendelft u y t de
Ridderfchap, den Loontrekkenden Raadsheer
Buys, en de Heeren Gemagtigden (7)
der fteden Dordrecht, Delfc, Rotterdam
S s s s % cn
(ff Refok.
(ierStaatetI
van Holl.
1584. fol.
382.
(4) Hooft
Ned. Hift.
fol.918.
(ff Refol.
derStaaten
van Holl.
2 Aug.
1584. H
457*
f l i u
if
I"
?('■
Î .
Si.?
i! -,
iiz-.
i :
!»■»
■; !
l i
'|ê . fi \ ft i
Ì ' '
if.
., 1
, 4
ri