¡to
I f ''’
I»
m
Want op dc ccnc zyde ziec raen ccnen wolf met vollen ren op de wcerlooze kudde komen
aanvallen} die van den'Hcmel bcguniligd (want dic beduyt hec bovcnfchynendc Hemelfch licht)
doorde hulp van ccncn gcti'ouweii harder van hcc dreygende doodsgevaar gered wordc. Hec
te^kap.X. is deeze fpreuk (i) uyc den Evangclifchry ver Johannes :
B O N U S P A S T O R P O N I T A N IM A M P R O O V I B u s SU IS .
D E G O E D E H A R D E R S T E L T Z T N L E E V E N V O O R
Z T N E S C H A A P E N .
Voorwaar Alencon, die als cen goede harder zyn leeven voor dc Nederlandfche fchaapskudJe
moell waagen,had integendeel, als een verllinden'dc wolf, toc eyge mertingde kudde aangerandj
doch was door ’s Hemels blixemcn; (dac is des zelfs byiland) en door den hcldenmocd der Nederlanderen
zoo gelukkig in meeft alle dc fteden afgeweczeii, dat hy althans van hec zaad zyns
aanflags de vruchten eener geweldige wroeginge honderdvoudig kwam in te zamclcn. Waarop
(ijGalit. de andere zydc deezes pennings zinlpeeltj want men zict aldaar ccncn landman zynen akker be-
■ zaaijcn} binnen deeze fpreuk van den grooten (z) Leeram-der Heydenen :
U T S E M IN A V E R I S , M E T E S . G A N D a v u m . 1783.
G E L T K G T G E Z A A I D Z U L T H E B B E N , Z O O Z U L T G T O O K
M A A I J E N . G E N T 1783.
Strada
Bell.)
Bclg. Dec.
11, pag.
- 53-
(4) Hooft
Nederl.
Hift.fol.
857.
f i ) Hooft
Ned. Hift.
fol.8j8.
Dc andere aanflagen tcn zelven dagen
tegens andere fteden van Vlaandre onder-
nomen , hadden verfcheydene uytkom-
ften: Want Ooftende, Brugge (3) en Nieu-
poort hidden op de Françoizen de overhand.
Integendeel Dendermonde, Duynkerke
en Dixmuydcn waaren door de z e lven
veroverd. Doch klein was deeze
winft in opzigte van den algemeenen haat,
d ie n h y , door zoo trouwloos beftaan, op
z ic h , en nog grootere elende en armoede
op z y n leger gelaaden had ; mids ieder, verre
van eetwaaren aan te brengen, thans
racer voor de Françoizen ah Spanjaarden
de vlugt nam. Het gebrek van eetwaaren
noodzaaktc hem dierhalven zich en z yn
leger van Antwerpen te verwyderen, en
b y Rymemant, mids het gebrek van brag-
gen, de D y lc te doorwaaden. Wier fterke
vloed omtrent (4) duyzend der zynen
inzwolg, de reft liet hunne mftiug achter,
het meeften deel ook z y n halsgeweer met
de pakkaadje en troswagens. De Hertog
z e lf waade terfchouderen toe door’c water,
het w e lk , w y l het winter w a s, hem zulks
bekwam, dat h y federt nooit eenen recht
gezonden dag gehad hcefc. Dus te Vil-
voorde gekomen, wierdt de handeling begonnen,
om het voorgevalle b y te leggen.
T o t uytvoering v a n ’t welke, dc Franfche
Koning Francois ([7) du Pont voor Afgezant
naar Neerland zondt. De Prins van
Oranje riedt ook hec heelen der voorgevalle
verwydcringe den Staaten (ö )a an , desgelyks
ook de Engellche (7) Koningin. Zulks
’er eyndelyk een onderling verdrag by w y ze
van voorraad wierdt geflooten; ’t gene
by den Hertog den zesentwintigftcn van
Lentemaand tc Dendermondc was onder-
tckendj en by de Algemeene Staaten op
den achtentwintigften der zelve maand, te
(8) Antwerpen vergaderd z y n d e , aangenomen.
Doch geen gevolg had die verdrag
: de Hertog bleef buyten alle bewind,
en dc opgevatte haat even dicp
in der inwoonderen harten geankerd.
Want het gerucht liep , en eenige gevon-
deiie fchriften der Koninginne z yn e moeder
hielden in , dat h y , de Nederlanden
door geweld vermeefterd hebbende, hoop
had van de Dochter (9) van Spanje te zullen
trouwen en de. veroverde landen tot
eene huuwelyks gift bedingen: ja eenigen
gaven v o o r , dat dic alles mct mcevvcccen
van den Spaanfchen Koning zoude gefchied
zyn . Zulks de Nederlanders, die deezen
Vorft als eenen gewcldenaar hadden
afgezwooren, thans ook van dc verbintenis
van Anjou, mids hy een medeftander
van dien was geworden, zich oncflaagen
oordeelden: als niet duyfterlyk u y t deeze
twee legpenningen kan werden afgemeeten.
I. Want
(6) Hooft
Ned. Hiil
fol.863.
(7) Hoofc
Ned. Hill
fo l 866.
(8) Hooft
Ned. Hül
foL 8Ó7.
(0) Hooft
Ned. Hift.
fol.8,'i.
H I S T O R I P E N N I N G E N . IIII. Boek. 331
-Li/.*'
I. Wime het zelvc Nederland, dat men ( i ) hiervoor om herbooren te worden doof den Hertog (")
Jjad zien opwekken, worden thans door den zelven, tot geen kleyne verbaazing vanden nevens-
llaandcn Prins van Oranje, onder opzigt cn meedeweeten des Spaanfchen Konings, de voeten
gekluyllerd, doch door eenen toefchiecenden leeuw (dat is den leeuwenmoed der inwoonderen)
Iniytcn verwachting op de eene zydc des pennings gered, wier rand dit omfchrift voen:
U B I R E X I N P O P U L U M T I R A N N U S . 1783.
A L W A A R D E K O N I N G D E N V O L K E TOT
G E W E L D E N A A R IS. 1783,
Op de andere zyde vertrapt Nederland, als eene Vrouw verbeeld, de afgeweerde kluyfters/
heeft hec hoofi mec eenen hoed, tot cen teken zynet befchermde Vryheyd, gedekt} en toont
aan Alençon , de rechterhand hem onttrekkende, met de ilinkerhand ¿en aan hem voorheen gegeeven
trouwring: als zichvan alle verbintcnifTcn, mids zyne betoonde en gebleeke ontrcuw,
althans ontüaagen achtende} ’t gene ook hec omfchrift beveftigt;
P O P U L O J U R E D i v i n o E T H u m a n o D I V O R T I U M .
A L D A A R V O L G T D E N V O L K E N A A R 'T G O D L Y K E E N
M E N S C H L T K E R E C H T D E S CHE YDING .
II. Het onderfcheyd van den tweeden beftaat hierin, dat op de eene zyde naaft den Spaanfchen
Koning, de Prins van Oranje niet verbeeld is.
Hift.fol.
876.
Dic van Vlaandre, gelyk ze nog onlangs ^
b y z yn c inhaaling in ’t bedryven van vee- I
lerhande vreugdeblyken hadden u y tg e - :
munt, waaren althans des te vinniger op '
den Hertog gebeeten. Zulks de vier L c - j
den van dat geweft (onaangezien de g eda a-,
ne vertooning des Prinfen van Oranje) op
den achttienden van Zomermaand ten huyz
e van R yh o v cn , Hoogbaljuw te Gcnc,
(i) Hooft cen ( i ) befluyt namen, van op G od b e -
niagc te behelpen. W y l , zo o dic niet beftandig
was, het niec erger kondc gaan,
als men althans ondcr de Françoizen beproefd
had. Z y wilden echter Anjou niet
plotfe lyk voor ’c hoofd flaan , maar hcm
met hcc eyfchen van billyke doch harde
voorwaarden ophouden : als waaren , dac
Vrankryk eerft aan, Spanje den oorlog zoude
moeten aankondigen, h y dc zuftcr des
Konings van Navarre ten w y v e , dien tot
zyn cn Stedehoudcr cn zulke Krygshoo fden
cn Raadsluyden in zyn cn dienft nccmcn
, die den Scaaten aangenaam waaren,
CU op wicr trouw geen bcdcukcn lag. B y
al ’t wclke z y nog zoodaanige anderevoor-
waarden voegden , als zich tc doen hul-
den b y alle de andere geweften, dat die
genoegzaam buyten z y n vermoogen en te
gelyk z yn e wederaanneeming buyten hoope
waaren. M e t een woord men had beflooten
zich van den Hertog tc ontdoen,
en ’c hem zoo bang te maaken, dat h y ver-
drietigover de onredelykeeifchen en ’tfleu-
ren des handels, u y t eyge beweegingvaa
Vlaandre zoude afzien. G e ly k ook eerlang
gefchiedde.Want h y vertrok tien dagen (3 ),
naa dic befluyt genomen w a s, te fcheep foi.877. ’
van Duynkerke naar Vrankryk. Zulks die
van Vlaandre , den gehuldcn Landsheer
aldus hebbende u y t hcc oog verlooren, niec
lang wachtten om hec Land , ais ecnen
weerherftclden Vryenftaat te beftieren,
zyn e Landshecrlyke wapenfchilden op
hunne geldftempels te laaten vernicti-
gcn , en ftraks nieuwe geldftukken in
die jaar munten, die de hervatte volks-
rcgeering tc kennen gaven. A ls op dic
eene, dac tc Gent gemunt is , kan gezien
worden.
O o o o 2 Hrt