'
Ifl
üto... I
* J 7 4 - cn aldus tot verdryving der Spanjaarden hec
• zeewatcr tenlandeingchaald: om ten kofte
en mec veripillinge van zes o f zeven ton-
Ned^Hüf fchats aau doorgeftokcne dyken,
foi.380, ’ vcrdronkenchoeven cn vruchten, in ’crcd-
dcn der benaauwdc ftad ook hun aller cyge
behoudenis te beharcigen. Eerlang klom
hec ingelaaten u'ater aan de Scheykade
tuftcn R yn - cn Dclftland tot tien o f e lf
palmcn: enging het dierhalven te Dclfc,
Rotterdam en Gouda op een krioclen
(2) Hooft enwo elen, mec (2 ) hettoeruften vanga-
Ncd. Hilt. leyen, platbodemde fchepen, koornfchuy-
ten, ibldaaren cn wapenen. I n ’t midden
deezer bezigheden kwam i n ’t begin van
Herfftmaand de Admiraal Lodewyk van
Boifot uyc Zeeland toc verfterking en
fol. 380.
ontzet mct zeven fchepen, mcdebrengen-
de(3)ccne menigcc van dubbelde en enkcl-
de bafteii, cn ander gefchut. Hcm verzcl-
dch ondcr anderen achthonderd matroo-
z e n , d ie , Ichoon veclcn van hen aan hand,
v o e t, o f andere leden des lighaams in voorige
ftryden verminkt waaren geworden,
gccu’ lyfsgenade geevende noch neemende,
niet min woeft van dragt als gelaat waaren;
welke (4) beftondt in de hieronder-
vcrbeclde zilvere halve maanen , fie
z y aan hunne hoeden gehecht droegen ;
en waarvan, myns oordeels , ook onze
hedendaagfche bootsgezellcn hec draagen
van halve maanrjes aan de oorrin-
;etjes zullen ontieend en overgeerfd hcb-
>en.
(3) Hooft
Hift.
fol. 383.
licil. Be-
roerten.
VII. bod
fol. 56.
verfo.
Meter.
NJd. Hit.
lOl. 103.
yerib.
Weynig onderfcheyd was’er tuffchen dezelrej waarom ik ’er alhier maar drie heb willen vertoonen;
men leeft op de ccne zyde;
L I e V E R T U R C X D A N PAUS cH.
Hoofl , Wclbcbyftwhcyd (f) men verbloemdc mct voorwenden, dat de Turk niet,
Ned. Hift. •‘ racht aan tgeweeten doet, en zyn woord beter houdt.
fol, 384. Op de andere zyde ftaat dit Franfche byfchrift:
,T- E N D E S P I T D E L A M E S se .
T O T S P Y T V A N D E M IS .
gelyk de Paus,
D e e s w o e f t e h o o p w i e r d t o v e r tw e c h o n -
C6) Refol v e r d e e ld , d ie t e
der Sraatl' (<^) R o t t e r d am e n e ld e r s v e r v a a r d ig d ,
v o o r o p a ls t e r z y d e m e c h a fte n c n
2574-foJ. g ew a p e n d , ( 7 ) v a n t ie n o f a c h t t ie n
f-ff Honfy w ie r d e n v o o r r g e d r e e v e n . M e n
Ned. Hift, b e f t o n d t n u o o k d e b iu n e n la n d f c h e d y k e n
fol. 384. e n f c h c y k a d c n d o o r t e f t e e k e n , w a a r b y
fomtyds v r y hectc fchermutfelingcn voor-
vielen ; voornaamelyk b y Zoecermcer,
daar des Prinfen vloor geftuyt wie rd t; derhalven
wendde z y hcc voorby Bcnchuy-
z en , geraakte ( 8 ) in ’c Noordaafche meer- (8) J.
ken, en g a f met haar gefchut den beleger-
den kennis van haare aannadering. Deeze pag.57. ,
waaren thans in dc allemycccrftc elende cn
den
den finelckrocs van bcprocvinge , zynde
opgehoopcmct verfcheydene plaagen, wier
elke alleen magtig was eene gemeente te
verdclgen; als k r y g , fcheuring, honger,
pcft en daarby, als met een’ vyfde roede,
nog dagelyks aangevochten van ’s vyands
(,) Mete- brieven. Menig had ’cr ( i ) in zeven wee-
Hift-^ol. ken geen brood geproefd; en voor eenen
104- zak tarwe wierden honderd guldcnsgeboo-
den: ecn pond b o tc r s , als men’t bekomen
k on , goldc ’cr vyftien ftuyvers; een pint
zoetemciks v ie r ; een e y tw e e ; een peer o f
appel anderhalvcn; een wortel eenen, en
ccn koolftronk een’ halven ftuyver. Dc
vermoogendfteii aacen nu hec paarden- zoo
graag als voorheen hec fchaapenvleefch ;
en d e ju fte r s , haare z inlykheyd rer zyd e
ze tten d e , deeden haarc fchoothondcjcs
ftagtcn en opdiflchen. Honden, katcen en
waaren (2) wildbraad voor den gc-
paVs^-^' mecuenman: anderen aacen gekapte huy-
d en, o f worcelen iu karnemelk gebrokc;
o f beholpen z ich met koolftronken,
wyngaardlof met zout en f ty f fe l, o f bladeren
van peerboomen voor v erfcheydene
gerechten. Jonge kindercjes wierden
met paardendarmen g e fp y fd ; en de
kraamvrouwen moeften zich met ecn
vierendeel tweebaks in ’c etmaal onderhouden.
De ichellen van drooge fchol-
Icn, en van dc honden gcknaagde beendeten
wierden van de ftraaten u y t den
drek opgezocht cn aanftonds gekaauwd ;
(3) Hooft ja ’c geronnen bloed u y t de ( 3 ) ftinkende
fol.390! ’ gooten gefchepcenbinnengeflaagen. Zulks
de dood als op ieders lippen te zien was,
veelen onder dc wapenen cn ’ c begraaven
der ly k en bezwecken, en de peft eenen
vetten oogft maaide; zynd e dewoedende
fterfce zo o ongenadig dat ze aan den kant
van zesduyzend menfchen verflondt. T e r w
y l dc geprangde Leydenaars dus mct de
(4) Bemi- dood worftelden, was geheel ( 4 ) Holland
Je?Nei‘ iu Igebeden bez ig , o p d a t ’e r , tocverlof-
Oori. pag. ling der belegerde ftad, ipoediglykgrooteL
toevloed van water u y t zee mogte opko-
men : ook yvcrden de ontzccters oiiver-
moeid in het u ytvindcn van middelen, om
dc vioqr voort te ftuuwcn 5 want de laag-
cc van ’c water tot nogtoe den togt verhin-
dcrdc. Wel is waar dac, omde alte diep-
gaande vaartuygen over de voorkomende
droogten tc hcipen , het bootsvolk wel
buyten boord fprong, den laft verligcte, en
op de fchouders daarover tilde : maar de
vloo t dicr w y z c geheel naar de ftadccbren-
I. Teel:
gen was onmoogelyk, zulks de Spanjaards 15’ 74.
mct die onderneeminge begoften ( j ) den
Ipoc ce dryven. Maar G od, die bcftoocen N c i Hift,
had de benaauwdc ftad te redden, deed 3?^»
even mct den ipringvioed eerft eenen ftorm
uyc den Noordweften opftaan, die de haaren
tcn lande injocg, en daarnaa den wind
acht volle ftreeken zuydwaarc draaijen,
ju y ft naar wenfch om ’c water den vloo -
teliiigen toe ce voeren : waardoor z y
in ftede van negen duym’, nu meer dan
twee voet’ waters op hcc land , en tegelyk
gelegenheyd kreegen om den begonnen
togt voort tc zetcen. Die toeval,
gelyk ook hec vermeefteren van (6)
den Kerkwcg door dc Naflbuicheu , vcr- foi. 39s. '
vulde dcrmaate de bcfchanfte Spanjaards
met fchrik, dac z y hunne ftcrkten verlaa-
tcnde, federt alleen op ’c behouden van l y f
cn leeven bedacht fcheenen : en vermids
daarop dc fterke fchans (7 } b y Lammen (7) Hook
door den Spanjaard insgelyks was verlaa- fo^ 39^^’
cen , wendde het Boifot met z yn e vloo t
naar den V l ie t , en kwam des Zondaags,
den derdenvanWynmaand, (8 ) ’smorgens (8) Hoofi
omtrent acht uuren ter ftad iuvaaren. D c
vreugd op deeze aankomft was onbefchryv
e lyk en uy rgciaaten; men o verwelfdc b y na
de vaart mec uycftrekken van fclioude-
ren, armen en handen toc hec bereyken,
vangen en grabbelen van de hen toegefto-
kene o f geworpenc eetwaaren: men drong
ja Iprong in ’c water; om te nader aan de
voorraadfchepente z y n : de ftraaten waaren
geftopc en ov erk rop t, doch allen keelert
geopend tot het uyten der vreugdegalmen,
die in de kerke door, de iamengeklep-
te ingczeetenen en Regeerders (9) mec
God voor hunne al- en ongemeene ver- pag.03.*
lofting te danken, vcrdubbeld wierden.
De opperhoofdeii der verlofteren wierden (io)RefoL
zo o (10) door de Staaten van Holland,
als door de verloften ( r i ) befchonken met 1*nov? *
goude keteneiien gedenkpenningen, op ij74-foi-
welke het ontzet van Le yde (12 ) ftondt (n’jHoofi
afgebeeld: als op den volgenden kan gezien Hift.
worden; die met z y n bywerk van goud in (ri/Mete.;
de weergalooze penningkas van den Hcer ren Ned.
Balthazar Schor , ontfanger van des gemee- foj. v«ib;
nen lands middelen te Amfterdam bewaard
w ord t, en door den Akfy smeefter(i3 ) td
Leyde gemunt is ; welken ik ook met vanHoiL
zyn e kccen heb laaten afbeelden ; om te "
vertoonen hoedaanig de ze lv e geweeft ^7^ ^ '
z y n , cn op wat w y z c die penniugcn z y n
gedraagen geworden.
C C G Op
. - f f ) .
* t o , '
to,:
■f . '
f f > to" t I
" I
1 :
• r ' r i i t
Sffto",:
to; " - t o
I >Vi|
to
:| :
s::'
i,
V
I ■
' t e
I ;
1 1 *
t
| l
to ' I,
; U ,
• • i
r i . . * ; )
rft
o f f ^