I'
! r 1*1! I iJ
. , r
vyfhonderd Spanjaarden, cn o n d e r ’tb e lcyd
van Don L o d ew yk deVelalco,welke
naa een hcec g evecht, waarin wcl driehonderd
van de Staatfchen orakwaamen, den
tufTchendyk vermeefterden, zich daar befchanften
, en dus de gemelde fchans van
de ftad affneeden. Waarop ecrlang de
overgaaf dier fterkte gevolgd, cn dus re
g c ly k de weg gebaand is om voortaan van
al hec noodige uyc hec land van Waas voorzien
ce worden. Des greepen de belegeraars
hierdoor nieuwen moed, en mecfterk
fchieten van zevenentwintig zo o heeii
) Refol.
der Ge-
comm.
Raad.
Tan Holl.
18 Aug.
1596. fol.
350.
(.1) Bor
Ned. Ber.
XXXIII.
boek,
fol. 44
le als halve kartouwen, de twee ravelynen
zeer vinnig aau , en beftonden ondercuf-
fchen met graaven de ftadsgracht te naderen.
Om ’c w elke te beletten de Graaf van
Zolms, die in de ftad hec gebied voerende
beflooten had ( i ) het uyterfte ce waagen,
de zynen menigvuldige (2) uytvallen
deed doen, en den vyand van alle kanten
ontruften. Des onaangezien zetteden
den zesden van Oogftmaand de daar onder
gemaakte myn mec ccne goede uytwerkin-
ge Ipringen, cn daarop dc verordende manichap
ten ftorm gaan. Welke (3 ) niet alleen
hec geluk had van hec te veroveren,
maar zich in ’t zelve te begraaven cn hec
dus in te houden. Dic voordeel, en dat
de vyand ecrlang degrachc mct takkeboflen
en daarop gefmecce aarde gevuld had, bragc
den ichrik in de bezettelingen, en des
avonds van den zevenden eenige Gemagtigden
omce handelen in ’c(4) leger. Zulks
op den volgenden dag der z e lfd e ( f) maand
het verdrag der overgaave wierdtgetekend,
en nevens de ftad, de fchans Naflbu aan den
Aartshertog ingeruymd. Die hierop met
overvioedige toejuychinge der zynen (6)
alom wierdt ingehaald, mids h y , als z y n de
de herfteller der Franfche cn Vlaamfche
grenzen, het geluk, dac thans naa zeven
jaaren. was weder gekeerd en hem nu
ju y ft begunftigde, door eene drievoudige
de belegeraars himne werken voor t, en zeege in top gevoerd had : waarvan ook
deeden naa tweemaal te vergeeffch hec op deezen penning de gedachtenis be^
groote ravelyn beftormd ce hebben, op waard is.
(3) Bor
Nederl.
Beroerten.
XXXIll.
boek,
fd.44.
verfo.
(4) Rcfol.
der Ge-
comm.
Raad.
vanHoll.
to Aug.
1396. fol. 352-
(5) Bor
Nederl.
Beroerten,
XXXIII.
boek,
fol. 49.
verfo.
(6) H.de
Groot
Ned. Hift.
fol.273.
Rondom het borftftuk des Spaanfchen Landvoogds,’t gene in Kardinaals gewaad op de voorzyde
verbeeld ftaat, leeft men in den rand deeze tytels;
A L B E R T U S , D e i G r a t i a S a c r ^ R o m a n ® E c c l e s i ®
C A R d i n a l i s , A R C H I E P I S C O P U S T O L e t a n u s ,
A R C H I D u x A U S t r i® .
A A L B E R T , D O O R G O D S G E N A D E K A R D I N A A L D E R
H E I L I G E R O OM S CH E K E R K E , A A R T S B I S S C H O P
F A N T O L E D O , A A R T S H E R T O G F A N
O O S T EN R T K .
Op de andere zyde ftaan de platte grondbewcrpcn van K a le s , Ardres en Hulft met hunne
naamen, en onder dit byfchrift;
V E N I , V I D I , V I C I T D E U S . 1795.
I K B E N G E K OM E N , I K HE B Z E G E Z I E N , G OD H E E F T Z E
G EWO N N E N . 1796.
H et winnen van Hulft had den Spaan-
(7)H.de fchen Landvoogd v r y dier geftaan , want
Ned*Hifl rekende dac in dic beleg wel zeftig
foi.z73. ■ Overften (7) en vyfduyzend gemeene foldaaten
waaren omgekomcn.Dcszondt hy,
om zich van dic verlies ce hcrftcilcn, cn
de verzwakte benden weder voltallig te
k rygen, François Mendoza aan den K e y zer
© H.Dc
G ro o t
Ned. Hift.
fol. 274-
(i) Ae fol. 445-
(3) Bor
Nederl.
Beroerten,
XXXIII.
boek,
fol. 13.
■verfo,
(4) Refol.
der Ge-
comm.
Rand,
vau Holl. 6 July
1393. fol.
vatten, maar ook in dic jaar, onaangezien
men toenmaals betuygd had het onnoodig
te z y n deswegen eenige Gemagtigden
aan de Vereenigde Landen te zenden,
cchtcr eenen Edelman (7 ) afgevaardigd,
om van hunne Hoogmoogendheden voor
de benoemde Ryksgezantcn de noodige
vrygeleybrieven ce verzoeken: ren welken
eynde h y den drieentwintigften van (6)
Grasmaand ecnen brief van den K e yzer ,
gedagtekend den vyfentwintigften der voorleede
maand , aan de Algemeene Staaten
overgaf. Dan mids die hadden vaftgefteld
zich nooit weder ondcr den Spaanfchen
Koning te begeeven, iloegen z y , volgens
voorheen reeds (7) genomen befluyt, dit
verzoek beleefdelyk van de hand, op voorgeeven,
dat z y uyc de op zee onderfchep-
ce brieven van den Markgraaf van Havre
en Johan T ax is (8) ontdekt hadden, dat
de voogeflaage handeling. alleen zoude
ftrekken (9) toc onderdrukking hunner
Landen, en om die weder onder de Spaanfche
dienftbaarheyd te brengen. Welke
beleefde weygering thans weder, als in ’c
voorgaande jaar, rochermunten van deeze
legpenningen aanleyding heefr gegeeven.
zer zyn en Breeder mec ve rzo ek , ondcr
anderen , dac den Spanjaard in ’c aanneemen
van nieuwe manichap in Duytfchland,
’c gene voorheen alleen was toegelaaten,
door ’c gezag des R y k s voortaan de behulpzaame
hand mogte ( i ) gebooden worden. I
Evengelyk Koning Philips aan zynen kant j
in ’c verzoek des R y k s had bewilligd, van |
dac ’er over eenen Vrecdemecdc Vereenigde
Geweften door ’s Ke yzers bemiddc-
ling mogte gehandeld worden. W e lk c , als
(2) gezegd is, te Regensburg in hec jaar
vyfcienhonderdvierennegentigcencnRyks-
dag (3) had beroepen, waarop deeze zaak
was verliandcld, en beflooten een Gezantfchap
aande Vereenigde Geweften uyc den
naam des R y k s a f te zenden, om, waare
’ t moogelyk, cenmaal den oorlog in
Nederland ce doen ophoudcn , door w elken
de grenzen des R y k s zelfs zoo niizoo
dan geene geringe fchaade geleeden hadden.
Hierom heeft de K e y z e r , rceds in
’c voorgaande jaar van dic voorneemen aan
de Scaaten der Vereenigde Geweften kennis
geevende, die niec alleen toc Vreede
aangemaand, om mec des ce meer (4) naadruks
de wapenen tegens den T u r k , gemeenen
vyand der Chriftenheyd , op tc
( ffH .d e
Groot
Ned. Hift;
fol. 274.
((5) Bor
Nederl.
Beroerten;
XXXIII.
boek,
fol. 23.
verfo.
(7) Refol.
aerStaaten
van Holl.
19 Fcbr.
1596. fol.
(8) Refol.
derStaaten
van Holl.
van 27.
Nov. tot
22 Dec.
iS9S-fol.
(9) Bof
Nederl.
Beroerten,
XXXIII.
boek,
fol. 24.
I. O p tie vooriyde van den eerften ziet men, onder twee ineengeflootene handen, twee benden
in onderling g evechtj binnen dit randfchrift:
S I M U L A T A P A X , C U M S P L E N D E T , F R A N G I T U R .
D e G E F E T N S D E v r e e d e w o r d t , T E R W T L Z E
F L I K K E R T , V E R B R O K E N .
Een foldaat mct een vuurrocr op de fchouder ftaat op ccncn ronden wachttooren, binnen dit
nindrchrut,op de,tegenzyde:
N O N C U R A S P O N O Q .U I E T I S . C I O I D X C V í .
I K L A A T D E Z O R G D E R R U S T E N I E T V A A R E N . 179.5.
TI. Op dc eene zyde van den tweeden ziet men wederom cencn foldaat, doch op eencn vierkanten
tooren, cn binnen die verfchillende omfchrift, de wacht houden:
: ii I .
iii
'