W:'
i f f i i 4 « !I.,?’ Il: I iJ
„ ..ifto s i- i.if :::,?
(i) Guicc Befchr.dci ‘ Op dc cenc zyde zien men - een w- ipenfchild -
uyc dat van Vlaandre, Artois, RylTel, Doornilc,,
Henegouwe, Valençyn, Namen en Mechelcn, als onder deeze eene rekenkamer( i ) behoMen-
Ncdcrl.
dc, famengefteld ; binnen dit omfchrift ;
fol. 320.
C A M E R Æ R A T I O N U M G A N d a m T R A N S L A T Æ .
D E R R E K E N K A M E R E N A A R G E N T O F E R G E F O E R D .
' De andere zyde verbeeldt ccnen weeldrigen boom ; binnen hec omfchrift deezer woorden :
U B E R IU S T R A N S L A T A R E C R E S C I T . 1780.
O F E R G E F O E R D Z T N D E H E RW A S T H T T E W E E L D R I G E R . 1780.
T en hoogftc noodzaakclyk, tor vefti-
ging van ’s Lands eendragt cn w e lz yn ,
waaren thans dusdaanige raadflaagen; v e rmids
de Prins van Parma door den afval
der Walfche fteden , cn haare byeenge-
bragre krygsmagt gefterkt, Mortanje,
(1) Mete- met drie vendelen (2) onder Hopman Sou-
gjNed. bezet, door beleyd des Heeren van
i8o.'verio. Montjgny overviel, het ftedeken Sint
Amant rot de overgaaf dwong, en door
z yn e verdere krygsrufting de naaftgclegene
fteden voor gelyk een onheyl deed beducht
zyn . In tegendeel de Prins van Oranje,
weetende hoe veel aan de inwendige ruft
gelegen is , om met vrucht de uytwendige
aanflagen des vyands te v erydelen, had
(3) Hooft zich o p ’t verzoek (3) der Staaten van
foi'öS?.^’ Holland, -naa ’t fcheyden der Antwerpfche
vergaderinge, om eenige gereezene
gefchillen te befliflcn, in perfoon den eerften
van Sprokkeimaand derwaart begeeven.
Hier beraamde h y zekere gerechts-
form o p ’t ftuk v a n ’t beroepen aan hoogeren
Rechter, nam ook aan de Zeclaiiders,
die zich onderwonddn eencnRaad, Reken-
karaer, en Munthuys op te rechten regens
’t recht cn dc gewoonte, zo o die van H o lland
voorgaaven, tot afftand dier nieuwigheden
te vermaanen. H y ontwierp verder
eenen voet o p ’t omflaan des honderd-
ften (4) pennings, en verefieude de verdere Ned. Hift.
zwaarighedcn, die z ich , ftaande z y n af- £01.687.
w e e z en , tuflchen verfcheydene fteden
hadden opgedaan. Voorwaar f niets ge-
dydt ook den ingczeetenen tot grooteren
vooripoed dan dat, alles in den haak c n ’t
lood z y n d e , volgens de onverichillige
weegfchaal dtsgciQchts aan ieder het z yn e
wordt toegemeeten: waar door onvermy-
delyk over de zoodaanige beftierde landen
op zynen tyd de hoorn van overvloed mild-
daadiglyk moet worden uytgeftort. Het
welke de uytgeevers van deezen legpenning
, door deszelfs' zinnebeelden, den
ingczeetenen in dit jaar hebben willen in-
boezemen.
M U L T U M IN T E M P O R E . ifSu.
V E E L OP Z T N E N TTD. ifSo.
(i) Refol.
1 Nov.
1580. fol-
i?3-
M Hooft
Ned. Hill.
(3)P.Win-
Jemii Hill.
Frif. lib.
VI. fol.
445-
Ondcr de zaaken, die dc Prins, wiens
wedde de Staaten v anHolland , ftaande dc
Algemeene Staatsvergadcriug, te Delft
met duyzend guldens ’s maands ( i ) vcr-
hoogden, met zyn e gewoonlyke behen-
digheyd in dit jaar re boven kwam, moet
ook het verydelen der gevolgen , die de
iifval van den Graaf van Rennenberg in
Vriesland fcheen te zullen veroorzaakcn,
nier zonder reden geteld worden. Dees
o p ’t zien vcrachtercn vanden Roomfchen
Godsdienft/ dien h y beleedt, had zich
door z yn e Zufter Kornclia van Lalain (2 )
laaten orazetten, zynen zoen in ’t geheym
met Parma gemaakt, en toegelegd, in
fchyn van de Vereeniging te willen aankleeven,
om op de ongemerktfte w y z e
z yn e aanbetrouwde Landen ondcr dcil
Spanjaard te brengen. Deeze dubbelheyd
was niet zoo dra b y den Prins g emerkt,
o f h y befloot, in fchyn van de gemeenten
van den haatclyken breydel der bürgen te
ontheffen, hem teg e lyk de middelen tc ont-
ncemen, door welke hy naamaals, openlyk
zynde afgevallen , de Landen het raecfte
zoude hebben konnen befchadigen. Des
ftondt hyaan (3) die van Leeuwaarde be-
dektely k toe, ora volgens brieven, over twee
jaaren op den naam van den Aartshertog
verkreegen, hunnen burg tot hunne meerde-
re verzekering te moogen flechten. Naau-
welyks was dit v erlo f bekomen, o f den
eerften van Sprokkeimaand wierdt het flot
door de burgery berend,beginnende de w y ven
, m anneii, jo n g , oud en gretige menigte
des zefs grachten te dempen. Jonker
Johan van Schaagen, die ’e r ’t gezag in
had, zich zo o onverwacht door de ver-
hitte gemeente vindende belegerd, bedong,
uyc vreeze van onwilligheyd zyns eygen
v o lk s , met hcc l y f en goed te moogen
uyttrekken, cn ftelde hec flot den burgcren
in handen : die ’c voorts (4) aan de z y - (f)
de van de ftad flcchttcn, en wederzydfch S 'u b .
met den naaftgelegen wal verecnigden. foL
Hec zelfde gebeurde den vyfdcn (7 ) tc (5)p.Win-
Harlinge: want Bailly Geheymfchryver
van Rennenberg u y t laft zyn s Meefters in vLfoU
dieftad zynde gekomen om z e , volgens 4si>.
des zelfs voorneemen voordenSpanjaard te
houden, wierde aldaar gevangen, onder-
z o c h t , en by hem zeker fchoon papiergc«
vonden, ’c gene met de eyge handccke-
ninge en’tzeg cl van den Graaf vanRcnncn-
berg was gefterkt. Dit deed men door den
gevangen vullcn mec bevel aan de bezettelingen,
dac z y op zigcvan dien het blok«
huys den burgdren hadddnin re ruymen,
mec belofte, dat de (6) ondergecekende femii hS i
zich voor hunne betaaling inftelde. Door te-
dccze lift raakte de bezetting uyc het flo t,
’t gene insgelyks volgens ontfange volmagc
des Prinfcn (7) op den v y fd
,y u iu ia g L
der zelve femUHift.
maand aan de zyd e van de ftad geflecht
wierdt. Omtrent den zeifden tyd kwam ° *
Sonoy uyc Holland den Vriezen mec drie
vendelen te hulp, eii bercnde met nog een
verfterkt zynde het blokhuys van Stavere.
Jonker François van Pypenpoy , die eér-
tyds door aanbod (8) van drieduyzend gul-
dens tot het overleveren van ’c zelve niec Frif. Hb.
konbekoord worden, ruymde ftraks dee-
ze plaats zonder eenig verding ce maaken,
op ’c eerfte gezigt van des Prinfen bevel.
Des wierdt ook dees haatelyke breydel
doch geheel geflecht; zulks Vriesland,
het beginfcl derVryheyd eenigermaate hierdoor
beginnende te fmaaken, in dankbaare
erkentenis deezen gedenk-en legpenning
in dit jaar heeft in ’c licht gegeeven
Op de eene zyde ftaat ecn vrouwebeeld, houdende in de rechter hand een fcliietlood, cn in de
Ilinker een onzydige weegfchaal; onder dit byfchrift:
O M N I A .
A L L E S .
De andere zydc heeft boven twee fruyt- of overvloedshoorns eenen zandlooper met eene onruft
afgebecld; en daarboven tot omfchrift;
M U L -
I. Op dc voorzyde ziet men dc dric veroverde floten afbreeken jcn daftrbovcn deczc zoo fchryfl-
1 . D e e l. B b b b als
^ * 1'
to'
: TÎ;! T to
Ito,'
■A.:
¡it*; to'