l i t e
ili'
m
1793. had, cn dat ten dierfte moeft betaalen. Ja
■ de huysiuydcn z c ifs , ziende z ich veyliger
binnen als buyten dc Iegerplaats, kwaamen
met alle hunne dierbaarfte cn rilbaarc goe-
B) M^er- deren derwaart als tot cene veylige ( i ) vry-
foK 318.* ’ pb^iits vlugten, ploegdcn en bczaaiden z e lf
,»erfo. Jen grond binnen de verichanfmgeii: als
o f z y voor den vyand van buyten gedekt.
cn van dc krygsknechcen van binnen (2) (2) Bor
niets euvels tc vreezen hadden. Deeze
geruftheyd, door de goede krygstucht ver- xxx.^
oorzaake, midsgaders de ongehoorde w y -
z e , door wclke Maurits zoo ontoegangly- vcrfi.'
kc ftad in ’c ronde had weeten te bciluy-
ren, waaren oorzaak, dat in de Vereenigde
Geweften dees legpenning gemunt is.
Dc ftad Geertruydenberg, als blykt uyc dén bovengeftelden naam M Ö N S G E R T R U D I S ,
Jfo » nevens dc oorlogsvloot en het leger, dat haar ingeflooten hieldt.
Od. II.
y.22.
(4) Ror
Nederl.
Beroerten,
XXX.
boek, •
fol. 16.
verfo.
( j) Quint.
Curr. lib.
VIII. cap.
ir .
(6) Horat.
lib. III.
od. II.
^.17-
Verder ziet men binnen de verfchanfing, ten blyke der voorgemelde tuchtocffening, ecncn
landman den alckcr ploegen ; binnen dit (5) randfchrift van den Lierdichter :
N E G A T A T E N T A T I T E R V IA . C IO 1 3 X C I I I .
H T S T R E E F T L A N G S O N G E B A A N D E WE G E N . 1793.
En dewyl het voor de ftad leggende flot door zyncn moeraffigen grond niet dan langs cencn
dyk was (4) te naderen, zoo wordt op de andere zyde de Berg Aorms, Mans Aornos, verbeeld:
wclke in Indie gelegen op zyne kruyn cene ontoeganglykc ftad voert j doch die desonaangezien
door de kloeke behendigheyd van den Grooten (7) Alexander is veroverd. Zulks deeze verbeeldingen
op den naam van B E R G , ende ongenaakbaarheydvan beyde die fteden zinfpeelen. Het
i-andfchrift is insgelyks eene fpreuk van (6) Flakkus :
V I R T U S R E P U L S E N E S C IA .
D E D A P P E R H E Y D I S N I E T A F TE WY Z E N .
(7) Bor
Nederl.
Beroerten
XXX.
boek,
•fol. 20.
vcrfo.
Zoodra Mansvelc dc cyding van deeze
onderneeming en dc zwakheyd van Maurits
leger , doch geenszins z yn e aangewende
voorzorg verftaan had,dochc hem dic beleg
eene gunftige gelegenheyd om mct den aanvang
zyner regeeringe den lo f zyns naams
in top ce voeren, cn in ’c vervolg mer zoo
goed begin den loop zyns bewinds re kroonen.
T o t dac eynde ontboodc h y zynen
zoon Karcl u y t Vran k ryk , bragt twaalfduyzend
voetgaften en drieduyzend ruyters
midsgaders ecncn grooten naafleep van
gefchut te veld en vertoonde zich voor
Maurits befchanfte Iegerplaats. Dan tien
d:^en i n ’t bezigtigen van zo o ongemeene
befchanftngcn hebbende gefleetcn, en hcc
ontzec langs dien oord ondoenlyk vindende
, rrok h y naar dc Iegerplaats van H ohenlo,
welke door geene(7) mindere werken
, als dic van Maurits, gcdckt was. Hier
ondernam h y eerft om het o p ’t land ftaande
water a fte tappen, toen om d e vlootte
verdryven, en eyndelyk om door middel
van rys- en takkeboflcn over dc moeraflen
en ondiepten in de ftad te breeken. Dan
door dc geduurige waakzaamheyd der be-
Icggeren liepen deeze aanflagen toc n ie t,
en bragten die de fteedelingen geen de
minfte hulp cn hem geenen anderen lo fto e ,
dan dac h y met cen leger, eens zoo fterk
als dac der belegcraaren, flechts ooggetuy-
gen w a s ; eerft van het verlies der fchanfe,
naderhand van ’t veroveren der buyten-
w e rk en, en eyndelyk van het winnen
der ftad zelve. Want de bele^ers hunne
loopgraven langs eenen d yk tot aan deftad,
cn hunne galeryen tot aan het bolwerk
gebragt hebbende , beklommen den vierentwintigften
(8) van Zomermaand het
zelve door middel van cene bicsbrug zeer
onverwacht, flocgen de verweerdcrs en
daaronder den nieuwverkooren Stedevoogd
den Heer van Gerfon dood, en dwongen
de ftad onder cerlyke voorwaarden haarc
poorten tc openen. Waar in Graaf M aurits
zynen Broeder Frederik Hendrik toc
Stedevoogd, cn Jonker Arend (9) van
Duyvenvoorde toc des zcifs Stadhouder
aan-
(8) Bor
Nederl.
Beroertciij'
XXX.
boek,
fol.2i.
(9) nor
Nederl.
Beroerten,
XXX.
boek,
fol. 21.
( ,) Refol.
der Staat.
vanHoll. ,8 Jan
i jp j .fo l.
aanftelde : mids die zich in dit jaar op de
Hooge fchool van Lcyd e begaf cn des, om
de daarop vallende koften tc vinden, mct
ecn regement tc v o e t ( i ) van twintig ven-
dclen door dc Staaten van Holland was begiftigd,
voor wicr ieder hy omde cwee^i-
deitig dagen veertig guldens ftondc tc trekken.
Door het zo o wel gclukkcnvandic beleg
behaalde Maurirs ccne onftervelyke
eer, vermids h y mec kleyner magt niet alleen
den vyand had weeten het hoofd te
bicden, maar zoo ongeiiaakbaare ftad van
alle kanten in tc fluyten, j a i n ’t gezigc vau i fp 3 •
het vyandlyke leger te veroveren: waarnaa ~ ’
de Staaten in dankbaare erkentenis, en tor
lo f van Graaf Maurits deeze penningen b y
Jakob Janfzc dc jonge deeden munten;
wier eerfte naderhand gediend heefc om,
door de (2) Afgezondenen der Vereenig- (ijRefoi;
de Geweften de Heeren Jonker Jan van com£'
Duyvenvoorde , Jooft de M en yn , R e y - Raad.’
nier K a iic , en Simon Mynder tfz aan ’ c
D e e n fch eH o f, d a a r ’t pas g a f , wegge- M94- fol,
fchonken rc worden.
I. Op de voorzyde van den eerften ziet men de gewönne ftad,midsgaders dc fcheepsvloot, dic
ze te water, ftaande hec beleg, heeft ingeflooten gehouden.
De tegenzyde heeft geene verbeelding , maar in een fierlyk vierkant deeze woorden tot opfchrift
:
G E R T R U D I S B E R G A m A B H I S P a n i s V IN D I C A N T O R D i n e a
C O N F O E D e r a t i , d u c e P R I N c i p e N A S S a v i ^ , IN
C O N S P e c t u E X E R C i t u s H O S T iu m .
C IO lO X C I I I .
D E V E R E E N I G D E S T A A T E N H E R W I N N E N V A N D E S P A N J
A A R D S G E E R T R U Y D E N B E R G O N D E R ' T B E L E Y D
® V A N D E N P R I N S V A N N A S S O U , I N ’T
G E Z I G T V A N 'S V Y A N D S
L E G E R . 1795.
II. Geertruydenberg, zoo als het te water cn tc land is ingeflooten geweeft, ftaat op de eene
zydc van den legpenning, even als op de andere zyde dit opfchrift:
/. Deel. S s s ss
tori
te
'|r
te
(
I
i l
ito' :
f< CONlXED.IJV^LPIUri>J ■ (
M i iA S S ‘IIX*CONSPjp