• ' h
r i l l Y,,,,,..
4 ’
F i
iV' 6. M A R G A R E T A D E A U S T R I A , D u x P a r m a ; E T P l a c e n t i a ; ,
G E R M A N I S E IN F E R I O R I S G U B e r n a t r i x .
M A R G R E T A V A N O O S T E N R T K , H E R T O G I N F A N P A R M A E N
■PLACENZE, L A N D F O O G D E S F A N N E D E R L A N D .
Op het ruggeftuk zict men de Landvoogdes als ccne Amazoon afgebceld, voerende in de rcch-
tci- hand eencn blootcn degen, in de ilinker eenen olyf- en palmt;ilc, en om het hoofd eenen lauwerkrans
: zy ftaat, onaangezien het bulderen van vier ftormwinden en ’t woeden der holgaande
zcegolven, op eene fteenrots onbeweegelyk, in vertrouwen van o n d e r G o d s h u l p het
Ichip van ftaat,waar van hcc in’t verfchiet zynde vaarcuyg een zinnebeeld is, nog wel iia behoudc
haven te zuUcn brengen; waarom daarboven toc opfchrift ftaat:
F A V E N T E D E O .
O N D E R G O Y A S ' H U L P .
1!) ^1
Door de gcmcldc brieven der LandvoogdeiTe
o p ’s Konings naam aan de Roomfche
bondgenooccn gezonden, gingen vcelen,
rr) Strada ( i ) g e l jk z y zich tc voore nevens de On-
roomfchen tegens de Inquifitie verklaard
I. pag.140! hadden, nu de eerfte verbintenis wederom
af, vermids z y van hunne cygene laudsluy-
to) Hooft den een(z) ondraagclyker ju k , cn 't uyt-
fohiL}.' ’ rooijen van hunnen Godsdienft, u y td e g e -
pleegde geweldenaaryen en becldftorminge
te gerabet zagen. Onder allen muntte Aar-
Ichotuyr,die,gelyk liy zich toc nogtoe met
niemand in eenig verbond had ingelaatcn,
zo o ook nu zich openlyk tegens de beeid*
ftormers verklaarde. T o t dat eynde ging
h y in bedevaarc naar zeker Maricbeeld,
tojj.Lipfii ’twelke z yn e (3) voorouders aan de kerk
HaUYoi s eertyds vereerd hadden ; en om
<4) Nie. ' al de werreld (4) van z yn e aankleevinge
Burg. Hift. xxan ’t geloof zyner voorouderen tc over-
232, ' tuygen, hadden h y z e lf en alle zyn e dienaars,
als een tegenblazoen van de beedel-
taifen der verbondene Edellieden, o fw e l
(j) Hooft rot ip y t der (5) beeldftormeren elk eenen
penning aan hunne hoeden doen
hechten; welke eensdeels hec borftbeeld
, vau Chriftus, andersdeels hec Lievrouwe
beeid van Hai vertoonde. Dus uytgedoft
Lwam h y met z y n g e v o lg , op ccne ftaacly
k e w y z e , BruiTel inryden en verfcheen ,
tot geen kleyne vreugd der (6) Landvoog-
d e lle , cen H o v e ; dewyl haare Hoogheyd
door de nieuwe dragt deezer penningen een
middel dacht uytgevonden te hebben, om
de oprechcc Roorafchgezinden, daar z y
zieh wel meeft op v e rlie f, van de anderen
ce können onderfcheyden. Z y g a f dan
fchrifclyk aan P,ius Pius den V onder anderen
van deezen (7) vond kennis, zulks die
om deeze nieuwe pcnningdragc fterker
voortgang tc doen hebben, niet alleen verfcheydene
penningen w y d d e , maar ook
aan allen, die flechts eenen penning met
de beeldenis van eenigen H eyligdroegen,
verfcheydene aflaaten vergunde van ftraffen
, die de Roomfche (8) kerk over alle
foorten van misflagen haare Ledemaaten,
oplegc. Hierdoor is (g e ly k Strada (9 ) wil)
hec draagen van penningen , beftempeld
metde beeldcniflcn der Heyligen, niet alleen
in Nederland, maar ook door ganfch
Europa by de Roomichgezinden in gebruyk
geraakt, en worden nog hedendaags, uyc
krachte der gemelde Tauslyke vergunnin-
g e , te Hai de voornoemde penningen van
verfcheyde grootte, voor die derwaart in
bedcvaart k omen, geflaagen ; van welke
vierderley hier onder ftaan afgebeeld.
(6) Strada
de Bello
ßclg. Dec.
I. pag-ipo.
(7) Ant.
Gabit.io
Vita Pii
lib. V I.
c a p.2.
(8) Suarii
Difput. 5<x.’
SeA 3 . de
Indulgent.
(9) De
Bello ßclg.
Dec.I.
pag.190.
S A L V A T O R M U N D I . ^66.
z a l i g m j a k E r d e r w e r r e l d .
Op de ruggeilukken ftaat hét Lievrouwe bccld van Hai, binnen dcczc woorden i
N o t r e D A M e D E H A L .
O N Z E L I E F E F R O UW V AN H A U
III.cnIV. De twee laatften zyn de voorigeii gelyk, uytgezonderd dat de kleynftc opde voor*
zyde geen omfchrift, en de andere allecn dit woord heeft :
S A L V A T O R .
¿ A L I G M A A K È Ê .
I. cn II. De twee grootfteh hebben op de voorftukkcn, rondom de beeldenis van Chriftus; in
den rand die opfchrift ;
En o f wel ondertuflchen verfcheydene
andere Roomfche Edellieden zieh nog al
aan hcc eerfte Verbond hielden en boven-
dien, nevens de Onroomfchen, tocleyden
op ’c ftraffen der voorige wanordeen ongC-
regeldheden , om hunne verbiccerde ge-
loofsgeiioocen aan hun belang verknocht
te houden, zoo behaalden z y echter wey-
(i) Hooft nig danks b yd e v erblinde(i) gemeentcdie
Haf foi quaads van ’t voorige wanbedryf
114.’ ’ wilde weeten. Dies veelen der Bondge-
nooten veriuftende op de verwardheyd des
Werks, en liever hebbende gerecde gunft
voor zich zelve te verkrygen, also p een
gemeen heyl te hoopen, dat nog onwis
en wild te zoeken was,begoften eyndelyk
naar de gedaane uytbieding der Land-
voogdcifc te luyfteren , niet anders z o c kende
als wederom in genade ontfangen
te worden. T e meer dewy l de meefte E-
delen cn oorlogslieden op Egmond zagen,
d ie , verfchillende in gevoelen met Oranje
, het duykcn voor ’c uytftaan van ’c
onweeder verkooren had. B y welk gun-
ftig gecy de Landvoogdes laft g a f om ,
behalven het Hoogduytfche krygsvolk
onder Eerryk van B runswyk, nog (2)
.Ned.Jaarb. eenige benden in Walfchland te ligten;
fol. 2J. z y beval ook de Regeerders van Land en
Sceden ’s Konings achtbaarheyd te handhaaven,
deed burgers bcfoldigen, en Va-
len9yn , ’c gene weygerde bezctcing in te
(3) Hooft neemen, voor vyand des vaderlands (3)
f o iu T ’ Noirkarmes, die in
dc plaats van den Markgraaf van Bergen
hctScadhoudcrfchap vanHenegouwe waar-
n am , nu eeii achtbaar getal van krygs-
I. TiecL
Volk in dien oord b y de hand hebbende,
op het affnyden van allen toevoer naar die
ftad, en zieh ter belegerifige (4) toeruftte. Ned. Hift;
M e t hec begin des jaars zevenenzeftig en
der eerfte influytinge wierdt een onge- .
1567.
oeffende hoop lämengerocte Waalen, die
de benaauwde ftad rrachtren b y te iprin-
gen, door den Heer van Raffigem in ’t
dorp Waterloo overrompeld en op de vlugc
geflaagen; waarby kwam dat Noirkarmes
met tien vendelen knechten en eenige (5) (j) Roofi
ruyteren de verftrooide reft der vlugcelin- ,
gen ten tweeden maale aantrof en geheel ny.' °
Verfloeg. Met die geluk rukte h y eens-
We^s («5) voor Doornik , alwaar de H er- (ö) Nie.
vormde Godsdienft reeds met volle Vry-
heyd in de groote kerk verricht wierdt. 296 ¡k
De burgers niet min over dit onverwach-
tc b e zoek , als de nederla^ der hunne ver-
b yfterd, openden op belcheydenheyd hunne
(7) poorten. Dus rrok de overwinnaaf Hooft
in de ftad , deed de ftedelingen ontwape- Ned. Hiit»
nen, alle Leeraars en Hoofden der Onroom-
fchen, die h y betrappen konde , ophan-
gcn, en hebbende door den Biflchöp Gui-
libert d’Oignics, die in ’t voorgaande jaar
(8) cot die waardigheyd was beroepen, en
de hulp der andere Geeftlyken (9) den
Roomfchen Godsdienft op nieuws weder 271.
ingevoerd, en de vergadering der Kanon-
nikcn in dc Marickerk herfteld, heeft h y Bdg^^c.
in de z e lv e b y openbaarcn dankdag,nevens f pag isS»
alle de hcrftcldc Geeftlyken, de wederin-
wyding ten plegtigfte gevierd. Waarvan
de gedachtenis door dit penningtje, hoewel
weynig jaaren laater gemunt, alsnog
bewaard wordt.
De
3) Raiffi
Chri'ft.pag.
i ' -to
’1 ' ' i
i
F - t '