''■'te
i f i | ;
| i ï
v i i * , , ¡ * 1
" I
M'' I l I « . 1 ■’ ^ S ?
1586. Leyçefter zich dusdaanig van Zuc-
fcn door Parmaas vaardige naarftigheyd
vindende verfteeken , zwof van Ip y c , en
vermeefterde in dicn oord eenige bygele-
(i) Hoofc g c n e ( i ) blokhuyzen, ora dus, zo o v e e f
fbUopï!' doenlyk, de blaain zyner dwaaze trocs-
heyd u y t tc wilfchcn, cn voor ’c eyndigen
van den veldtogt tcn miiifte eenige voordeelen
met alle zyn e famengerukte benden
te behaalen. Welke h y , mids ’r fterk
aannadercn des -winters, eerlang genoodzaakt
was te fcheyden, en in bezetting te
zenden. H y z e lf kwam eerlang te U y t-
(i)Refoî. recht, en fchreef (2 ) van daar aan de Âl-
van^Hou"^ gciïieene Staaten , hoc h y voorneemens
^ ro é io b . was, ren nutte der Vereenigde Geweften,
1586. fol. g j i geenszins u y t eenig opgevat ( 3 ) mis-
(3) Refol. noegcn, dc Ryksvergadering, die men in
varfHo™ ftoudc tc houdcu, pcrfoonlyk
21 Nov.
1580. fol.
ÎI1.
by te woonen, en binnen weynige dagen
derwaart te verreyzen. Naa ’c houden van
verfcheydene famenkomfteii met de Algemeene
Staaten in ’s Graavenhaage, roc hcc
u y t den wegruymen der gereezenezwaarig-
(ff M«er. hedcn, ftelde hy (4 )d e regeering voor den
Ned. Hiil. tyd zynsafweezens in handenvandenB
fol.i53 Raad
(5) Refol. (7 ) van Staate, trok over Dordrecht naar
d'erSuaten ¿ e e la n d , en van daar naar Engeland ;
van HoIL . . , , ^ n.
Ï1N0V. Wiens Koningin hem mec de uyterfte te-
1,-86. fol. kenen van hoogachtinge en toegeneegen-
heyd ontfing cn liefkoosde: ’c gene den
moed zyner aanhangeren niec weynig op-
beurde ; zulks de twiftigheden nu meer
als o o i t , in alle oordcn der Vereenigde
Geweften, op’ c hevigfte in zwang gingen;
waartoe ook zyn e heymelyke brieven ,
die hy van tyd tot tyd aan zyn e vertrouwelingen
zondc, nier weynig hielpen. Om
(6) H.de deeze te dempen wierdt (6) een plegcig
Ned°jaarb. Gezantfchap naar Engeland gezonden,
fol.108. dan ’c gene dit oogmerk niet bereykte ,
vermids het, lang wordende opgchouden
zonder hec verzochte gehoor ce konncn
verwerven, wel zag hoe verre Leyçefter
b y de Koningin in gunft, cn dic aan zyn e
belangen, het z y u y t ftaatkunde hec z y
u y t andere oorzaaken, verknocht was.
1787. Ondertuflchen brak de dubbciharcigheyd
---------- der Engelfchen dagelyks meer en meer door
den ucvel van den vertoonden fch yn ;
want opden zeventienden van Louwmaand
des volgenden jaars zevcnentachcig be-
ftondc zeker Franfch Hopman, Marchand
genaamd, hec flot (7 ) Wouw , gelegen (?) Rcfoi.
by Bergen op Z o om , om tienduyzend
guldens (8) voor zich cn dric maanden 21 Jan. ‘
gagic voor z yn e knechten , aan Par- H_87.foi.
ma te levcren. H et gene de R,aad van (8? Hooft
Staate, hoewel de trouw van deezen Hop- Hift.
man aan de welmeenenden bereyds al eeni, ^
gcn tyd verdacht geweeft wa s , niet kondc
beletten: vermids hen de magt om hcmde
fterkte te doen ontruymen, door zekeren
geheymen laftbrief van Leyçefter voor z y ne
afreys was benomen. Om de zelfde
rede moeft men Willem Stanley en R o c land
Jork in Deventer en de groote fchans
op de Veluw laaten : welker eerfte op den
negenentwintigften der z c lv c maand z yn e
aanbetrouwde (9) ftad vcrriedt, en aan (9) Refol.
Tax is levcrde. Dc tweede , te,wcecen
Roeland Jork, van Stanleys handel ver- 3ijan. ’
kundfchapc betuygde aan zyn e ondcrhoo-
rige bezeccelingen, dac h y van zins was
de zyd e des Spaanlchen Konings te kiezen,
en beloofde voor de zulken, die hec z e lf de
nevens hem deeden, gelyke belooning,
als die van Deventer, te zullen bezorgen,
geevende den anderen, die de Scaatiche
zyd e wiiden blyven aankleeven , ' voile
vryh eyd om ce vertrekken. Waarop flechts
twee Hopluyden , getrouw aan hunnen
gedaanen eed, ftraks met (10) hunne ven- (ro)Hooft
delen uyc de fchans weeken; dic daarop
aanftonds door de overige in ’s vyands
handen gefteld wierdt. Op dit voorbeeld
en ’c uycgcftrooide lokaas van T ax is v leijende
bricveiijicheurden ook eenigeEngel-
fchcu hun vendel van de fteng tc Z w o l ,
even g elyk een Kornet van den zeifden
Landaardt te Arnhem, en renden naar
den vyand. De kreet van ( i i ) deeze trou-
weloosheden der Engelfchen verfchrikte van HoIL
boven maate de inwoonders der andere J
grensplaatfen, die, om zich tegens den 40.^'
Spanjaard te verdeedigen, deeze t’hunner
befcherming hadden ingeroepen.
Zulks ’t geen wonder is , dac men deezen
legpenning heeft zien in ’c licht k ö rnen.
De eene zyde verbeeldt cencn vcrbaasden Nederlander, dieden rook der Spaanfche Inqul-
giietitee kweinldle nmdcet vdeirtm oymdfecnh orinfvt;oorziens in'’t vuur der Eugelfche trouweloosbeyd itort. De rand is
FU -
F U G IE N S F U M U M IN C ID I T IN IG N E M . ij-gy. .
D E N R O O K F L I E D E N D E F J L T H Y I N ' Y F OUR . i ß j .
Op de andere zydc zit eene Sim, die haare (i)jongen, gekneld tuiTchen de voorpooten cn (i) Came«
borlK met troetelcn vcrrtikti binnen het omfchrift dcezer woorden: rariiSymb.
’ ’ Cent. II.
Embl. 7 7 i
L IB E R T A S N E IT A C H A R A , U T SIM IL E C A T U L I.
M E N H E B B E D E V R Y H E Y D N I E T Z O O L I E F ,
A L S D E S IM H A A R E J O N G E N .
(1) Rcfol.
derStaaten
van Holl.
Ö Maart
1587.10!.
79-
(3) Refol.
der Staat.
vanHoll.
18 Febr.
Î587,foli
50'.
(4) Refol.
derStaaten
vanHoll.
31 Jan.
1587. fol. 34-
(5) Hoofc
Nederl.
Hift. fol,
1053-
{(') Hooft
Ned. Hift.
fol. 1041.
Die trouwelooze beftaan der Engelfchen
doofde by veelen de verftikkende aapcn-
liefde, welke uyc de buytcnfpoorige zucht
tot vryheyd haaren ooriprong hebbende
genomen, dieu Landaardt de gewigtigfte
grensfteden ce reukeloos ccr belcherminge
had toevertrouwd. Invoege de Staaten
van Holland cn Zeeland in den aanvang
deezes jaars ( 2 ) een manmoedig befluyt
namen, waar b y Graaf Maurits,
als algemeen Lands- en Krygshoofd' dier
Geweften , gelaft wierdt z y n oncfongen
gczag in der daad , en volgens den laftbrief
b y z yn e aanfteliing daar op eertyds
gemaakt , onbekommerd te gebruyken.
Ja men vordcrde, om dic befluyt
meer krachts b y ce zecten al het
krygsvolk eenen (3) nieuwen eed af, b y
welken h e c , behalven de getrouwheyd
aan den Lande, z ich verpligtte Maurits,
in z yn e voorgemelde hoedaanigheyd, te
gehoorzaamen. Die van Holland zelfs
ligcccn nieuw k ryg svo lk , o f (4 )waardgel-
ders ,bczerceden Gorkum, W o e rd e ,M u y den
, en bevalen den Baandcrhcere van
Hohenfaxen naauw toezigt op de grensfteden
van Geldcrland en OveryiTel te houden.
Anderen echter hidden hec nog met
L e y ç e fte r , die hoogelyk voorzien met dcii
eernaam van Voejierheer der Onroomßhe
(7 ) Kerke, al in hec voorleeden jaar tot
flifling eeniger g efchillen, welke tuifchen
verfcheydene Predi kanten gcreczen waaren
, had bewilligd i n ’t vergaderen van een
goed getal kerkclyke luyden. Waardoor
h y z ich inbeeldde eerft de geeftlyken, en
door die weder de gemeente aan z y n fnoer
te zullen k rygen, en den Stadt z e lf over
hec hoofd te waflcn. En g d y k het voorbeeld
der Grooten gemeenlyk het richc-
fnoer is , waarnaar der Hovelingen ze den
gefchikt worden, zag men ieder nice
als eenen brandenden y v e r tot voortzec-
ting van den Hervormde Godsdienft adc-
men, en uyc zughcvan dicn des Graaven
vanNiemvenaarshellebaardierste Uytrecht
in het (ri) Witcevrouwen kloofter vallen,
kiften en kaffen opcnflaan, eu a l’t misge-
waad medenecmen. H et geene ook in de
kloofters van den Brandenden O ly en Sint
Servaas, om Le yçefter re belie ven, ge-
fchiedde. Wiens vuurigheyd in ’c voort-
planten van den Hervormden Godsdienft
door verfcheydene drifcigeLccraars onder-
tuiTchen mec loftuytingen hierom (7) hemelhoog
verheven wierdt. Ja daar waaren
’e r , die niec alleen dit doen van Leyçefter
beaamden , maar onder hec prediken de
Staaten zelfs b y de gemeente zochten verdacht
(8) te maaken. Zulks die zich genoodzaakt
vonden om daar over b y L e y çefter
hunne klagten te doen. Dan flechts
een dubbelzinnig antwoord, en voor z y n
vertrek een zeer naadrukkelyk bevel k r y gende,
om vooral hec w e lz yn der kerke
ce betrachten, wcydden veelen nog w y der
in zynen lo f, en de haatelyke uycleggin-
gen van’t gedrag (9 } der Algemeene Staaten,
mids die zwaarigheyd maakten om
de ontworpene befluycen der Haagiche
kerkvergaderinge goed te keuren, buyten
uytdrukkelyk v erlo f van hunne aanftellers
de byzondere Sraaten van ieder Geweft.
En niet zonder reden ; want eenige kerke-
lyke luyden der fteden Dordrecht, Delft
(10) Rotterdam en ’s Graavenhaage kwaamen
zo o v e r re , dac z y den Scaaten van
Holland v erlo f verzoclicen om eenen brief
aangaande heckerkelyke bewind aan de
Koningin van Engcland te zenden. Ja die
van Vriefland wilden aan Elizabet ’siands
Hooge O ve r igh e yd ( i i ) overdraagen, zonder
eenige andere voorwaarden , dan dat
de geeftlyke goederen, die mcndenRoom-
fchen, als te overdaadig zyn d e , had ont*
nomen, thaus rot ouderhouddcr Predikan-
ten zouden verkeerd worden: over welk,
voorwerp z y tweemaal vergaderden , en
eenen Predikant met deeze aanbiedinge op
hunnekoften naar Engeland zonden. Door
welke iuydcn en die van hunnen aanhang
ik vermecn , ja vaftelyk g e lo o f, dac ook
de volgende gedenkpenning wegens deeze
aanbieding, cn toc Leyçeftcrs roem
B b b bb 2 in
(7) Refol.
derStaaten
van Holl.
7 Mey
1587- fol,
141.
(8) Hooft
Ned. Hift.
fol.1119.
(9) Refoi;
derStaaten
van Holl.
24 Juny
1587. fol,
171.
(10) Refol.
derStaaten
van HoU.
25 MaarC
1587. fol.
92.
(ri)Ho oft
Ned. Hilt.
fol.1145-