A N D S C H E
4 -
iS l ;
4 .
0 ) Bot R o n d om hec pm chtig g ehu ld e b o rftb ee ld deezer mo ed ige Iie ldlnne , w e lk e de oudfte ( t ) d o ch -
Beroen Jakob K o p p ie r , b y aankoop H e e r van KaU la g en , en die me t v ry g e le y b r ie v en der
Vll.boelt, Staaten van (a) Ho lland naamaals aldaar kw am w o o n e n , le c ft men d it rand fch rilt:
fol. 81.
S
Reiol.
•Staat,
van HoU.
li-Oftob.
1576. fol.
M A R G A r e t a A C A L S L A G E N , J O A C h i m i P O L I T ìE
C O N J U N X .
M A R G R E T A F A N K A L S L A G E N , E C H T G E N O O T E F A N
J O C H E M P O L I T E S .
T e rw y l dit in Brabant voorv iel, ont-
moetren den Prinfe andere ongemakken in
H o llan d , alwaar de Ridders en Edelen,
befchermers van ’t platte''land zyn d e ,
groot misnoegen tegens de Steden hadden
opgevat, en b y den Prins, mids het overlyden
en afweezen van de Heeren van
Breederoode , W aflenaar en Egmond, als
Stedehouder en Landvoogd des Konings
(^jBor klaagden; betuygende dat de Steden (3)
£roYrten, uergens op roeleyden, als om her platte
vii.boek, land van zyn e vryheden en voorrechten te
berooven, van neeringe te ontblooten, en
aau de afperlTing der vreemden, en de
roofzucht van den baldaadigen krygsknecht
ten befte re geeven : waarin z y
verzochten d a t , door de tuifchenkomft
van z y n Stadhoudcrlyk gezag , tot hun genoegen
mogte worden voorzien. Heüfch-
Ned^H?! C4) vertoonde hen zyn e Dooriuch-
foi.400. t ig h e y d , dat het voorgedraagen mis-
bruyic meer aan de verwardheyd des
tyd s , als den loozen toelcg der Steden te
wy ten waare ; het welke nu door on ty dige
hulpmiddelen te willen richten de
zaak verder gaande maaken cn meer ten
verderve doen rennen zoude : doch w egens
de geplcegde misdaaden en baldaadig-
heden ten platten lande , ftelde de Prins
aan de misnoegdc Edelen, op den dcrtig-
ften van Wynmaand, te (5) De lft zekeren (;) Bor
volmagtbrief ter. hand, waarby z y gemag-
tigd wierden om ten overftaan van twee o f vii.boek,’
drie Raadshceren van ’t H o f van HoUand,
recht en nazoek te doen op alle wanorde
in de dorpen en ten platten lande ge-
de gevangenen in rechte te betrekken,
vervolgen, (6 ) ftraffen, en die nog
niec gevangen waaren , te vatten. W y - v a l iS "
ders beloofde h y hen op bequaamer tyd de 3« Oclob.
verdere voldocning tc zullen verichafFcn:
waarmede z y z ich vernoegd hielden.
Waarlyk , men moet bekennen dat z y n ’
aangeboore wellprcekendheyd en ftaat-
kundig beleyd niet w eynig geholpen hebben,
om zoo cen groot getal van Laiid-
fchappcn , Steden, en Edelen, die alle
zoo verfcheyden belang hadden , tegens
den Spanjaard vereenigd te houden: z o o dat
h y aangemerkt wierdt als de hoek-
ftecn , die het geweldig gebouw der V r y heyd
raet den Hervormden Godsdienft,
Holland mct Z ee land , en de fteden met
den Adel verknocht hieldt. Immers hierop
hebben eenigen gemeend dat (7 ) de
volgende legpenningen, die in dit en het ta/.fuplen>.
volgende jaar gemunt z y n , hunne betrck-
k ing hebben.
Dc
D c ceiie z yd e van den cev ilcn v e ito o n t eenen driekanten h o e k lle en , binnen d it om fc h r i f t , 't
wellce o p de w o ord en van Piiilin C X V 111. fi i z. zinfpeelt ;
L A P I S R E J E C T U S C A P U T A N G U L I .
D E V E R W O R P E N S T E E N I S G E W O R D E N T O T E E N
H O O F T D E S HQE K S .
O p de andere zyd e ftaat he t H eb re euw fch e w o o rd : J E H O V A H 77A E Ä E , van c c irh e -
mcKch lic h t omfche enen; binnen h e t randfchrift deezer w o o id e n , ftaande op ’ t 23. p- van
den zeifden P fiilin :
D o m i N d S F E C I T H O C , E T F U i t M I r a b i l e I N O C u l i s
H o MI NU M. 15-74.
D E H E E R E H E E F T D I T G E D A A N , E N H E T I S W O N D E R -
L T K G E W E E S T I N D E O O G E N D E R
M E N S C H E N . 1774.
H o ew e l deeze zinfpe eling op den Prins v r y w e l u ytg ev o n d en is , 200 w o rd t nogtans d o o r deii
h o ckftcen de H e rvo rmd e Godsdienft v erbc e ld; als b ly k t uyc den tw e ed en p e n n in g , die in ’t v o F
f l d u i tw e ed e omfchrift d c ez c u y t ie g g in g b cw a a rh e yd t; w a n t h e t lu ydt
M A N E T I N V I C T A F I D E S , i f y f .
H E T G E L O O F B L Y F T O N F E R W O N N E N . 1775*.
(0 Refol.
der Staat.
vanHoll.
II Dec.
^5)4-fol.
^){,2SÖ8c Isr*' Hi», fol.
411.
9 ) Refol.
der Staat.
VanHoll.
*4 rcbr.
.fol.
W Itcfol.
itait.
Holl.
« i'cbr.'
‘ 57S.fol.
Hoe hec ook z y , hec is zeker dac de
zaaken van Staat en Godsdienft in Holland
en Zeeland althans zoodaanig waaren geveftigd,
dac Koning Philips, wanhoopcn-
de van die door de wapenen eerlang cc zullen
können herftellen, nu cot het fluyten
van een’ onderlingcn Vreede van alle
kanten deed aandringen. T o t dat eynde
kwam van ’s Keyzers wege in Nederland,
om zoo (r ) gewenlcht een voorneemen als
Middelaars te bevorderen, Graaf Gunther
van Zwartfenburg, verzeld met den Graave
W o lf van ( z ) Hohenlo, cn cen ftaaclyk
gevolg van Duytfchen Adel. Breda wierdt
wederzyds tot dc handclplaats v erkoozen;
alwaar, naa de aankomft van ’s Konings
(3 )G y ze laars in H o llan d ,tot verzekering
van de Staatfche Handeiaars, gemerkt
Breda in ’t geweld der Spaanfchen was, dc
Gemagtigden zo o des Konings als der
Staaten van Holland en (4) Zceland, op
den twaalfden van Lentemaand des jaars
vyfcienhonderdvyfenzeventig , verfchee-
uen. De handeling wierdt begonnen mct
/ hec wederzydfch betuygen hunner vunri-
ge bcgeerten tot den Pais, en dehereeni-
' ging der voorgevalle vreedebreuke. Om
hiertoe ce geraaken, drongen de Staatfche
Gemagtigden op her ontlaften des Lands
van de (y) Spaanfche krygsbenden; op hec (-j)
famenroepen der Algemeene-Staaten, zo o Ned. Hift.
als dat ten tyde van den afftand door
K e yzer Karcl was gefchied; en cen derde
op eene vrye Oeffening van Godsdienft
voor de gene, die de Geloofshervorming
hadden aaiigenomen. Naa veel ftribbe-
lens ftonden de Koningfchen het eerfte en
tweede lid toe; doch onder beding, dat
die eerft, naadat de Vreede volkomen ge-
floocen en getekend zoude z y n , werkftellig
zouden gemaakt worden: dan het laatfte
lid aangaande begeerden z c geene v ry e
Oeffening van den Hervormden Godsdienft
, maar wel aan allen , van dar ge-
voele zynde, zes maanden verblyfs toe te (6) Refol.
ftaan, om hunne zaaken (6 ) te regelen,
naa welken tyd z y u y t den lande zouden HuM '
\ moeten vertrekken, met magt om hunne i57s-fol.
E e e 2 achter-
. t:
j,. i r -
II
ff'" I
i i ' F ' ....
toi ■ . I