r:
4 »5
(1) Gaicc. voorzyde vocit de beeldenis van R’laria de moeder des Hej’lands, vermids tot haarc gedach-
Befchr.dcr fenis dc Hoofdkerk dicr (i) ftad aan God, door Ciiilperik Koning van Vrankryk , is toegcwvd
Ncderl. Hcc omfchrift is; z > s ;
O R A P r o N O B I S S a n C T A M A R IA .
IIETLIG E M A R I A B ID FOOR ONS.
Verder ftruit op de nigzyde, boven het jaar ly yo, dit Latynfche opfchrift:
O F F I C io R E F E C T O E C C L E s ia ; T O R N A C E N s i s .
DE D I E N S T D E R DOORNIKSCHE K E RKE HER ST E LD.
Dees uytflagbragt geen kleyne verbaasd-
lieyd onder de overige Bondverwanten,
doch vrygrooter moed in de Landvoogdes,
naar maate van den aanwas haarer krachten,
voort: want thans hadde Graaf van
Arenberg ecnregcmenc van v y f vendelen
en Karel van Brimeu Graaf van Mee-
W bicK- .gen een van tien tot haaren dienft (z)
opgerecht: desgelyks hadden ook Gilles
47. van Barlemont Heer van Hierges, Johan
van Croy Graaf van R ie u lx , en GraafKarel
van Mansvelc nieuwe knechten gewor-
ven; door welke de Landvoogdes geftyfd
de kerkfchenders , en die boven bloote
woorden en prediken ook tot openbaare
kerkpligten en plegtighcden gekomen waaren
, o f de wapenen in de hand genomen
hadden, nu ten ftrengfte deed ftraffen, en
tS-si«,“ de vergunde (3) vryhedcn als door vreeze
van Holl, afgepcrft en onder voorwendfel als o f de
is?6°'fol ^vrft buyten het geffootcn ver-
51. ' ■ drag gcfprongen waaren, weder intrek-
kcn. Breederoode ziende aldus zyn e
hooge voorneemens geheel in den grond
Nrf” r°'^' • vondt Jonker Willem (4) van
Hm.foL Blois naar BruiTel om cen tweede gehoor
118. b y haare Hoogheyd te verzoeken ; dan
het zelve hem wordende ontzegd, heeft
h y den achtften van Sprokkelmatind op
zynen naam en dien der» Bondgenoocen
z y n verzoek in gefchrift de LandvoogdeiTe
toegezondcn; welke door haar zcer
fier daarop gegeeven antwoord, gegrond
op de kennis haarer krachten, zoo groote
verbaasdheyd onder het kleyne overige
getal der Verbondelingen bragt, dat de meefte
Hoofden zelfs niet anders dachten,dan
hoe z y zich gevoeglyk u y t het fpel {; )
mogtendraaijen: temeer, dewyl door de
Spaanfchgezinden een verzekerd gerucht
van des Konings aanftaande (6) overkomfte
was uytgeftrooid, dat naderhand door in-
gekomene tydingen van ’c Spaanfche H o f
meer en meer wierdt (7) gefterkt. Invoege
het thans veelen veyliger d o ch t, by
deeze hachlykc en onzekete tydsgeftalte
te iveuden, als met des Konings overkom-
fte het uyterfte en zyn e gramfcliap a f re
wachten. En nademaal nu ieder hoopte
dat z yn e tegenwoordigheyd de verwarde
zaaken in Nederland ten befte zoude richten
, heefc men in dat vertrouwen ook
aldaar den volgenden legpenning gemunt;
,7 Hooft
Jed. Hift.
foi. 129.
(6) Bor
Nedeil.
Beroert,
Iir. bock;
foJ.94.
(7) Strada
deBelb
Belg. Dcc.
I.pag.zSo.
k o n i n g P H I L I P S , Fa d e r d e s F A D E R L A N D S , UTT ly « ;.
S P A N J E FERIFACI IT WO R D E ND E . lyüy.
(i)Van dd
. bctekenif-
Op de midei'e zyde ftaat ecu tcmpel, en daar boven een werreldkloor , die van cene IciTernics
en-(i) bylbimdcl, ter vcrbccldmg van een Bourgondifcli kruys, is doorrcegcn; onder ccnc ¿ Iv - f
ke cnonzydigc weegfchaal, en tuiTchen deeze woorden tot byfchrift: lil
: deezer
bundelcn
lie Ou-
daans R.
Moog.
rag'54».
C O M I T E C L E M E N T I a L
F A N DE Z ACHTMOEDIGHE TD V E R Z E LD.
Hier door wcderzyds betckenende dc verlangende begecrtcn, waarmede de Nederlanders des
Konings overkomft tegemoct zagen, en hem als eenen vader des Vaderlands verwachtten; in
vercrauwcn dat zyne tegenwoordigheyd in de Nederlandfche werreld , gevelt op den grondflair
der Kcrke, den Godsdienft zoude verzekeren, de tuchtoeffening, zoo in de burgerlyke ftaats*
regeeringe als het oorlogsbewmd, midsgaders het gezag. van den huyze van Bourgondie in zynen
ouden luyfter herfte len , en eyndelyk alle wanorde en vcrwarringen door de handhaaving van
hec onzydige enhcyhge recht volgens dc grondwetten des Lands regelen: in deeze hoope nogtans,
dat zyne iVlajcfteyt van geene zwaare en dreygende krygsiaiftingc , gelyk het gerucht ver-
fpieydde, maar van (z) haare oude goedertierenhcyd verzeld, tot deeze landen mogte ovcrko- W Hooft
men. Dewyl door cene vcrtwyfelde gemeente tc ftreelen haar ligtelyk de breydel wordt in den
mond gewrongcn: daar in tegendeel de lydzaamheyd zelve, met al te fcherpe en hardc fpooren
berccden, veeltyds uyt wanhoope den teugcl van gehoorzaamhcyd ontworftelt, en door deeze
drift zaaken uytvoert, die ze met bedaarde zinnen niet zoude hcbbcii diirvcn onderncemcn.
(3) Refol.
der Staat,
van Holl.
ipiAug.
i|07. fol.
(4Ì Strada
de Beilo
Belg. Dec.
l.pag.zSo.
™ Spa.anfcl.en Koning vertoond.
P H I L I P P o R e g e , P a t r e P a t r i t e E X H I S P A n i a
E X P E C T a t o . ifö7-
KO-
'íto í
U ' m -
ito: fri,.
(7) Hooft
Ned. Hill,
fol, iz8.
D e eze uytgegeeve maare wierdt des te
meer (3) geloofd, mids de Koning ook al
eeiiige Ichepen had doen gereed maaken,
z yn e huysgenoocen befchryven, en aan
den Hertog van Savoye (4) Johan de Aku-
iia afgezonden ,oin van hcm te vernecmen
wamiccr, in W’c lk en ty d dès jaars, enlangs
welke wegen, h y hem raaden zoude deez
e reys te onderneemen. D.aarenboven
had h y ook vrygeleybricveii van den Koning
van Vrankryk om door dat ry k te
reyzen v e r zo ch t, aaii aile Heerenhoven
van dit voorncemeii keiinis gegeeven, en
tegelyk tot himne geruftheyd doen verzekeren,
dat de aaugevangene toeruftingen
in Spanje niet als deezen togt in ’to o g hadden.
Eu o fw e l dezelve naderhand geenen
voortgiing gehad hcefc, zo o deed echterde
opgevatte vrees v o o r ’s Vorften aanftaande
overkomftc een groot getal van Edellicden,
welker trouw reeds aan ’t wankeleii w a s ,
de party der LandvoogdeiTe houden. Zulks
die V o iftiii, om de vlottc gemoederen op
haare zyd e tc doen ankeren, o f b y deeze
verwarde geftalte des Lands vriciiden uyt
( f ) vyandcn te können ondevfcheydeu,
thans eenen nieuwen ccd vangetroinvheyd,
ontwierpnvaarby de Landvoogden der,b y zondere
G eweften, bcwindslicden van vrce-
lie o f oorlog, Magiftraaten.en allé verdere in
eenig bcwindCd) zynde ovcrheden enlcen-
liedcn zich verpligtten,' om zonder aau-
zien van perfoonen, niet alleen het Roomfche
geloof voortaan te moeten handhaaven
, de. kerkfchenders ftraffen, en het
uytrooijen der ketteten bevordcren, maar
daarenboven den Koning altyd met de u y terfte
trouwc te zullen dienen, tegens alien
die z yn e vyanden zouden moogen verklaard
word en, zonder iemand u y t tezon-
dercn. Hoewel nu deeze zaak gaiifch
nieuw en van eenen zeer grooten naafleep
by veelen wierdt g e a ch t, zoo was Pieter
Eruft Graaf van Mansvelt echter de eerfte,
die dezelve in den Raad toeftemde: hem
volgden de Graaven van Egmond, Meeg
e n , en Barlemont; hen Philips van C roy
Hertog van Aarfchot, eu dees wel re oe-
rceder, aangezieii h y tot nog toe zich on-
affcheydelyk aan het Roomiche G e lo o f
gehouden , onbcrispelyk alom ’s K o nings
bevelen opgcvolgd cn derwaart
zoo naaiiwkeiiiiglyk zynen koers gezet
had , dat niettegenftaande zo o gevaarlyke
kerk-en ftaatftormen, men hem, ten
aanzien diet twee leydftaircn , geen de
minfte afwyking konde te laft “ leggen,
Waarom ook tot z y n c cer in dit jaar
dees legpenning te Antwerpen gemunt
wierdt.
Op
(Í) Rcfoi.
der Staat,
van Holl.
17. Fcbr.
1767. fol.
I t . en
14. Maart
fol. 13.