H "l!«
r
4 7 » N E D E R L A N D S C H E
1 4 9 6 . A L 1) E R t u s Ü E t G r a t i a S a c r a i R o m a n a ; E c c l e s i a ! C A R D i n a l i s ,
A R C H ID U X A U S T R I .e ,
a a l b e r t , d o o r g o d s G E N A D E K A R D I N A A L D E R HE T L IG E
R O OMS CH E K E R K E , A A R T S H E R T O G F A N OO S T EN R T K .
Op dc anderc zydc ziet men de knots van Herkules, en ’t fchild mct het flangenhoofd van
Mcdufa tegens eencn brandenden akaav niftcn. Waarboven de zon en maan, die hy beyde tot
getuygen van zync oprechte meening neemt, ondcr deczc fpreuk, gelleld zyn:
A E T E R N U S U T E R Q ue T E S T I S .
B E T D E Z T N Z E M T E E UWI G E GE TUTGEN.
(i)Hift.
Narrat.
Pi-olecl.
princ.
ioli 23.
©Refol.
der Staat.
vanHoll.
8Dec.
I 5 9 J . fo l.;
523.
(3) ßor
Nederl.
Beroerten,
XXXII.
bock,
fol. 114.
Gclyk dc Aarrshercog, zo o had ook
Prius Philips ( i ) Willem van Oranje aan
de Vereenigde Gcweilcn gefchreeven, en
hen toc het aangaan van ccnen billykeii
Vreede aangemaand. Wclke Prins, eertyds
door Alv a van de Hooge School van Loven
geligt en naar Spanje vervocrd z y n d e ,
thans a!s geankcrd inde trouwe des Konings
en het Roomfche G e io o fs , op de voorfpraak
van den Aartshertog, door Koning
Philips op v ry c voeten gefteld, en met den
nieuwen Landvoogd in Nederland gekomen
was. Hoewehzyne verloiliug den Staitccn
niet als zeer aangenaam konde voorkomen,
zo o betuygden z y (2) echter z yn e komfl
binnen de Vereenigde Gcweilcn niettekon-
nen goedvinden; maar belafltenden Rent-
mceiler, die over zyn s Vaders aangeflaagene
goederen gefteld was, aan hem, tot
onderhoud zyns Hofgezins u y t de ontfangene
renten, vooreerft b y wiflel rienduy-
zend (3) guldens over te maaken, ten eynde,
hem dus ondertuflchen geene reden
van eenig misnoegen geevende , te konnen
a fw a ch ten ,o f h y zich voor den Spanjaard
o f voor dc Vereenigde Geweften
naar’c voorbeeld van zynen Vadcr cnBroe-
dcrs, zoude verklaaren. Want veel viel
thans over de reden zyn c r overkomftc (4)
tc zeggen. Eenigen gaaven voor, d a th y
door den Koning (7 ) tor Stadhouder van
Holland, Zccland en U y t r e c h t , op ecn
inkomen van zesduyzend dukaaten ’s jaars
zoude aangefteld, en hem mct Sibille van
Kleef, de "landen Van Kleef, Gulik, en
Berg mec hunne aanklecvende gerechtigheden,
naa de dood van den tegenwoordigen
V o r f t , cot huuwelyksgifc beloofd
z y n . Dan Wat vau deeze giflingen z y ,
het is zeker dar h y zich nooit mec de N e derlandfche
beroerten bemocid, maar om
die te doen ophoudcn altyd z yn e vuurige
genegenheyd betuygd heeft. Waartoe eenigen
willen , dac ook het moudgefprek
zoude geftrekt hebben , hec gene h y in dic
jaar met zyn e Zufter Maria Gravinne van
Hohenlo in ’t(ri) begin van Wynmaand te
Klecf verfcheydene dagen achterecn heefc
gehouden. Welk rufthoudend gedragwaar-
fchynelyk tot het munten van deezen gedenkpenning
aanleyding zal gegeeven heb-
' ben.
van Holl.
van 27.
Febr. tot
22 Dec.
1595.fol.
(5) ßor
Nederl.
Beroerten,
XXXII.
boek,
fol. 105.
verfo.
(6) Bor
Nederl.
Beroerten;
XXXIII.
boek,
fol. 65,
Want rondom lyn gcharnaft borftbeeld ftaan in den rand der voorzydè deeze tytels:
P H I L I P p u s G U I L E L j u u s , D e i G r a t i a P R i n c e p s A U R A I C Æ ,
C O m e s N A S S A V iæ .
P H I L I P S W I L L E M , D O O R G O D S G E N A D E P R I N S F A N
O R A N J E , G R A A E F A N NA S SOU.
En
I ÎÜ
H I S T O R I P E N N I N G E N . VI.Boek 473
En op de tegenzyde ziet men een fchip met opgewonde zeylen, ’ tgene, onaangezien het
ftetk blaazen van twee ftormwinden, in ’t midden van eene beroerde zee op twee ankers geruft '
blyft leggen: vermids de fla:ig van voorzigtigheyd om den grooten maft gcflingerd, cn op des
zelfs mars ccn kraanvogel met eenen Itcen in den bek, ondcr deeze Ipreuk , op de wachE
S Ü S T IN E i lÖ .
I K Z A L 'T U Y TH A R D E N .
i f 9 S.
j» ;
( 0 Refol.
der Staat.
van Holl.
van 17-
Febr. rot
lO-Mnart
1595. fol.
93’
(i) Refol.
derStaaten
van Holl.
1 Febr.
1 595. fol.
33’
(3) Refol.
derStaaten
vanHoll.
3 Febr.
1595- fol-
37-
(4) Refol.
derStaaten
vanHoil.
1 Febr,
liPi.foi,
(5) Refol.
derStaaten.
van Holl.
I Maart
1595. fol.
53‘
(6) Refol.
derStaaten
van Holl.
van 5 toc
13 July
H9J- fol. 3H'-
(7) Rcfol.
derStaaten
vanHoll.
17 July
1596. fol.
Deeze Graavin was dc oudfte Dochter
van den overleeden Prius van Oranje, cn
in den aanvang van hcc voorgaande jaar
met Philips Graaf van H oh enlo, Vryheer
van Langenberg en Nieuwfteyn tc Buurc
( i ) met zeer g rooteftaacfiegetrouwd, z y n de
ondcr anderen de bruyloft door eenige
Heeren ( i ) Gemagtigden der Staaten van
Holland bygewoond, welke uyc den naam
van dac Geweft de Bruyd mec eenhalsju-
wcel cn eene daaraanhangende (3) bagge,
waardig achtdnyzendzcshonderdenvyfcig
guldens, midsgadersmec tweegoudc drinkkoppen
cn eene goude doos, die twaalfduyzend
guldens buyten hec maakloonge-
koft hadden, befchonken; in welke doos
een Rentebrief van (4) vyfencwintighon-
derd guldens jaarlyks , zo o voor haar
als haare wectige naakomelingen, was gelegen.
Diergelyke milddaadigheydbccoon-
den ook de Scaaten van Holland aan haare
halve Zufter Elizabet van Naflbu, als die
den zesentwincigflen van (7 ) Sprokkeimaand
des zelven jaars z ich metdenHoog-
gebooren Vorft Hendrik Hcrtog van Bouillon,
Burggraaf v a n T u re n n e , en Maarfchalk
van Vrankryk in ’c huuwelyk beg
a f : mids z y die jonggecrouwde Prinfes
mec zesduyzend guldens in gereed geld
en eene Lyfrente van duyzend guldens
’s jaars zoo voor haar als haare wet-
tige (6) naakomelingen befchonken. In
dit loopende jaar nu tradt de derde
dochter Katrina Bdlgika van den overleeden
Prins en Charlotte van Bourbon
den vierentwintigften van Wynmaand,
naadat z y nu eenige jaaren lang b y haare
Moey e de Graavin van Zwartfenburg was
opgevoed geweeft, met Philips (7 ) Lodew
y k Graafvan Hanou iu ’thimwelyk. Het
geflacht der Graaven van Hanou wordt met
recht onoer dc oudften van ganfch Duyts land
gefteld. Want behalven datmen wil dat
Ulrik Gm af van Hanou in ’t begin der derde
eeuwe naa Chriftus zoude gebloeid hebben,
zoo is hec zeker dar Alberik Graaf
van Hanou, mec Hedwig Dochter van Ryn -
bold Hertog van Frankenland getrouwd
z y n d e ,' (8) in ’c jaar zeshonderdeenen-
tachrig fticrf In ’c jaar dcrtienhonderd
verhief Ke yzer Aalbert Ulrik Graa fvan
Hanou tot Voorfpraak des Roomfchen
R y k s , e n ’ t is van hcm dat dees Philips
Lodewyk afftarac, hebbende toc Moeder
gehad Helena van den Pairs, eii toc Vader
Philips den IV. van dicn naam, welkc de
Augsburgfche Geioofsbelydenis in z yn e
landen hebbende ingevoerd, in 'tjaa r vyf-
cienhonderdeenenzeftig is (9) overleeden,
Philips Lodewyk was befaamd om zyn
zonderling verftand, en daarom nice min
hiernaa by Keyzer Rud olf den I I , als Mathias,
en de Vereenigde Geweften geacht.
Zulks die zyn e Gemaalin op haar huuwe«
ly k met (10) twintigduyzend guldens befchonken,
en uyc hunnen naam door ee-
riige Gemagtigden de gehoude bruyloft lie-
ten byvvorieo; wclkc zoo prächtig was
dac, g elyk eenigen ( 1 1 ) willen, aldaar op
vericheydene dagen over de achthonderd
perfoonen van aanzien onthaald, en over
de vyfhonderd paarden der genoodigden
geftald wierdcn. Hoe ’c z y van hem wordt
ecn gedenkpenningtje gevonden , 't gene
ik , hoewel eerft in ’cjaar irio2 gemunt, niet
ongerymd oordeel hier te plaatfen, vermids
hec op geen byzonder geval gemaakt
(8)Imh.
Not. S.R.t,
Proc. fol.
398.
(9) Imh.
Not.S.K.r.
Proc.foJ.
400.
(10) Rcfol.
derStaaten
van Holl.
van 14 tot
27 July
i 596.fol. 330- „
(11)Bor
Nederl.
Beroerr.
XXXIiL
boek,
fol, (5j .
Ì-: ;
i . 1
¥
dceOTfefStentefirbicldT'“* mct cenc leggende kraag, binnen het randfchrift
I. Heel. Ddd ddd PHI- ?
A
iili