i f „ M I
ppíífc.'
t o r í< '
lyçS.
j x S N E D E R L A N D S C H E
+
Dc vooraydc vcrbceldt Mendoza in *t harnas, houdende in de ccnc hand een zwaard , waaraan
een menfchenhoofd gcrcegen is, en in de andere ecncn ftrop, door welkers bedreygmg hy het
flot van Otfoy had ingekreegen. Verder zict men in ’t verfehlet een huys in vollen brand, ver-
beeldendc het vcrbranden van’t lyk des vermoorden Graaven van Valkcnfteyn. Op al het wclke
ook dit omfchrift zinfpeelt ;
U T F E R A T I G R I S N O N P O N I T F U R O R E M .
G E L T K E E N W R E E D E T I G E R L E G T H T Z T N E
* W O E D E N I E T AF.
Het wapenfchild van het Sticht Uytrecht, door twee klimmende Leeuwen vaftgchouden, fiert
de rugzyde; binnen den zoom deezer woorden:
C A L C U L U S O R D I N U M T R A J E C T i . 1798.
R E K E N P E N N I N G D E R S T A A T E N V A N U T T R E C H T 179».
De klagten van den Raad van Gulik
over dit quaadaardcig ombrengen van Graaf
Ulrik van Valkenfteyn weerhicldt geenszins
M en d o za ; want h y , zonder op de
gemelde onpartydigheyd des Roomlchcn
R y k s acht te flaan, nam alle plaatfen enge-
huchten in b ezit, die h y tot z yn c voorneemens
dienftig oordeelde, en iloeg, om
zich eene bequaame overtogt over den R yn
tc baanen. het beleg voor Rynb erk ; ’tg e ne
h y , mids het fpringen van ’r buskruyd
dieter. belcgerden, den vyftienden ( i ) van
Ned. Hift. Wynmaand innam. Scdcrt dwong h y den
fol. 414- Magiftraat van Wezel den Roomfchen
(ff Rcfol. Godsdienft in ’t openbaar ( i ) te gedoogen,
der Staar. welkeumen aldaar, mids dc Magiftraat de
„..sUesii Geloofshervorming had aangenomen
, nu federt eenigen tyd binnen die
ftad had afgefchaft. Naa ’t winnen van
Rynberk toog het geheele leger over den
R y n cnbemagtigde Ree s, Emmeriken(3)
rStaaten YíTclburg; waarin vcelc iiiwoonders om ’t
leeven raakten. Graaf Maurits u y t alle
1598. fol. deeze beweegingen genoegzaam afmeetcn-
de, dat de vyand van meening was over
den Y fle l re komen, trok met omtrent
zesduyzend voetgaften en zevcntienhon-
dcrd ruyteren, naa alle de grensfteden van
Ove ryflel naar vereyfch b e ze tte hebben,
van Holl.
van 16
Febr. tot
5 Maart
1599-fol.
T05.
(3) Rcfol.
•4Ö7
uyc z yn e verfchanfte legerplaatfe naar (4) (4) Meter.
Doesburg, en liet wederom alhicr, terwyl
Mendoza mechct veroveren vanDeucekom
en andere plaatsjcs van kleyn gewigt zynen
tyd vcripilde, z y n leg erby den iameuloop
der twee ftroomen ontoeganglyk (7 ) ver- ©H.de
fchanfen, om den vyand den ingang der Ne™ Hift.
Veluwe en overtogt des Y ffc ls te beletten. fol.373*
Een wal vanacht vocten h o o g , die z y n lc -
ger dekte, was beneden veertig en boven
vierentwintig voeten breed, en met eene
borftweering zes vocten hoog voorzien.
Hierenboven was ’er tot meer fterkte van
buyten eenc zeer diepe gracht gedolven,
welke door ftrykweeren en daar weder voor-
geftichtc werken befchermd, de toegangen
om z y n leger te bevechten ongenaakbaar
maakte. In deeze geftalte (6) wachtte Meter.
Maurits met z y n kleyne leger de groote Ned. Hift.
krygsmagt van den vyand a f ; welke van
deeze voorzorge verwittigd, en door het
bezetten der gewonnene fteden z y n leger
merkelyk verzwakt hebbende, thans niet
raadzaam vondt den loozen Veldheer in
z yn c befchanfinge tc bevechten. Invoege
door Maurits afgerichte krygskunde hctge-
weld des vyands tc leur gefteld,cn daarvan
de gedachtenis op deeze legpenningen bewaard
is.
I. Een
y L B o e L
1^98.
I. Een gewapend Krygsheld, die Maurits verbeeldt, ftuyt öp de eene zydevan den ecrftendoof
het punt van zynen degen eenen aankomenden draak, die Mendoza betekent. In *t verfchiet
ziec men beyde de légers, voorwaart de ftad Doesburg, als blykt uyt den bygeftcldcn naam, en
in den rand deeze fpreuk tot omfchriit:
V I N C I T V IM V I R T U S C E D E R E N E S C IA . 1798.
D E D A P P E R H E T D , D I E V A N G E E N ZW I C H T E N WE E T ,
V E R W I N T H E T G EWE L D . 1798.
Op de andere zyde ziec men ccnen flaanden Engel met eenc geeflclzwcep het afcrekkende le- (i)Hercüî.
ger van Mendoza ftraffen} binnen deeze fpreuk, in naavolging van die van (i) Scneka : £3
S E Q U I T U R S U P E R B O S V I C T O R A T E R G O D E U S .
D E O V E R W I N N E N D E G O D V E R V O L G T D E H O V A A R D
I G E N OP D E H I E L E N .
En vermids Graaf Maurits byna op de zelfde wyze thans zyn leger, gedekt door eenen ftroom,
by Doesburg nederfloeg, evenals Koning Hendrik in ’t begin van’t voorgaande jaar gedaan had,
als hy Amiens belegerde, en daardoor het voorneemen van den Aartshertog, om die ftad tc ontzetten
, verydelde;'zoo heefc men in dit jaar het zy om deeze onderlinge gclykheyd, hec zy uyc
fpaarzaamheyd van dqp ftempelmaaker en om de koften van het fnyden van eenen nieuwen ftempel
ce ontgaan, deezen tweedcn legpenning wederom in ’c licht gegeeven, en waarfchynelyk
op deeze verfchanfing van Graaf Maurits leger by Doesburg toegepaft.
II. Dus ziec men het zelve, op de eene zyde, by de ftad Doesburg door eenen ftroom en een ^
fchild gedekt, hcc gene ecn Engel, komende uyt de wolken, vafthoudt. Hec omfchrifc is de xci.ÿ,4.
fpreuk van den gewyden (2) dichter :
S U B A L I S E JU S S E C U R U S E R I S ; C L Y P E U S V E R I T A S E JU S .
O N D E R Z T N E V L E U G E L E N Z U L T GT B E T R O UW E N : Z T N E
W A A R H E T D IS E E N R O N D A S S E E N B E Ü K E L A A R .
Op de andere zyde ziet men ccne hand, die uyt de wolken komt, en eenen moedigen ruyter (3) Here.'
met eene geeflclroede flaat; cer oorzaake hy ecnen anderen, die op den grond legt, hovaardig- Fur.aift.If.
lyk overrydt. Het omfchrift is weder de echte fpreuk van (3) Seneka;
S E Q U I T U R S U P E R B O S U L T O R A T E R G O D E U S . C I D I D I I C .
D E W R A A K O E F F E N E N D E G OD V E R V O L G T D E HOV
A A R D I G E N O P D E H I E L E N . 1798.
Op dcczc w y z e de Spanjaards door
Maurits voorzigtigheyd zynd e g e ftu y t, en
de verloopen naatyd nict toelaatendc iet
van gewigt verder te onderneemen, mocftcn
z y ook eyndelyk b y mangel van lec-
vcnsmiddelen terug trekken. T o en kwam
Maurits met z y n zwak leger u y t z yn e ftcrkc
verfchanfinge tc vo o r fch yn , en volgde
den aftrckkenden vyand zeegepraalender
w y z e ,c n ( 4 ) mct zoodaanigen aanwas van
achtbaarheyd op dc hielen, dac hem nooit Groot
eenigezyncr voorige overwinningen glori- “
r y k e r , als dee ze , g ew e e ftz y n . D ew y l
zyn e voorzigtigheyd z ich indiervoege gc-
legcrd en befchanft had , dat het Vaderland
tcgens den gedrcygden invai be-
P p p p p p 2 fchcrmd,
J ' * .
J f i
te Í I
r
te. f
H--' i
te te
f, !'( nÍ
I
■ ; i