1 1 1
i r i '
3 ’- S
N E D E R L A N D S C H E
i j S î
( i) Ror
Nederl.
groote vreugde bedreeven, maar ftaande hec
- ftraffe landsbewind van den Hcrtog van
A lv a den bepaalden tyd deralgcmeenc ver-
giffeniffe b y nader afgekundiging verlcngd
beeft. De andere zoon was dc eerfte daar
( i ) aan volgende ; zulks dit Vorftlyk
i'eroVne »*“ 7® ’ “»‘ra over ZOO vccle ryken heerfchte,
XVII. zich thans met mangel van Manlyk oir ge-
boek, drcygd zag. Want de jonge Philips, dic
vcrV” ' alleen , nevens (a ) twee dochters over-
(I) Mclc- fchoot, wicrdt van wegens z yn e weeklyk-
h Î ÎÆ ' h c y d , geen duurzaam lecven toegelegd.
IIS.vcrfo. Voorwaar! een fmartlyk verlies, en waar
van dc droefheyd vermeerderd wierdt door
de zorg en bekbmmcringen, die dès vaders
gemoed dniktcn wegens hot verlies van
zo o weeldrige takken zyner Neerlandfche
Staaten, welke hem aizweerendc, de hooge
Overigheyd, als verhaald i.s, aan den Hertog
van Alençon hadden opgedraagen.
Doch decs, hoe heerlyk h y ook was ontfangen
cn ingeliiildigd j had her daarom
I 1 Horst O p ’ ly® “ I V o e rm a n me t ftia ffe zw e ep fla g en tw e e paardcn v o o r td iy v e n ,
Ilk III. dic vo o r eenen Brabancfchen w a g en z y n gcfpannen. In den rand ftaat d it (f) om fch r ift:
Ode IV.
V IM T E M P E R A t a m P R O V E H I T D E U S .
GOD V E R M E E R D E R T E E N E G E M A A T I G D E M AG T .
(SILib.IIl. De andere zydc verbeeldt de twee gemelde paarden zonder toom en Voerman, aan ’ f hollcnj
Od^cIV. den wagen zonder huyf en omgefmceten; binnen deeze fpreuk (6) van Hoiatius:
V I S C O N S I L I I E X P E R S M O L E R Ü I T S U A . lySz.
G E W E L D Z O N D E R B E L E T D S T O R T D O O R Z T N E T G E N
G E V A A R T E N E D E R . lySi.
Hift.fol.
ÏI2. verlo.
Onderwylen dac dees aanflag fmeulde,
hadden des Hertogen benden het geluk (7)
ren^Vd' nachts tuifchen den zevenden en
achtften van Louwmaand, Eyndhove een
fteedje in d e Kempen, aan denDommel en
vier mylen van ’s Hertogenbofch gelegen,
onder het beleyd van den Heer van Bonni-
v et te bemagtigen. E'en fold’aat, genaamd
Hendrik de Schermer, had door gemecn-
zaamen ommegang die gelegenheyd afge-
k e ek en , en was ook de eerfte, die de veften
beklom, en ftoutlyk van z yn e mede-
makkers gevolgd, de plaats vermeefterde,
onaangezien h y ftraks ontdekt cn de ge-
maakte wapenkreet gewaai wierdt. Want
H I S T O R I P E N N I N G E N . ////. Boek, 32p
geenszins naar zynen zin , maar vocldc
eerlang zynen geeft bezwaard en van \
nieuwe landsbcwind afkecrig, ovcrmids
de naamvc bepaalde voorwaarden zyn c r
inhuldiginge hera weynig ftaatsgezag en
niets dan wycluchtige ecrtytelen , zonder
vermoogen, ovcrlicten. Waarom h y ,
aangezet door dc (3) Franfche oorblaazers/ C3) Strad»
die zich door de zelfdc voorwaarden, nelg'cc.
allede Nederlandlche ampten verftoken za- H-pag.
gen,op het eyndedeezcs jaars al ecn befluyt
nam om zich van zo o haatelyken brydel
te ontdoen en voortaan met onbepaalder
magt, en geenszins bcedelender w y z e den
toom deezer Landen (4 ) te toercn. Zulks (ff Strada
het z y b y g e lu k , het z y by gegronde arg-
waan en achterdogt van ’s Hertogen fmeu* Ii.p2g.148’
lend voorneemen (dat in ’t begin van’t vol-
volgendejaar uytberfte) dees legpenning
totafraadingvanallegeweld cn voorljjclling
van des zelfs euvele uytkomft,in het eyridc
deezes jaars reclu van pas is geflaagen.
op den derden van Grasmaand des voorleedcn
jaars tot Hcrtog van Gelderland cn
Graaf van Zutfen hadden aangenomen ,
hooglyk de goede hoedaanigheden van den
nieuwen Vorft op deezen penning rocmdcn,
op hoop van de reeds w;ankelende 1783.
fteden tot des zcifs aanneeming tc ccrdcr --------
overhaalcnde zich van de ftrooperyen der
Spanjaarden, welke iu die fteden in bczcr-
ting lagen, tc vcrlofleiii
de wach t, die u y t v y ftig ruyters beftondt,
hebbende afgemaakt, g a f h y de anderen
geenen ryd om zich fchrap te ftellen, zulks
veelen zich over den w a l,o f(8 ) in defterkte
wierpen, die z y , onder beding van’t lee« foi.838.
ven re behouden , ook eerlang insgelyks
opgaven. Sedert wierden ook Helmont,
Horft eh andere vafte plaatfcnin dien oord
veroverd, waar door Breda en ’s Hertogen-
bos in zeer groote benaauwdheyd raakten,
ja fcheenen zelfs te waggeleii en van zin om
mer Anjou te overkomen. G e ly k ook
meer andere Gelderfche fteden, waarin de
Spanjaard thans bezetting had. Z u lk s ,
de Staaten van dat g ew e ft, die Anjou al
op
7/1,
Rondom het borftbeeld van Alencon ftaan in dcii rand der voorzyde deeze tytels :
F R A N c i s c u s D E V A L O I S , D e i G r a t i a D U X
G E L r i æ , C O m e s Z U T p h a n i æ .
F R A N C O I S V A N V A L O I S , D O O R G O D S G E N A D É HE R T O G V A H
G E L D E R L A N D , G R A A F F A N ZU T F EN .
Opde rugzyde ftaat, onder het Gelderfche en boven het Zutfcnfche wapenfchild, dit op«
fchrift :
T E R R O R T Y R A N N I S , A F F L I C T I S R E F U G IU M . 17S3.
D E N G E W E L D E N A A R E N T O T S CH R I K , D E N B E D R U K T E N
T O T T O E F L U G T 1785.
(0 Refol.
derStaaten
vanHoil.
17 Jan.
1583. fol. 3-
h) Refol.
der Staat.
vanHoll.
aijan.
>183.fol.
(ff Bor
Nederl.
iSeroerten,
XVU. ’
boek,
fol. 38.
Dan hoe verkecrdlyk hem althans deeze
ecrtytelen wierden toegevoegd, kan uyt
zynen aanflag op Antwerpen en de andere
fteden van Vlaandre niet dan te klaar worden
afgemeetcn. Want als nu de Franfche
benden op den vyftienden van Louwmaand
u y t Vlaandre, in fchyn van dc verkreege
zcege b y Eindhove te willen achtervolgen,
in de bygelegene dorpen rondom Antwerpen
b y den anderen waaren gekomen, begaf
zich Alençon twee dagen daar ( i ) naa,
ondcr voorwendzel van de te lamen gekomene
benden tc zullen bezigtigen , mct
zyn e gewoonlyke ly fwa cht cn hofftoct
langsde Kipdorpfche poort in ecn(2) koets
naar buyten. Daar gekomen doet h y ,
d o o r ’t geeven van ’c aft^efprokc tckcn, de
burgerwacht door tweehonderd ruyters
van z y n geleyde afmaaken. D ic daarop
van vier kornetten en deeze weder van tien
Franfche voetbendcn gevolgd te gcIyk ter
ftad iiirenncnde riepen; de ftad is gewonnen,
ftaat (3) dood, ftaat dood. D c burgery
in den eerften opflag verbaafd op ’c
zien der mcenigce, raakte nogtans eerlang
op ’t flaan der trommelcn in de wapenen
en, hoewel z y door vcrfcheidcne
Gcloofsbelydeniflcn verdeeld fch e en , in
korten tyd echter alle ccnsgezind om het
haare gelykerhand te verdeedigen. On-
L Deel.
dertuifchcn waaren dc Franfchen, niet an«
ders waanende, o f dc ftad was reeds veroverd,
beluft op ro o f, alom door der ftad
ftraaten van den anderen gefpreyd , en de
iamengerukte burgers nog meer door den
uy t moedwil geftichten brand verbitterd
zynd e langs vericheydene kanten de plon-
deraars op het ly f gevallen. T e rw y l anderen
op de veften gekomen, d o o r ’t los-
branden v a n ’t g ro f (4) gefchut den ver-
deren indrang der Francoizen ftuytteii.
Des dc burgers hierdoor nu nog meer ge«
moedigd op de Françoizen te vinniger aan-
vielen en dcpionderaars vcchtcnderhaudnu
uyt deeze dan gene ftraaten en eynd e iyk iiy t
dc ftad (7) z e lf hais over kop joegen. Zulks
’er b y dit toeval wel vyfcienhonderd der
zelve omkwaamcii. Alencon, die toc nogtoe
gewaand had, dat Antwerpen gewonnen
was , vernam ftraks het tegendeel door
hec over de v e il tuymelcn der z yn en , en
Ç6) wierdt ook ecrlang van ’c miflukken
des aanflags tcn voile verzekerd, als h y den
grooten drom der verjaagde Françoizen ,
zonder orde hoi over bol ter poorte zag
uytipatten. De wroeging was toen het loon
van den mislukcen aanflag ; znlks ik ver-
meen, dac decs legpenning (dic van ditjaar
ceGent gemunt is) z yn e betrekking op dic
ongehoord voorneemen van Alençon heeft.
O o o o Want
(4) Hooft
Ned. Hift.
fol. 851.
(S) Refol.
der Staat.
van Holl.
19 Jan.
1583.foL
6.
(6) Meter.
Ned. Hift.
fol. 21 j ,
Ï
' . i l