H
I m
N E D E R L A
i 6oi . Gemaalin hcm cene Dochter gcbaard had.
----------Welke jonge Prini'es b y ’c ontfangen van
den Doop Anna Maria Mauri9e genaamd
. wierdt. Om den Koning wegens de cerile
t.' vrucht zyns huuwelyks geluk te wenfchen,
zonden de Aartshertogen den Prins ( i )
Philips Willem van Oranje, den Graaf
( i) Meter.
Ned. Hift.
fcl.470*
veifo.
N D S C H E
Hendrik van den Berg en den Heer Chri-
ilofFelBroeder des Graaven van Embde, als
buyten gewoone Afgezanten naar Madrit.
Onder andere wierdt ook ter gedachtenis
van deezeeerfte vruchtbaarhcydder Spaanfche
Kouinginne dees gedenkpenning gemaakt.
Het borilbecld des Spaanichen Konings, geiierd met den Ridderlyken halsband van ’t gulden
Vlies, Ilaat op de voorzyde, en in den rand deeze tytels:
P H I L I P P U S I I I , H I S P A N ia r u m R E X C A T H o l ic u s j A R G H id u x
A U S T R IÆ , E T G ;
P H I L I P S D E H i , A L G E M E E N G E L O O V I G K O N I N G V A N
S P A N J E ; A A R T S H E R T O G V A N O O S T E N R T K , ENZ .
( i) Hor»t.
lib.II.epift.
Il.vi-.iS?.
f" ^ v"’ ci fc rechter eene brandende toorts naar de gewoonte der Romeynen, die de huuwelyksplegtig'
iv “ ' hedén onder het aanfteeken van vyf toortfen (4) voltrokken. De arend, dienevens den Geboor
. 1 * n f__J z_\ ____ 1 G — _ ....
„aan R.
Moog.
? s f Ou-
oaan R.
Moog.
pag.409.
eboorgezien
wordt, is het teken der (f) vereeawiginge of, om beicr te zeggen, der eeuwige
beftandigheyd van het Huys des Spaanfchen Konings, door de vmchtbaarheyd der Koninginne
beloofd; gelyk hct omfchrifc beveftigt:
F O E G U N D A IM P E R IO . i 5oi.
V R U G H T B A A R V O O R 'T RYK. 16 0 1 .
De ftrengheyd van den opgekomen
v o r ft , dic Maurits aanflag op ’s Hertogenbofch
had verydeld, o f ten minfte de dekmantel
van den aftogt was geweeft, was
niet min lailig aan die de ilad Ooftende
vanbinnen verweerden, als die onder’t bc-
le yd van den Aartshertog dezelve vanbuy-
ten even hardnekkig bleeven befpringen .•
©Meter, waardoor, en door de oniluymigheyd (d)
Nederl. van weer en w ind, midsgaders het geduurig
nachtbraaken en de veelvuldige aanvechtingen
, de bezetting der ftad zo o daanig
was afgenomen, dat van dc zevenduyzend
foldaaten, die zich in den begin-
(7) p. Fie- ne des belegs binnen (7) Ooftende bevon-
den, ’er thans naauwlyks achthonderd ge-
pag.170.* zonde mannen overfchooren. De Aarts-
hertogvan deczezwakheyd niet onbewuft,
en verfterkt door de benden , die h y om ’c
verloop des jaars elders niet van doen en
tot z ich getrokken had, befloot door ge-
Hift. fol.
473-
duurig ftormen zynen verflaauwden vyand
verder a f te matten, en alzoo de plaats tot
de overgaaf re dwingen. In deezen nood
nam de afgerichte Stedevoogd de lift te
baat en zondt den drieentwintigften (8) (8) Meter:
van Wintermaand eenige Gyzelaars u y t N«“*-
om , in fchyn van wegens de overgaaf van °
Ooftende met de Gemagtigden van den
Aartshertog te handelen, eenigen tyd te
winnen, en den onderftand, die o p ’t komen
w a s , inmiddels a f te wachten. Dus
hieldt h y nu op dccze, nu op gene voor-
wcndlelen,de handelingen fleepende; tot
dat op den vyfentwintigften dicr zcifde
maand door drie Zeeufche oorlogfchepen
v y f vendels(9)tot verfterking der b c z e t - (9) Meter:
tinge in de ftad gebragt wierden : ’ t gene
de gewaande handeling afbrak , en dit den ^
misleyden Aartshertog u y t verbittcringc
aanzettede, om dcdaar door opgefchorte
aanvechtingen federt mct des tc meer naadruks
'
H I S T O R I P E N N
druks weder voort tc zctpen. Dus door
zeer hevig fchieten in de buyrciiwerkcn zoo
hier zoo daar eenige walbreuken hebbende
i^ o i . gemaakt, deed h y op den zevenden van
Louwmaand des jaars zeilienhonderdtwce
tiling Be- b y laag water en ’t vallcn van den ( i )
Ooft kanten befpringen.
191.' ‘ ' Gruuwzaain was dees aanval en ongehoord
de nederlaag, die de Spanjaards daarby leeden,
mids die vanbinnen, door ovcrioo-
pers van die voorneemen verwittigd, alhet
gefchut m ct fchroot gelaaden, allc de werken
met dubbelde manfchap bezec, en niets
vergeeten hadden, ’c gene de aanvaiiers
zoude konnen befchaadigen. Des hoe de
vyanddigcer aanhieldt hoedenedcrlaag ook
te grooter was , totdac eynde lyk de beding'bc?
fpringers door ’c (x ) openen der fluyzen
oSt'nt" vechten gefteld wierden,
196.
I N G E N . F L B o e L 7^3
bfoede koppen terug weeken. En dewy I
b y dit g e v e ch t,g c ly k (3)ibmmigcn willen,
z o o d o o r ’t water als vuur tuffchcn de veertien
en vyfcienhonderd der aanvalleren
waaren opgekomen, wierdt’er, tothetbc-
graavcn der d ooden, ecu ftilftand aller
vyandlykheden van vier uuren geflooten ,
en door den Aartshertog uyt alle werreldsoorden
de afgerichtfte krygsvernuftelingen
(4) ontbooden,om door konftige uytvindin-
gende haven te ftoppen,en het ontfangen
van onderftand te beletten ;’c gene men totnogtoe
door geen geweld had konnen te w ege
brengen. De Zeelanders, ziende deeze
en alle andere aanvallen der beleggeren,
ftaande dic jaar tegens Ooftende, dac z y als
het voorhof van hunne zeekuften achtten,
door Gods goedheyd verydeld, hebben in
dankbaare erkentenis en ter gedachtenis
daarvan deezen legpenning doen munten.
i^ox.
(3) Meter.
Ned. HUL
fol. 474.
verio.
(4) Mete-'
ren Ned.
Hift. fol.
47 Î-
Een paleys wordt op de eene zyde befchermd door eenen gewapenden'aim, die uyt de woL
ken komt, waarin de naam J E H O V A H , H E E R E , evenals in den rand dit omfchrift,
geleezen wordc:
F O R T I S A R M A T U S (f) C U S T O D I T A T R IU M . ,6oz.
E E N S T E R K G E W A P E N D E B E W A A R T Z Y N HOF . iSoi .
Op de andere zyde Ilaat het wapenfchild van Zeeland, omringd van die der Ridderfchap en
ftemhebbende fteden van dat Geweft, alsmede van deeze zyne zinfpreuk:
L U C T O R E T E M E R G O .
I K W O R S T E L E N HOU M Y B O V E N .
(s)EvJng;
van Lukas
kap. XI.
V-.ir.
De Zeelanders , die nevens de andere
Vereenigde Geweften totnogtoe in de on-
ftiiymigc zee des Spaanfchen oorlogs gcwor-
fteld, doch het hoofd zoo gdukkigly'k bo-
vcngehoudcn hadden, zagen dagelyks den
overzeefchen koophandel op de verafgele-
gcne kuften der Indien toeneemen en aangroeijen.
Want twec Zeelandfche fchepen
onder Gerard dc R o y en Laurents Bikker
(6)Mctc- (6) o p 't eynde v a n ’t voorleeden jaar van
Hiftfot Sumatra zynde vertrokken kwaamen den
478.'verib. zesden van Lentemaand deezes jaars op de
reede van Sint Helcene, en kreegen daar-
lej^endc een ander fchip , ’tgene z y ecnen
Hollander mcendcn tc z y n , in’t oog. Des
wcnddcn z y hct derwaart en bevonden het
eeu zwaar Spaanfch galjoen te we e zen ; ’t
J. Heel.
gene hen ftraks mct fcherp begroettc. De
Nederlanders bleeven het niet fchuld ig,
maar raftten het z o o moedig aan dat het,
z y n want en touwwerk zynd e afgefchoo-
tcn, tot digt o n d e r ’t eyland Sint Heleene
week. Desonaangezien volhardden de Zeeuwen
i n ’t gevecht, en dwongen hct door-
nagclde Galjoen den Sint Jakob (want dns
was het genaamd) op den (7) zeftienden van ,
Lentemaand in ’t vallen van den avond cene rm Ned.'
vreedevaan u y t te fteeken, en z ich , naa het I“'-
leeven voor de daarop zynde manfchap ba-
dongen te hebben, met zynen ingelaaden
fchat over tc geeven. Decs was zeer g ro o t;
want van dc paarrelen , diamanten, amber
, bezoar , onbewrochte zyden , en
andere koftelyke goederen , waarmede
C c c c c c c het
i i
S' to}
i'S