1 4 ( 1!
t'H.1:1 1
<
(I) Bor
Nederl.
Beroerten,
XVI.
boek,
fo!.3j.
(i) Rcfol.
derStaaten
van Holl.
15 Maart
ijS r .fo l.
64.
23 Maart
ij8 i . fol.
117.
19 April
1581. fol.
7^Jun7
rjS i.fo l.
252.
[) Refol.
■r Staat.
van Holl.
6 Sept.
1581.fol.
4Ö2.
7 Sept,
1581. foL
4Ö7.
Een nieuwe Landshcer aldus zynde aangcnomen
, kon ook hec afichafien van den
ouden niet lang achterwege blyven. Over
welke hoofdzaak de Algemeene Staaten in
Hooimaand deezes jaars in ( i ) ’sGraavenhaage
hunne vergadering hielden, zo o toc
hec afzwceren des Konings van Spanj e, als ’t
verwerpen van zynen naam, wapens, en
regeering; gcIyk de Scaaten van Holland
het gebruyk van des zelfs naara en zegel
reeds (2) afgekeurd hadden. H et befluyt
hiervan wierdt b y afgekondigde plakaaten,
getekend den zesentwincigften van Hooimaand
, alom den ingezeetcnen bekend
gemaakt. Volgens^WK:rjjiJiflii4^gf0.,£jl-
dfs acht- o f tienduyzend
bcfleedcn, als die Hcer-
aard waaren; met belofte
te zullen op z ich neemen,
arvan ontheffen. Doch
eym, en w ie rd t’s daags
Ampcsluyden vcrpligtce den Koning van
Spanje af- en dc Algemeene Staaten, den
Landraad, en verdere aangeftelde Ovcrheden
(3) getrouwheyd te zwecren. Voor-
wa.ar, de meeftc gemoederen der iugezee-
tencn hadden thans ccn tyde (mids de ly d zaamheyd
door te langtergen in raazeriiy
verkcerd was) alle geneegenheyd tot den
Koning afgelegd, cn waaren getrooft liever
de wreedfte wederwaardighcdcn te ondergaan
dan, als oiiredelyke dieren, een zoo
walgelyk uytbraakfel, als dc voorgaande
flaaverny was , weder in te flaan. Hcc
gene decs legpenning ook niet duyfterlyk
iygG r&H i’ .iiy'ift.., -
(5) groote blydfchap v.
en burgery aldaar ontfa
b y welke plegtigheyd d
lyks gemunt , cn als d
onder de omftaanders
’t Stadhuys tc grabbel ge^
ier Staat
van Holl
371.
IÖÄU2.
1581.fol.
4:1.
Op de eene zyde «icygt cen met ecnc’morgcnilarre om hcm’t uytgebraakte
weder ce doen inzwclgen. Dan die krygt tot ancwoord deeze fpreuk, welke in den rand geleezen
wordt .•
P O T IU S M O R I , Q U A M U T C A N I S A D V O M I T U M . ly S i.
L I E F E R TE S T E R F E N , D A N A L S E E N H O N D T O T Z T N
U Y T B R A A K S E L T E K E E R E N . 1781.
Op de andere zyde wordt die aandryver door eenen pyl, die uyt de wolken komt, in zyne
borft getroffen 5 waardoor de hond gelegenheyd krygt van te ontvlugten. Hcc omfchrift is ¿us-
daanig:- ,
P E R D E , Q U I C O N T R I S T A N T A N IM A m M E AM .
F E R D E L G Z E , ' D I E M Y N E Z I E L B E D R O E F E N .
De Aartshertog Mathias , die tot nogtoe
op de ftreelende betuyging der Sraaten
in Nederland was gebleeven, z o o ’t fcheen,
om den aankomenden Vorft cn de Regeerders
dier Landen tot ruymere uytbiedingen
voor z y n vertrek te verpligten , kon in
deeze Geweften thans niec langer vertoe-
ven ; als mec verkleyninge zyner eere:
vermids, behalven het beroepen des Hertogen
van Alencon, men des zelfs Oudoom
den Koning van Spanje had verklaard
vervallen te z y n van alle R e ch t , Heer-
fchappy en Oppermagt over de Nederlanden.
Zulks hy u y t weerfmaak, van dat
zoo groot getal van Landfchappen u y t den
Huyze van Ooftenryk in dat van Valois
wierdt overgevocrd, in hec laatfte van
Wynmaand, ondcrgcleyde van vierfchepen
der Staaten van (4) Holland, te water van
A n tw e rp en , voorby Dordrecht, d a arby
op koften der zelve Scaaten zeer heerlyk
(7 ) onchaald w a s , uyc Nederland over
Keulen naar Duytfland vertrok. Voor
z y n vertrek (6) hadden hem de Algemeene
Staaten, aan wie h y de Landvoogdy
weder had rer hand gefteld, plegtelyk bedankt
voor dc dienften , die h y , ftaande
her voorige beftier, den lande had beweezen
; waar om ze hem , in dierbaare erkentenis,
mct een jaarlykich inkomen van
vyfcigduyzend guldens (7 ) befchonken.
Waarin dc Staaten van Holland bewillig-.
den hun aandeel ce zullen draagen, zonder
echter daar door zich tc verbinden om
in des zelfs nog (8)' onbetaalde wedde hcc
minfte ce moeten opbrengen.' Z yn e be-
nydcrs gaaven hem naa, dac h y , zich hcy-
mclyk mct den Koning van Spanje v e rftaande
, op ’c leeven des Prinfen van (9)
Oranjc cn dc onderdrukking dcezer landen
zoude
fj)Rdo!.
der Staat,
van Holl.
19 Sept.
1581.fol.
492.
(6) Refol.
der Staat.
vanHoll.
27 Jan.
1581. fol.
31-
(7) Refol.
der Staat.
van Holl.
18 April
i jS i. fo l
if3-
27 Mey
lySi.fol.
219.
30 Mey
lj8 i. fol.
24 Nov.
1581. fol.
<80.
(8) Rcfol.
derStaaten
vanHoll.
9 Juny
1581.
(9) Meter,
N fi. Hill,
foi. 203.
verfo.
zoude hebben tocgelegd; wclk vermoeden
om twift tc rokkcncn nice onaardig door
den Spanjaard gevocd wierdt. By anderen
in tegendeel b leef h y in hoogachtiu- 178Ì.'
g e ; zulks men toc zyn c ecr in ditjaar dcc-
zen penning gemaakt vindt.
Op de voorzyde ftaat zyn geharnaft borftbeeld, en daarrondom dees tytcl tot randfchrift;
M A T T H I A S , D e i G r a t i a A R C H I D u x A U S T r i ® , D u x
B U R G u n o i ® , C O m e s T Y r o l i s . A N N O 1781.
■MATHI A S , D O O R GOD S G E N A D E A A R T S H E R T O G F A N
O O S T E N R Y K , HERTOG F A N B O U R G O N D I E , G R A A F
F A N TYROL . I N ' T J A A R 1781.
Aanmerkelyk is’t , dathy hier geenszins den rytcl van Landvoogd van Nederland, als op zyne
voorige penningen, voert j tot bewys, dat die penning naa’t afftaan dier Landvoogdye eerft zal
geraunt zyn. De keerzyde verbeeldt nogtans het verloffen van Andromeda door Perfeus ondcr
deeze fpreuk :
A M A T V I C T O R I A C U R A M .
D E O F E R W I N N I N G F E R E Y S C H T ZORG .
(i)Refol
derStaaten
vanHoll.
I t u .
(a) Hift.dc
Camb.
pag. 184.
Behalven aan den Aartshertog, zoo k lonk
de aanneeming van Anjou , aan wien
de Staaten in dit jaar ( r ) eene vereering
van honderdduyzend guldens deeden, den
Spaanfchgezinden als cen donderflag in
de ooren. Zulks Parma, wel befeffende
heconw eder, dat hem van de zyd e van
Vrankryk ftondt op te komen , nu eene
w y l op ’c winnen van Kameryk had toegelegd,
om den Fran9oizen hec doorbrceken
langs dien kant te beletten. T o t dat eynde
"wierdt ’er v cel volks in de gcftichte
blokhuyzen tc Marcoin» (2) Efcaudeuvrc,
Lesdain, Creve coeui, Vauxclles, en in
andere fchanfen der omlcggende plaatfen
door den Spanjaard gelegd. Z u lk s , onaangezien
de Franfoizen zo o nu zo o dan
al eenige nooddruft gewapender hand in
Kameryk gebragt hadden, die ftad eyndely
k ditjaar in ccn zoo groot gebrek aan
eetwaaren v e r v ie l, dac men cr paardcvJeefch,
honden, karteu en ratten (3) at, (3) Hooft
Ned. HiR
eene k o e v o o r driehonderd, en een ichaap fol. 793.
om v y ftig guldens k o ch t, ja voor hcc
pond boter vierentwintig, voor een ey
tw e e , en voor de onfe zouts acht ftuyvers
becaalde. Maar als hec zout ook ganfchly
k mangclde, zood raen alles , waarin
eenige zilcigheyd mogt z y n , en herzood
hec (4) toc dat ’er wat pekels uytgccrokken
wierdt. Dan den Stedevoogd Inchy o n t -H?ft. fol.’
zonk daarom de moed n ie t; maar op hop-
pe van door den Hcrtog van Alencon
ce zullen gered w ord en, verraaande h y
de burgers geduld en dc bezettelingen den
vereyfchten moed in ’c midden van zo o
drukkenden hongersnood te hebben ; cn
liec , om den hoogen prys der eecwaa-
ren wac te gemoet te komeir, rot betaaling
zyn c r onderhoorige bezccrelingeii
deeze driederhande noodftukken van k o pcr
munten.
I. en II. Het eerfte cn tweede hebben in den benedcn hoek het wapenfchild van Kameryk > op
F f f f 2- de
f i t o i i .
'■¡■I I.to ¡to
: “ -# •
" " i l i ! >
j l 1
■f:
. t o , r i '
r i i
I , -
P : to,,.
t r i