G E R T R U D I S B E R G A m A B H I S P a n i s A’ I N D I C A N T O R D i n e s
C O N F O E D e r a t i , D U C E P R I N c i p e N A S S a v ü e T N
C O N S P e c t u E X E R Q i t ü s H O S T i u m .
C IO IO X C I I I .
DE V ER E ENIGDE S T A A T EN H E RWIN N E N VAN DE S P AN J
A A R D S GEERTRUTDENBERG, ONDER HET BELE
YD VAN D E N PRINS VAN NASSOU,
IN 'T GEZ IG T V AN 'T VYAND-
LXKE LEGER, ij-pj.
(i) Mcni.
fiir la vie
de Loylc
Jul dc
NalT. pas-
49-
( i) Mem.
für la vie
de Loyie
Jul de
NalT. pag.
(3) Hubn.
Geilachtk,
tafel ajö.
(4) Refol
derSraaten
van HoU.
van 8 tot
15 Juny
IJpi, fol.
55-
(5) Refol
derStaaten
vanHoll
van I, tot
liSept.
1591. fol.
63.
(6) Refol.
derStaaten
van Holl.
9 Maarc
1593.foL
76.
Sraandc dit b e le g '( i ) was dc Prinfcs
Louize Juliane van Naifou halve Zuftcr
van Maurits, b y den zelven in ’t leger
voor die ftad komen affcheyd neemen, om
haar voorgenomen huuwelyk mct Frederik
den IV , Keurvorft (2) van den Palts,
ce gaan voltrekken. Z y was de oudfte
van de zes Dochters , die haar Vadcr
Willem de I. Prins van Oranjc b y z y ne
derdc Gemaalin Charlotte Van Bourbon
in hec jaar vyfcienhondcrdzesenzeventig(3)
geteeld had. Naa ’c overlyden van haare
Moeder is z y eerft: opgevoed onder het
beleyd van Louize van Kolligny haare
Stiefmoeder, cn federt ondcr dac van haare
Moeije dc Graavin vanZwartzenburg. Om
dic beoogde huuwelyk met Maurits halve
Zufter voort tc zetten had de gemelde
Keurvorft van den Paks den Vryheer van
Wyenburg in de Vereenigde Geweften(4)
gezonden, en decs voor zync tcrugreys,
uyt den naam zyns Meefters, tot de zelve
zoo goote geneegenheyd by ’c neemen van
affcheyd betuygd, dat die, naa hem veel
voorfpoeds op zyne aanftaande reys gewenfcht
te hebben, beloofden ( 7 ) , byaldien
zyn Meefter raet geweld vyandlyk
wierdt aangetaft, denzelven uyc al hun vermoogen,
zoo als dan dc ftaac des'lands ee-
uigzins maar zoude konncn ly d en , tc zullen
byfpringen. Invoege de Sraaten van
Holland, verftaande in dit jaar hec ftuy-
ren van k gemelde huuwelyksverbond met
Maurits Zuftcr zieh deswegen zoodaanig
verheugden , dac z y (ö)goedvondcn, mids
de Bruyd nooit even als alle de andere
kinderen van den overleeden Prins met iers
was begiftigd, aan de zclve twintigduyzend
guldens ingereed geld , cn daarcnbo-
v e nog ccne lyfrenrc van twecduyzcndguldens
’s jaars, zo o voor haar als haarc kinderen
haar Iccvcn lang geduurende cc
Ichenken, waarvan d eb r ie f den zeftienden
(7) van Lentemaand is verleend geworden.
Deeze begiftigde Prinfes, door de fteden
Dc lft, Rotterdam en Dordrecht ia ’c doorreyzen
(8) mec heerlyke banketten onthaald
, was eerft van meening over Breda,
onder geleyde van eenige Staatfche k rygsbenden,
in gezelfchap vanhaare Moeijede
Graavin vaa Zwartfenburg, Graaf Johan
van Naifou en een verder ftaatlyk gevolg,
te land naar Duytfchland re re y z en , en toc
dac eynde door den Graaf van Hohenlo
met zeven (9) benden Staatfche knechten
derwaart geleyd; maar aldaar op
haare aankomft verftaande dat door den
vyand ecn aanil^ op haar perfoon was
aangelegd, keerde z y weder ten ig naar
’s Graavenhaage , en neemende haaren
weg over Leyde , Haarlem cn Amfterdam
is op Bremen o f Hamburg fcheep
gegaan, en vandaar te land naar Dillenburg
cn haaren Oom Johan van Na ifou ( io ) vorder
voortgereysd; werwaart haar Bruyde-
gom de Keurvorft van den Paks zich ook
begaf, en alwaar het huuwelyk ten overftaan
van den Landgraaf Lodewyk , des
Keurvorften Oom en Voogd, Johan Hertog
van Tvveebruggen , en wel ( 1 1 ) vyf-
endertig andere Graaven cn Grooten den
dertienden van Zomermaand (12 ) mec veele
pracht en ftaatfie is voltrokken, Dit
heb ikhicr te meer willen aanroeren, mids
z y de Moeder is geweeft (13 ) van den
naamaals verjaagden Koning van Bohemen
, van welken in ’t vervolg omftandig
zal Wörden gefproken, en men
dc gedachtenis van haaren Gemaal op deeze
dric gedenkpenningen bewaard vindr.
I . D c
(7) Refol.
derStaaten
van Hoii.
16 Maarc
1593-fol.
77-
(8) Bor
Nederl.
Beroerten;
XXX.
boek,
fol. i j .
(9) Bor
Nederl.
Beroerten;
XXX.
boek,
foLiS.
(ro)Mem.'
(ur la vie
deLoyfc
Jul de
Nafll pag;
49.
(11) Bor
Nederl.
Beroerten,'
XXX.
bock-,
fo l 22.
verfo.
( j 2) Hubn;
Geflachtk.
tatel.i39.
ift. de
r iimp.
tom. iir.
pag. 299.
i 5’9 3 -
I. De cene*2yde van den eerften voert zyn geharnaft borftbeeld, en de andere de wapenfchil- •
den van den ( i) Palts, Beyere, cn ’c Aartsfpysdiftchersampc des Ryk s ; binnen de randfchriften f
deezer tytelen;
F R I D E R I C H P F A L T Z G R A V E B E Y R H E Y N , d e s H e y l i g e n
r ö m i s c h e n R e y c h s E R T Z T R u c h s e s U N D C H U R F u r s t ,
H E R T Z o g i n b e y e r e n . 179 p.
F R ED E R IK P A L T SG R A A F BT D E N RYN, AARTS SPYSDI SSCFIER
E N KEURFORS T DES HE Y L IGEN ROOMSCHEN RYKS ,
HERTOG IN BEYERE. 1799.
II. en III. De twee anderen zyn den eerften gelyk, uytgezonderd, dat de eerfte derzelve,
in ’tjaar 1Ö02, cn de laatfte cn kleynfte cen jaar vroeger als dc tweede gemaakt is.
( i) Imhof
Not.S.R.I.
Procer.fol.
47.
(i) H.de
Groot
Ned. Hift.
fol 194.
(3) Refol
derStaaten
van HoU.
iSjan.
>593- fol.
• W Bor
Nederl.
ßetoercen,
XXX.
boek,
folzr.
verfo.
De blaam , behaald door eene ftad van
zulke aangelegenheyd, cn zoo ontoegang-
ly k als Geertruydenberg was, voor zyne
oogen door eeneu zwakkcren vyand re
laaten weg neemen, zettede den Graaf
vanMansvek aan'om, zoo niet eenig voordeel
op de Vereenigde Geweften te bekomen,
ten minfte te beletten, dat ’s Hertogenbofch,
w icnsinwoonders(2) heiÄ verdacht
waaren, den vyand toeviel. Des nam
h y voor de fchans Krevekeur, waaruyt de
ftad groot ongemak leedc cn zich deswegen
veelmaals beklaagd had, t’ haarer vcr-
rroofting te belegeren : maar dit was niec
zoodra door GraafMaurits, die in dic jaar
door de (3) Staaten van Holland toc Groot
Hontvefter van dac Gcweftwas aangefteld,
gemerkt,ofdie heefc den aanilag, met zich
tuiTchen die fchans en Mansvelt ce legeren,
te leurgcfteldcn verydeld. ZnlksdeSpaan-
fche Veldheer van daar opbrak, cn zyn e
benden (”4) naar Vriefland zond t, om aldaar
haar geluk te beproeven, onaangezien
de Graafvan Z olu is , met omtrent vierduyzend
man in Vlaandre v ie l, en hec land
van ’c V ry e dwong de geweygerde brand-
fchaccing, als voorheen, te betaalen. Mec
dc hulpe, die de Graaf van den Berg van
Mansvelc ontfangen had, n am h y Ouwer-
derzyl ftormenderhand (7) in, desgelyks ßof
Slochceren , Winfchore , Wedde , en naa Soenen,
vruchrloos eenen aanflag op de Bourtang xxx.
beproefd te hebben, beftondt h y Koevor-
de in te (ri) fluyten, op hoope van door ( ¿ ¿ d e
uychongeren dic fterke veiling, ftaande de Groot
voorhanden zynde winter tyd, te winnen.
Maar terwyl men hiermede aan den kant
van Vriefland bezig was , beftonden de
Spaanfche benden, b y gebrek van betaaling
hunner achtcrftallige foldye ondcr Karel
van Mansvelc op de grenzen van Vrankry
k re muyten ; de eetwaaren, hunnen
Veldheer toegevoerd, zelfs te plonderen;
en hunne oude Hoofden a f-, cn nieuwe,
uyt den allcrverachcften en geringften
hoop, met gemeene bewiiliginge der rots-
S s s SS 2 gefol.
196.
.
3t
iii
: toi
" ' ! l
, Ml
-te
i-i: ■
iii"
f f -
Irffto