iff!
l i r i
ÌIK I r
1780. als fyferletters L , i ; H, 7; ST, 18 F. bediedende dat het flot van Leeuwaarde (i) op den i ,
dat van Harlinge (2) op den 7, en dat van STavere (3) op den 18 van February, tot geen
(i) Hooft Ned. Hift.
kleyne vreugd ’ der ' inwoonderen ■ ’ gcllcchc ’ zyn; mids lids zy 2^
dit ab een bcginfel der hcrllelde Vryheyd
fol. 688.
van Vriesland aanzagen: als blykt uyt dit omfchrift:
( i) Melc-
ren Ned.
Hift. fol.
181.
P R IN C I P IU .m R E C U P E R A T iE L I B E R T A T I S F R I s i® .
(3)P.Win-
fcniii Hift.
Fvif. lib.
VI. fol.
b e t B E G I N D E R I F E E R G E K R E E G E F R T H E T D F A N
454-
F R I E S L A N D .
Op de andere zyde is verbeeld liet gevecht van den NaiToufchen David tegens den Spaanfchen
(4I Pfalm Goliath; op wiens fchild hec jaar 80, even als in den rand die omfchrift van den Koninglyken (4)
cx vm . pj-oteet, gefteld is;
A D O M IN O F A C T U M E S T I L L U D .
D I T I S F A N D E N H E E R E G E S C H I E D T
II. Dc legpenning heeft op de eene zyde het zelfde tweegevecht en omfchrift; op de andere
zyde de drie gewonnene floten, en daarrondom dit verfchillende randfchrift:
P R IN C I P IU M L I B E R T A T I S . 17S0.
B E G I N S E L D E R F R TH E T D . 1780.
(5) Hooft
Ned. Hift.
fol. 692.
(6) Hooft
Ned. Hift.
fol. 693.
(7) Refol.
derStaaten
van Holl.
Jan.
1580.
(8) Refol.
firStaaten
van Holl.
12 Maart
1 580. fol.
33-
Rennenberg ziende z yn e voorneemens
ontdekt, (7) verklaarde zich eerlang openlyk.
voor den Koning, cn vermeefterde
Groeninge door zyne daarin leggende
knechten, doch eer avond vondt h y zich
daarbinnen door Entes belegerd,dan naa een
b e l^ van vier maanden door Schenk weder
gered, die t ’zyner hulpe afkomende den
Graaf van Hohenlo op de Hardenberger
heyde had geflaagen. Tegens deezen afval
van Rennenberg (6) deed de Prins van
Oranje de Steden, van Overyflel die de
Graaf tot gelyken afval nodigde , door
meerder benden bezetten, en verdeelde ,
om alle wanorde die uyt wanbetaalinge
fpruyt, voor re komen, den laft d e r z e lve
onder de Landfchappen; zulks ieder
wift waar zyne foldy te zoeken. Deeze
en andere voorzorgen, door den Prins tor
weering der Spaanfche geweldenaaryen
betracht, maakten den zelven ten hoogfte
bemind, waarom, als nu o v e r ’t verwif-
felen van Heer wierdt beraadflaagd, mids
alle hoope van met den Spanjaard re konnen
verzoencn verd weenen wa s, de Staaten
van Holland en Zecland wcl wilden vcr-
ftaaii’s Konings zegcls te verbreeken,zynen
naam ter (7) zyd e re ftellen, ja Philips
z e l f a f te zwcercn, en in (8) erkentenis
van des Prinfen gebleeke(9) trouw, hem
tot het aanvaarden der hooge Heerfchappye
(10) te noodigeu. En wierden toc het
doen deezer aanbiedinge u y t der Staaten
naame gemagtigd ( 1 1 ) de Heer van Mathe-
nes, Meefter Adriaan Wenfen , Govcrc
Willemsze Braifer, Meefter Willem Bar-
deesze, Meefter Johan van Oldenbarne-
velc, Jan Maartensze VilTcher, Meefter
Jakob Va lk , en Gafpar van Vosbergen.
’s Daags te voore, te weeten op den achtentwintigften
van Lentemaand , wierdt
tc Uytrecht door uytbundige geneegenheyd
cot den Prins byna hec zelfdegeftemd.
Niettemin als de Gemagtigden van Hol-
Iand(i2)en Zeeland op dendertigften by
den Prins hunne boodfchap zouden gaan
afleggen, bleeven ’er eenigen der Gemagtigden
achter, waardoor die toc den naaften
morgen wierde uytgefteld. Toen deedcn
nieuwe bcdenkingen den raad hervatten en
dienftig oordeelen , dat men ’c befluyt
w cl in zyn e kracht lict , doch voor als
nog niec werreldkundig zoude maaken.
Echter zoo meen i k , dat dccze drie penningen,
wegens het voornoemde befluyt,
en om aan den Prins dc hooge Overigheyd
van Holland, Zcclaiid , cn Uytrecht op rc
draagen, in die jaar gemunt zyn.
(9) Hooft
Ned. Hift
fol. 696.
(10) Refol.
derScaaten
van HoU.
I April
1580.
(iiißo r
Nederl.
Beroerten;
•XV.boek,
fol. 197.
(12) Boi
Nederl.
Beroerten,
XV.boek,
fol. I97-
verfo.
I. Eenen hovenicr ziet men (1) verfcheydene takken van eencn grooten boom, zinfpcelende op (i) Lucicü
de grootheyd des Spaanfchen ryks, op eenen kleynen Oranjeboom enten5 door aan den Prins van Syllog.
Oranjede hooge Overigheyd, rot handhaaving der Vryheyd, op te draagen, die door den Hoed fol-ffV-
op de Ipeer betekend wordc; cn dat volgens die omfchrift:
S I N O N N O B I S , S A L T E M P O S T E R I S . 1780.
Z O O N I E T F O O R ONS , IM M E R S F O O R O N Z E
N A A K O M E L I N G E N . 1780.
Op dc andere zyde ftaat het wapenfchild van Zeeland, zynde de penning te Middelburg, fi) Smal-
waav van in dit jaar (2) eene Muntkamer is opgerecht, gemaakt, als blykt uyc de twee burgjcs,
die op beyde d e 'zyden in den bovenrand ftaan. Het omfchrift, zmfgeelende op d ezorg , die van Zee-
hct wegens het beveyligen der zee en ftroomen op zich neemt, luydt aldus: land,fol;
V O S T E R R A , A T E G O E X C U B O P O N T O .
G T L I E D E N W A A K T T E L A N D , M A A R I K TE WA T E R .
II. De tweede is een legpenning, en byna den eerften Zoo in vcrbeeldinge, als omfchriften
gelyk, en kan het kleyne verfchil uyc de afbeeldinge zelve beft gezien worden.
III. Dit befluyt van de Hooge Overigheyd aan den Prins te willen opdraagcn, verraccn ik dac
de oorzaak is waarom op deezen derden penning geenszins als voorheen de NaiToufche David'als
een Hai-der afgebeeld, maar des zelfs hoofd hier met eene Koninglyke kroonc gedekt is ; wer«
waai'C zyne flinker hand, onder dit omfchrift, wyft 1
N O N H A E C H U M A N I S O P IB U S .
D I T I S N I E T B O O R M E N S C H L T K E M I D D E L E N .
Men zou ook door dit zinnebeeld de ontworpe afzweering des Spaanfchen Konings konnen
vei-ftaan; mids David vertvecdende een momaanzigt, en ccne toorts met verfcheydene wapencn,
tekenen van bedrog en geweld, als zeegepraalende over ’t vercreede van den SpiianCchen Goliath
kan worden aangezien. In ’c verfchiet:, op dc andere zyde, ftaat de Inquiiitiepaal, waar
van de Nederlandfche Leeuw door dc NaiToufche Muys verloft is. Voorwaart is alhier geen roer-
of maftloos fchip (als in den beginne der beroerten) maar eene galey afgcbeeld, die door vcele
riemen, het zinnebeeld der vcclhoofdige Staatfche regeeringe, onder’c opzigt des Prinfen, die
op den voorftcven ftitat^volgeitsde beftiering des Hemels haaren weg aflegt. Het randfchrift is deeze
fpreulc v;m (3) Virgilius:
F A T A V I A M I N V E N I E N T . 1780.
H È T N O O D L O T Z A L D E N WE G O N T D E K K E N . 17
Het zelfde gedrag, dac den Prius van
Oranje b y de Nederlanders ten hoogfte bcmind
maaktc, nooptcden Spaanfchen Koning,
om den vyftienden van Lentemaand
(4) tegens den zelven cen ßanfchrift in ’t
licht te geeven; in ’t welk h y hcm tc laft-
B b b b 2 leg-
(A
lib. X.
(4) Bor
Nederl.
Beroerten,'
XV.boek,
f o l .2 I 2 .
vcrfo.
VeranUv.
van den
Prins van
Oranje,
pag. 113-
cn vervol«
gens.
'i
.1 ■ I.
V:i| ,,
j.;
to - f l V ! !
. to ;.-, f i '
! li
c L
' r
"to toto‘
I t o
f 'L , V :
f l . ■
I'
I