m m
' i l t i l l
I f 8 l . Op dc andere zydc ftaat omhoog , tuffchen het jaartal i f S i , het wapenfchild der Verecnig-
------------ dc Staaten, omlaag dat van Vriefland, cn mffchen die beyden dit opfdinft:
A D P E R P E T U A .m S E R V A T I B O M S T E R Z Y L E N S I S P R O P U G N A -
C U L I M E M O R I A M , D U C I B o s M I L I T IB u s Q u e S E N A T U S
O R D i n u m B E L g i i F i e r i F e c i t .
r o r E E u r v iG E g e d a c h t e n i s f a n h e t b e h o u d e n d e r .
SCHANS E TE B OM S T E R Z T L H E E F T FOOR DE B E V E L H E B B
E R S E N M I N D E R E B E Z E T T E L I N G E N DE R A A D
DE R S T A A T E N V A N N E D E R L A N D D E E Z E N
P E N N I N G D O E N MUNTEN.
(i) Hooft
Ned. Hilt,
fol. 777.
Cl) Hooft
Ned. Hiit.
£0!. 77^-
Met gelyke q imd e uytkomfte,was een
aanflag door Don Bernardy n van Mendoza,
Spaanlchen Atgezant in Engeland, om
Viilhnge te vermeefteren, in ditjaar ont-
.worpen. H y h a d , om dit verraad uyt ( i )
tc voeren, ccncn Willem van Hoorn en
Kornelis Lecnhouder, beyde fcheepshop-
Idyden van Zeeland , aangezocht ; die
zich gelaarcnde naar dien \ oorflag ce lu y fteren
, hcm diets maakten, dac als z y naar
VliiTingc kwaamen voorafzeylcn, naar
cen dccl hen volgende fchepen-, die men
met Koningfche foldaaten,bevrachten kon,
niemand om dc zelve tc doorzoeken zoude
omzien. Op die voorgeeven, metkenniife
nogtans des Prinien (2) achtervolgd,kreegen
z y van den Spaanfchen Afgezant zoo nu
zo o dan eenig geld ter vereering, en eyndelyk
dac onderlinge vertrouwen,dac W illem
van Hoorn vau hem eenige duyzendcn
goude kroonen ontfing, om aanhang te
maaken: doch daarcegens hem zyncn zoon,
op ’c ontfangen van dac geld, toc onder-
pand zyncr trouwe in bewaaring liec, onaangezien
h y nice van zins w a s , dit voorgeeven
u y t te voeren, maar integendeel
daarvan kennis aan den Prins van Oranje
te geeven. D ie , nier anders wenfchende, als
den afkomenden vyand in ’c net, doch al-
vorens den verpanden zoon in vryheyd te
hebben, den Heer Chriftiaan Huygens ,
die Vadcr geweeft is van den vermaarden
Konftancyn Huygens , naar Engeland
zond t; om op de eene o fan d e rew y sd cn
verpanden jongcling u y t de handen des
Spaanfchen Afgczants te krygen. En hoewel
b y z y n atfchcydneemen van den
Prins, d ek o o rd , die de deur door gewigt
toctrok , om zynen hais flaande , hem
cene belooning van dicn aardt (3 ) fcheen (3) Hooft
te dreygen, zoo rrok hy nogtans welge-
moed naar Londen, keck atlc gclegcnhe-
den aldaar o p ’t naauwkcurigftcaf cn , zyn e
kans fchoon ziende, ichaakte denjonge-
ling u y t hec midden der Hofbedienden.
Groot misbaar maakte de Spaaniche Gezant
over deezen kinderroof, cn rcedc
ftraks ten H o o f, dan kreeg tot befcheyd,
dat de Koningin (waarfchynelyk van den
aanilag bewuft) reeds van de hand, cn hec
re laat was 0111 dien dag gehoor te erlangen.
Ondcr de gunft van deezen ruffchen-
tyd raakte Huygens cTcheep en gclukkigly
k mec den verloften jongeling in H o lland.
Daar hy danklyk van den Prins
wierdt verwelkomd, en t ’zyner (4) kenre (4) Hooft
gefteld, wat kleynood rot geheugenis hem
geviel te doen maaken. Dan z yn e zeldzaame
zedigheyd , ook tcn Hove onver-
bafterd gebleeven , pafte zyn e begeerte
naar de maac dev ibbere gelegenheyd zyns
Meefters; de loon was dan (volgens ge-
mygenis van den Hiftorifchryver Hooft)
een gouden gedenkpenning , wiens hier
ondergefteldeafbeelding, mids h y my nooit
was in hande gevallen, flechts getekend is
naar den penning, met den welken men ’s
mans beeldenis,in dietydengefchilderd,in
’s Graavenhaage ten huyze van den Hecf
Koitftantyn Huygens Heer van Zuy li-
chem , kleinzoon van den bovcngemcl-
den Konftantyn Huygens, met cen lint
van den hais afhangende , alsnog verfierd
vindt.
M A N D A T I S T R E N U E E X E C U T I M O N U M e n t u m . l y S l .
G E D E N K T E K E N V A N 'T B E V E L S T R E NG E L Y K UYTGEFOERT.
OjHooft
Ned. Hill.
£01.785.
(1) Hoofc
Nedei'l.
Hill.fol.
784.
(3) WaI-
ciierlche
Arkadiii,
II. deci
pag. 108.
(4) Box.
horn
Il.deel
Pag.jii.
In Brabant integendeel wierdt mec betc-
rc uytkomfte cen aanilag van *Parma ondcr
’c beleyd van Klaude van Barlemont en
Maarten Schenk tcgens Breda aangelegd en
voltrokken. Want deeze, hebbende ten
twee uuren des nachts, de.n zevenentvvin-
cigften ( i ) van Zomermaand, des zelfs
burg beklommen en overweldigd, vielen
ter ftad in, vermeefterden, naa v y f o f zes
vergeeffche aanvallen , onder gunft van
deiigeftichten brand, eene vau der zelver
poorten, en met hulpe van de daar door
ingclacene hulpbenden eyndelyk de ftad
zelvc. D c c z c vcrraffing gefchiedde juy ft
ruifchcn dc twee dagen, dar dc Prins V/il-
lem van Oranjc de Heerlykheyd van Vlif-
finge e n ’t (2) Markgraaffchap van Veere
kocht. Beyde deeze Heerlyke goederen
waaren eertyds b y uytcrften wille van
Maximiliaan van Bourgondie, die kinder-
loos ftierf, aau z y n zufters tweeden zoon
Maximiliaan van Hennin gemaakt. Maar
hec grootmoedige leeven van den overleeden
had gemaakt, dat z y n (3) Neef weynig
o f niets erfde , en tot voldoeninge zyncr
fchulden dc crfgocderen zeer bezwaard
z yn d e , onder andere Vliflinge en ter Vee r,
volgcns befluyt en rechtgunning des Grooten
Raads van Mechelen , ten bchoeven
der fchuldeyichcrcn verkocht wierden.
De Hccr van A u x y b leef k oo pe r , maar
die g a f z y n recht aan (4 ) Koning Philips
over. En mids, d o o r ’t opkonicn der in-
landfche beroerten, Philips fcdcrt verzuymde
op zynen tyd de belaftingen daarop
ftaande a f te doen, wierdt Vliflinge,
onaangezien het gedaane verbod van den
Aartshertog Mathias , (7) nogmaals by
befluyt des Hots van Holland in die ja a r ,
mct toeftemminge der Staaten g e v cy ld , cn
door den Prins van Oranje, dicn de Staaten
de voor hceu opgcnomene rwintigduy-
zend (6) guldens hadden quytgefcholdcn,
en van ’c betaalen van alle ’s lands pachten
en belaftingen (7) onthefc, voor vyfcn-
zeventigduyzendecnhondcrd guldens op
den zevenentwintigften (8) van Zomer-
maand gcraynd. Dan alzoo hcc de Heer
van Froimont, ’s daags ce voore twintigduyzend
guldens gchoogd had overkwam
dc Prins met hem van z yn e fch u ld , voor
vierentwintigduyzend guldens , te betaa-
len in twee jaaren. H o o g ly k waaren niec
alleen de (9) Vliflingers, maar ook alle de
Zeelanders verheugd, wegens dac die ftad
door den Prins gekocht was, niec cvvyfe-
leude o fh y , die zoo groot vermoogen in
Nederland had, zoude nu des re mccr u y t
cygcn voordeel ook dac van Zceland iu ’c
byzonder behartigen. ’c Gene niet duyfterly
k door deezeu ftrooipenning wordt te
kennen gegeeven; w e lk e , als de P r in s ,
die den dertigften (10) van Hooimaand uyc
’sGraavenhaage naar Zceland was vertrokken,
aldaar tot Hcer van Vliifinge wierdt
ingehuld, van dc puy van ’ t Raadhuys
ondcr de omftaanders te grabbcl gG-
gooid is.
(5) Refol.
derStaaten
van Holl.
20 Mey
1581. fol.
199.
(6) Refol.
derStaaten
van HoU.
5 Febr.
1581. fol.
47.
(7) Refol.
der Staat.
van HoH.
22 Febr. .
1581. fol.
49.
(,8) Hooft
Ned. Hift.
fol.781.
(9) Smal-
Icgang
Kronyk
van Zeeland
, fol.
563.
(10) Refol.
derStaaten
van Holl.
30 July
1581. fol.
410.
O p de eene zyde ftaat het borftbeeld des Prinfcn, op dc andere dat zyner Gemaalinne*, hebbende
voorts behalven beyder gewoonlyke tytels, op dc diktc des rands dit ingefiiccdcn '
T w e e ineengeftrengelde rcchterhanden houden op de ecnc zyde den vreedcftaf van den koop-
god Merkuuri binnen dit omfchriit:
A U X I L I A H U M I L I A F I R M A C O N S E N S U S F A C I T . 1781.
B E S AMEN S rEMM/ jWG M A A K T DE GE R INGE HULP-
M I D D E L E N STERK. 1781.
Op de andere zyde is hc^ wapenfchild des Prinfcn, dat aan de rechter hand ftaat, met dat van
Vliflinge door eenen band Verknocht, en de rand omzoomd mct deeze woorden:
N O D U S 1 N D I S S O L U B Ï L I S .
O N F E R B R E E K E L Y K E KNOOP.
E c e e 2 Hoeriff:::
:i
.4 1 . ;
I
i i
i 1
■tor.
S’.' 1-
'■Ü
(to