II
i ? 7 7 -
(OBor
Nederl.
Beroerten,
.Xi.boek,
fol. 305.
verlo.
(1) Meter.
Ned. Hift.
fol. I39i
(3) Strada
f i Bello
Belg. Dcc.
( a f l Ä
ren Ned.
Hift. fol.
143. verfo.
’ (S) Hooft
Ned. Hift.
fol. 546.
(6) Mezc«
ray Abr.
de I’Hift.
de France,
tom.VI.
pag. 37X.
(7) Hooft
Ncderl.'
Hift. fol.
546.
fangen en vci-welkomd; hoewel eenigen (i) willen dat dit op den clfden, anderen (1) den eenentwintigften
der zelvc maand, anderen weder op den zeventienden van Wintermaand (3) zoude
gefchied zyn.
Op de achterzyde ziet men eene ftaartfturj met dit omfchrift:
O F F E N S I N U M IN I S A S T R U M .
G E S T J R N T E d e r V E R G R A M D E GODEIE Y D .
Want op den clfden (4) van Slagtmaand vei'fcheen aan den Hemel eene yslyke ftaartftar, in
den vyftienden (f) graad \'an den Steenbok: haare hoogte, volgcns’t gevoelen van zekeren Starrekundigen,
was als die (ö) van Venus, hebbende eene vuurige I'oede ter Icngte van dei-tig graa-
den, die zich uyt het Wefte naar’t Oofte ftrekte, cn byna tot hec (7) eynde des winters gezien
wierdt.
II. De tweede legpenning is eerft in’t volgende jaar gemunt, cn gelyk aan den eerften; uytgezonderd
dat men hier Mathias in beda.arder geftdce den wagen ziet mcnncn; en het omfchrift
een weynig is verfchillende:
S P EM A D F E R T M A T H IA S .
MA T H I A S B R E N G T H O O P E A A N
(8) Hooft
Nederl.
Hift. fol.
543-
(9) Hooft
Ned. Hift.
fol. 541.
(io)Mete-
ren Ned.
Hift. fol.
136.
(ii)B cn -
tivogl.
Hift. der
Ned.Oorl.
pag. 276-
Op deeze onverwachte overkomft: van
den Aartshertog ftonden de twee andere
Leden van Staat, te weeten de Geeftlyken
en Steden, niet weynig (8)' verbaasd; dew
y l z y zich inbeeldden, dat de Adel niet
alleen op de verkorting van den Prins van
Oranje, maar ook op die der Staaten zelfs,
met behulp van het leger, datte Wavere
was byeengebragt,had toegelcgd. Zulks de
aanhangers van den Prins , waanende hem
en den Staaten ecn zonderlingen dienft te
doen, te Gent ccnen heevigen oploop aan-
rechtten, en den Hertog van Aarfchot nevens
vericheydene zyner vertrouwelingen
in hechtenis ftelden; waardoor de aanilag
aan duygen ftortte, dien men tot ’s Prinfen
(9) verkleyning gekuypt had: mids het
den gevangene Heeren daarenboven nog
ontfchoot de hoofden des heirs, en in ’ c
byzonder Lalain , die Hoofdbevclhebber
v a n ’t ( io )v o e tv o lk en aan den Prins zcer
verknochc was, aan hunne belangen te
verbinden. Hoe groot een voordeel de
Staaten en de Prins uyc deeze aantaftinge
trokken, zoo kwaamen z y die echter
geenszins goed te keuren , zulks zyne
Doorluchtigheyd ze lv e , door de vier L e den
van V laanfie uytgenodigd, in Perfoon
naar Gent verreysde, om de gereeze twcc-
dragc in dien oord te befliftcn. Naa veel
handelens wicrdt de nift c n , op verzoek
des Prinfen, naa z e s ( ii)d a g cn zittcHS ook
de gevangene Heeren in hunne voorige
vryheyd herfteld. Hangende deeze zaaken
kwam dc verkiezing des ontbooden
Aartshertogen in overweeging: want hem
met wederwaai'digheyd te rug te zenden
waare onheufch, en durfde niemaand aandringen,
’t gene ook eene wiile vyand-
fchap met den K e yzer dreygde. Des wierden
de punten en voorwaarden zyner aan-
neeminge ( i z ) beraamd, en hem door den
losgelaaten Hertog van Aarfchot en andere
Gem^cigden , uyc den naame der Staaten
te Antwerpen (13 ) aangebooddn. Deeze,
hoewel ze z yn e magt geweldig bepaalden
eu hem o p ’t gladde ftelden, wierden van
hem eerft in bedenken, ( 1 4 ) en naderhand,
met dankzegginge voor de eere hem toe-
gedraagen, zonder de minfte verande-
ringe aangenomen. Hec beroep van den
Aartshertog dus zynde geregeld , krielde
h ecte BruiTel van drokheyd, met oprechten
vantooneelenen eerpoorten,klaarmaa-
ken van wapenen, en diergelyke ( 1 7 ) toeruftinge
t’zyn c r inhuldingc; waarvan hec
belcyd (1Ö) aan Johan HouWaart, die ook
de inhaaling des Prinfen had geregeld ,
door den Magiftraat van BruiTel wierd op-
gedraagen. H y was Raadsheer en Meefter
( 1 7 ) van ’s Konings Rekenkamer, een
goed Hiftorifchryver, en vermaard Dichter
in die tyd en ; want h y heeft, onder
andere toorieelftiikken, en rymwerken ,
zesticnboeken gedieht, waarin d e pligten
der jonge'luyden v o o r , in, en n a a ’c aangaan
van ’c huuwelyk worden aangeweezen.
De inhaaling vanMathias is ook door
hem befchreeven, cn aan dien nieuwen
Landvoogd opgedraagcn: in vergelding van
welkc heufchheyd ik v c r trouw , dat deeze
penningen tot z yn e eere gemaakt zyn.
(n)Hooft
Ned. Hift.
fol. 544,
(i3)Hocift
Ned. Hift.
fol. 548.
{i4)Houft
Ned. Hift,
fol. 550.
1578.
fol. 551.
{16) Triumph.
inkomft
VlR
Mathias,
pag, I.
(17) Sanderi
Brab,
illuftr. Status
Auli*
cus.fohff-
!'i ,
I. Op de voorzydc van den eerften ftaat zyn borftbceld in ’t harnas; omdat hy, gelyk uyt /■ i öc't
ync fchriften blykt, ook eenig bewind in den kryg zal gehad hebben, want hy zingt (i) ciders laatftvaa
tdusop; ’tx vi.
z y
aid
boek,
A h ik meynde ts 'Werken, heb ik dikmael fubyt
Voor de penne de wapens moeten aenveerden;
En voor de boeken de briejfchende peerden. enz.
Op het geknotte armftuk cn in den rand des pennings ftaan verder deeze woorden tot op- en
omfchrift;
J E H A I ^ n e s b a p t i s t a h o u w a e r t
B R U X E L L E N S I S , . E T a t i s 47. 1778.
J A N B A P T I S T H O U W A A R T B R U S S E L A A R . I N Z Y N S
O U D E R D O M S 47. J A A R . 1778.
Opde achterzyde ziet men een’ fpaade, fchryfpcn en pafler, door cene lauricrkroon famen
verknochc, op het middelpunt van een rondgctrokkcn kring ruften, die door eene ftreep aan
tween gedeeld is; ter wier eene zyde een arend en fruythoorn, en ter andere eene fchildpaddc
cn beedelnap gefteld zyn. T o t betekenis dat ieder, die den lauwerkrans van onfterflykcn roem,
200 door den arbeyd van de handen als van’t verftand wil bekomen , tuflchen den hoogvliegen-
den arend en delaagkruypende fchildpadde, en tuflchen den overvloedshoom e n ’t arme beedelnapje
de juyfte lyn van middelmaate dient te houden; 't gene o o k ,het ondergeftelde byfchrift
aanwyft;
H O U D T M I D D E L M A T E ,
Dat zyne gewoonlyke zinfpreuk was; en hicrom is ’c ook dac hy zyn Dichtwerk voor dc
jonge luyden (2) dus befluyt:
V Is zalkh Godt vreefen, en B O U W E N M I D D E LM A T E .
(i)Slot
van*tX\T
bock.