* 111 1
l i t I' ‘ '
i p " ' ,
i i o E D E R L A N i D S C .H E
,i^68.to K E T T E R S H E B B E N D E K E R K E N V E R B R O K E N ; D E
R O Ö M S C H E N H E B B E N ’E R N I E T S T E G E N S GEDAAN;
D E S M O E T E N Z E A L L E M A A R W O R D E N
O P G E H A N G E N I N ' T J A A R ijöS.
Invoege thans dc galgen gerift hingen,
de raders, ftaakeii cn boomen overlaaden
ftonden en als verzuchcten onder den laft
der gemartelde ly k e n : zo o dat ’et weynig
huyzen waaren die niet de dood van huu-
ne omgebragce bloedverwanten beween-
den ; ja zcifs geheele landftreekcii door
’c bannen en geweldig woeden des Bloedraads
o f d o o r ’t vlugten der iiiwoonde-
ren ontvoLkt wierden. Veelen zagen met
de gevoimifte oudcren z ich van hunne
eenigfte broodwinners beroofd; anderen,
wien hetverbeurdmaaken hunner goederen
her weynige, dat z e nog bezaten , ontnam,
vonden zich tot den beedelzak gebragt.
Doch de ongehoordfte aller gewel-
denaarycn was hec vonnis, dat dc Spaan-
(t) Bor iche Inquifitie, op den zeftienden van ( i )
Srocncn, Sprokkeimaand tegens allede Nederlanders
iv.boek,’ veidc, b y hec welke, uytgezonderd eeni-
,rcribf°' \veynigen, wiernaamen w’aaren teboek
gefteld, alle de inwoonders deezer landen
voor keccers cen minfte ketterybegunftigers,
en door doenoflaaten in Majefteytfchen-
nis vervallen verklaard wierden. De K o ning
z e lf bekrachti^de die vonnis tien dagen
daarnaa, en b e v a l, zonder eenige
(to Hooft genade en ( z ) aanfchouw van gefoU
» ouderdom o f ftaar , ja zonder
uycviugc van beroep roc hooger vier-
fchaar o f nader overzigc , hetzclve te
werk te l^ g en , volgens orde te geeven
aan dc Voor/praaken der Laudshecrly
k e (*) goederen in Nederland. Niet O '.iJ..-
min tegens recht en regcl ging her in
aanflcllen der Overheden en het begeeven
der ampten, ziende de burgers en landzaaten
zich daarvan verfteeken , o f die den
zoodaanigen opdraagcn, welke breed in
t y t e l, doch fchraal in middelen, hen nood-
zaakten het hunne daarby in tefchie ten ,
om den moedigen gcgoeden, bier door uyt?
gcmergeld dus alle gedachten cn magt van
tegenftand te bcneemen, cn den verarmden
lafhartigen door hoope van vergcldinge ter
flaavernye te gewennen. Kortom de ge~
rechtigheyd fchccn thans geheel dood, eu
de waarheyd in ftervens nood door de geboorte
der bedriegerye, vau welke veelen
z ich in deezen tyd bedienden, en onder
fchyn van v ryh e yd Van (3) geweeten te ts) Hood,
zoeken, z ich voor hunne fchuldeyfchers, “ '®'
dicn z y niet zagen te vold oen , te zoeken & 4 - '
maakten ; terwyl anderen, z ich naar den tyd
voegende, met valfche getuygfchriftenvan
^ y d Roomfch geleefd te hebben , dagely
k s ter Mifte gingen, daar z e in jaar cn
dag niet geweeft waaren ; zoodat ook de
onderlinge trouw vcr te zoeken, ja ganfch
verlooren was b y 'de zu lke , die hunne
medgezelleii , met welke z y voorheen
yverig plagten ter preeke te loopen, nu
zelfs gingen aanbrcngen. Dit eene en
andere o f diergelyken hebben oorzaak g e geeven,
dat dees legpenning in dit jaar gemaakt
is.
F A L L A C I T a s i s G E B O R E N ;
E N F ID E S H E E F T D I S T R I T V E R L O R E N . *
iföS.
D E B E D R I E G E R Y I S G E B O O R E N ; -
E N D E T R O U W H E E F T D E N S T R T D V E R L O O R E N .
Ell voorwaar, dat dc bedriegery, althans
over de trouw zeegepraalende, hec veld
behieldt, en het gegeeven woord b y den
Spanjaard wierdt on th e y ligd , bleek niet
(i) Bewy- a lie en ( i) uychecfchendendergaftvryheyd
oScE vin aantaften van Egmond en Hoorn ,
den Graaf maar ook zonneklaar uyc hec volgende.
™P?g?3?i: verachtende de vergunde (a)
35 5?- quytichelding der geweeze LandvoogdeiTe
iieed, binnen eene maand tyd s , veele luy-
Ncd.jaarb. den van allerleye ftaat en ouderdom, zoo
foJ.z3- te Antwerpen als elders , gevangen iiec-
men en door den Bloedraad veroordeelen.
Waarom de Wechouders dier koopftad ,
ziende z o o veele burgers door de voorheen
gedaane belofce m iile y d , en aan den oii-
bepaaldenrechcsdwangdes Bloedraads, met
verkrachtinge van ftads voorrechten opge-
offe rd , z ich b y den Hertog vervoegden,
(^)^Hooft om hem hec gegeeven woord der (3) Her-
foi.169.* ’ togimie op hec oocmoedigfte te erinneren,
en het naadeel, dat de ftad door die rechts-
vordering in haaren koophandel le ed t,
voor oogen ce ftellen. Dan h y die verzoek
ten euvelfte opneemende betuygde aan de
gemagtigden, z ich te verwonderen van
nog zulk eene ftouc-en onbeichaamdheyd
in die van Antwerpen te befpeuren, als tc
durven ipreekcn voor de Kecters; z y z o u den
zich des voortaan hoeden, o fh y 'h e ii
alle, ten fpiegel van anderen, doen ftraffen
aan den hais. En had z yn e Majefteyt
haare landen liever liiydeloos, en als eene
wildcrnis re laaten legmen , dan ccncn
dwaalgecft daar in te gcdoogen. Even lut-
tel (4) baatte her voorbiddeii der Staaten (to Refoi.
en fteden van vericheydene andere geweft vShSi!
cen, omgc-ilaakc cezienhimuc('5)bewinds- i^-Mcy
lu yd en , v aftg e ze t, meeft, om b ed ry f J
door laft van huniie meefters gefchied. fo].
Onder alien wierden dc zulken wel meeft Jf' Hooft
ftrafbaar geacht, welke bcftonden zich op Ned. Hift.
de oude voorrechten des lands te beroepen;
in welk geval de voorgemelde Vargas op
zeker Vertoog zoude geantwoord hebben
in dit Spaanfche ( 6 ) L a ty n : N o n c u r a -
MU S V E S T R O S P r i v i l e g i o s ; /V y T c TM n s
vraagen fiaar uwe voorrechten niet: ia ’r vanOraii-
reppen van dezelve was eene d- ood-f-traf- .....
waardigemisdaad, mids b y ’c voorgemelde Beroerten,
vonnis der Inquifitie (7 ) alle voorrcchten
en vrydommcn des lands waaren vcrnie- verfo.
tigd; des wee hem! die zich ceniger w y z e ß^^ri.
tegens de bevelen der Spanjaarden durfde Beroert.
verzetten. G e ly k z y zelfs ook nice duy-
fterlyk op deezen legpenning te kennen vcrfo,
geeven, welke in dit jaar voor Gelderland
gemunt is.
Dc voorayde vertoont ecncn ftrayk met bloemen; binnen het randfchrift deezer woorden:
J U S T I T I A IS G E S L A G E N D O O D ;
V E R I T A S D I E L Y D IN N O O D ;
D E R E C H T F J A R D I G H E T D I S G E S L A A G E N DOOD- .
, d e WA A R H E T D L E G T I N N O O D ;
Op de tegenzyde ihct de dood afgcbeeld, welke thans ccnen vcttcn oogil had door’t vo
nilTcn van zoo vcclc elendige aangeklaagde liedcn, Het omfchrift is: ^ ’
Op de ecnc zyde ftaat Philips gehariiaft borftbceld; en in den rand deeze woorden;
D E G G E L T F A N 'S C On i n g s R E K E N C A M E R i k G E L d e r i a s d .
Eenen laiytcr te paarde ziet men op de andere zyde; binnen het omfchrift deezer woorden. ,o, v ■
genomcn uyt het boek(8)Judith: -
V aE G E N T i r i N S U R G E N T I C O N T R A G E N U S M E U M .
I F E E D E N FOL KE ' . D A T T E G E N S M T N G E S L A C H T
O P STAAT.
i -A L - E e z OndcrÜ4..
'i !
to tit;.
4 '
„ i .
til
I? " " u
.iSi ' ri.
to r’ i:,- f=i