jii i
t ; 8 3 .
( i) Rcfol.
tier Staat.
van Holl.
n ju n y
1583.10!.
189.
(1) Refol.
derStaaten
van Holl.
11 Fcbr.
ij?3.foI. 35-
(3) Rcfol.
derStaaten
van Holl.
12 Maarc
1583. fol.-
(4)Relbl.
derStaaten
vanHoU.
23 July
1583. fol.
27J.
wapenen belet cn gefcheurd wierdcn. En
zekerlyk eerlang zag men ccnen Gerard
( i ) Jalperszoon door den Baljuw v a n ’t
Gooiland op dc voorpoort des Hofs in ’s
Graavenhaage gevangen zectcn , om dac
h y , als Pricftcr, kerkvergadering had gehouden.
Ook wierdt op laft: der Staaten
van Holland ( z ) een bevel atgekundigd,
dac ieder ’c z y Geeft- o f Werreldlyk alle
brieven en ftukken de Geeftlyke goederen
becieffendc aan de rekenkamer van H olland
zoude moeten overgeeven en de on-
wtlligen ofdie verdagc waaren/by gyzeling
en gevangenis toc de bevoole overgeeving
gedwongen worden. Her kloofter (3)'der
Predikheeren in ’s Graavenhaage, de kerk
by de brugpoorc ce (4) Workum en anderen
wierden geflecht, de Geeftly.’te goederen
(7) verkogc, en dc daar van ontbloote
G eeftlykhe yd, naa z y b y ceden verklaard
had geene kerklyke brieven o f ftukken (6)
te hebben,als dePriorin van’tKoningsveld
ce Delfc ftechts eenhonderd, de Prior van
Sion (7 ) honderdvyftigjde Nonnen van Sint
Anne zeftig en dievan Sinte Urzelete Delfc
v y ftig gulden jaarlyks cen onderhoud toegelegd,
doch ’c gene federe nog niet mogt
becaald worden, voor dac ze (8) den Koning
van Spanje hadden afgezwooren. En
dewyl hierdoorzekerlykmocft volgen,dac
de Roomfche Godsdienft z o o niec geheel
in HoUand uytgcrooid ten minfte zeer on-
derdrukc ftondt te worden , zo o bchoeft
zich niemand tc verwonderen, mct den
aanvang des volgendcn jaars, ecncn dus-
danigcn penning ce zien in ’c licht geeven.
(s) Refol
QcrSiaaten v an Holl. a jju n y
*s83.foI.
X27-
(6) Rcfol.
Jer Staat.
van HolJ.
'4 Dec.
*583. fol.
505-
(7) RefoL
derStaatca
van Holl
30 Sept.
>583-foL
388. itcaj
t i Dec.
fol. 498.
(8) Refol
dcrScaatea vanH oll.
I I O ftob.
1583. fol
411.
I 5-8 4 - -
ï l u t
(10) Chr.
Sigism
Liebe
Prodrom,
refor. &c.
pag93.
(11)Joh.
Openbaar.
kapitt.
XVIII.
Ÿ.8.
De eene zyde verbeeldt de gèfchîedehîs uyt (9) de Openbaaringe van Johannes , daar de EngcÎ
eenen moleniieen in zee werpt} met deeze fpreuk aldaar gemeld:
S IC R U E T A L T A B A B I L O N . 1784.
ZOO Z A L 'T HOOG E B A B E L N E D E R S T O R T E N . 1784.
Dat door Babel eenigen de ftad Rome of, om beter tc zeggen, de Roomfche kerk verftaan,
is werreldkundig-} ja men heefc deswegen, om dat gevoelen (onder anderen ook (10) door
deezen penning) te bewyzen,te Leypzig inden jaare i j i j .ctn geheel boekje inhet lichtzien komen.
Op de andere zyde ftaat de gemelde ftud in vollen brand} binnen dit (i i) omfchnft:
F O R T I S D o m i N u S , Q U I J U D I C A B I T E A M , C o n f i d i t e F i d e l e s .
B E T R O U W T G E L O O r i G E N , S T E R K I S D E H E E R E ,
D I E H E T Z A L O O R D E E L E N .
Niet weynig had de ondernoomen aan-
ftag van den Hercog van Anjou tot dic befluyt
geholpen, en dc gemoederen der Nederlanderen
dermaate verbitterd, dac de
Regeerders cn Wechouders vau Antwerpen,
b y afgekondigde plakaaten, hunne
inwoonders bevoolen jaarlyks den zevcntienden
van Sprokkclmaand met openbaare
(ii)H oo ft ( i z ) vreugdetekens,en’c houden van eenen
Kcd^Hift ftaatlyken daiikdag te vieren, als zynde
° een d :^ , waarop de Goddelyke byftand
door zyne meer dan verhoopte uytwe rk
ing, over die ftad, als ze met eene wifle
flaverny gedreygd wierdt, oogfchynelyk
had doorgeftraald. En o f men weluyter-
ly k tot hereenigiiig, der voorgevalle breuk
e , mec Anjou nog dagelyks, o p ’t verzoek
( 1 3 ) der Engelfche Koninginne kwam (i3)Hooft
te handelen, zoo was de opgevatte ver- ‘
bitcerdheyd der misnoegde gemeente thans
zoodaanig toegenoraen, dac eerft (14 ) de (14) Hooft
Gentenaars, daarnaa ook de overige Al- j.‘ ’
gemeene Staaten een plegcig Gezantfchap
aan de Duytfche Vorften afvaardigden,
ren eynde de handelingen mogten worden
a%ebrookcn, dic dc Prins van O ran je , uyc
kennifle van- eygen onvermoogen van den
begonnenoorlogzonderbuytenhulp cot een
goed eynde te konnen brengen, nog dagelyks
met Anjou leevendig hielt. Als dit op ’c
hevigfte wierdt gedreeven, kwam’er tyding
v a n ’s Hcrtogen ziekte u y t Vrankryk, en
hoc
hoe hem op den eerften van Bloeimaand
door alle openingen des lighaams het bloed
uycvloeide, als o f de aderen door de
ft) Hooft kracht ( i ) van hec te paarderyden gebroo-
£*^7 0 waaren. Welke quaal hem te meerder
verzwakte, mids h y geene fpyzen konde
nuttigen, invoege h y re Chafteau T h ie r ry
op den tienden van Zomermaand , i n ’t
begin van z y n eencndertigfte jaar hec fterfly
k e mec een groot vertrouwen op de verdienfte
zyn s Zaligmakers ftandvaftclyk afleyde.
Waardoor alle argwaan w egens ’s j jg q .
Hertogen handeling verdween, en hec ------- —
roer der regeeringe door de Brabantfche
Scaaten (even gelyk in Vlaandre al over
een w y l gefchied was) nu ook alhicr als
een volkomen Vryeftaat buyten alle ach-
terdenken voortaan ftondt te worden ge-
handcld : zulks deeze ( z ) geldftukken, (x) Lnckii
als gedenktekens der herwonne, V ryh e yd ,
op him uytdrukkelyk bevel , in dit jaar
gemunt zyn.
I. Op de eene zydc ftaat het Brabantfche wapenfchild, zynde ecn goude Leeuw op een zwart
veld, waarrondom, in den binncnftcn kring, deeze woorden geleezen worden:
S Y M B O L U M I N T E R R E G N I .
B E W Y S T E K E N D E R TUS SC H E N R E G E E R I N G E.
Rondom’t wclke, in den buytenften rand, dit tweede opfchrift gefteld is:
M O N E T A D U C A T U S B R A B A N T IÆ .
M U N T F A N ' T H E R T O G D O M B R A B A N T
Op de andere zyde zit de Brabantfche Leeuw, boven het jaar 1784, binnen ecne^erpoort,
zynde dc buytenftc rand omzoomd met deeze woorden :
A N T I Q U A V I R T U T E E T F ID E .
M E T D E O U D E D A P P E R H E T D E N TROUWE .
Waarbinnen dit tweede omfchrift ftaat, toc blyk dat dit geldftuk op uytdrukkelyken laft der
Brabantfche ftaatcn gemunt is :
O R D I N I B U S J U B E N T I B U S .
OP B E F E L D E R S T A A T E N ,
II. Op het zelfde voorwerp is ook het tweede gemunt, dan dewyl het onderfcheyd alleen in
de verfchillende fchikking der fieraaden beftaat, 200 kan dac beft in de afbeelding zelvc gezien
worden.
(3) Bor
Nederl.
Beroerten,
XVIII.
bock,
fol. 49.
yerfo.
M c t hec begin van dit jaar behaaldc A-
lexandcr F arneze geene mindere voordeelen
als in het voorige. Want op den nagenden
van Grasmaand wierdt de fterke ftad
Ypere genoodzaakt, mids de overgroote
hongersnood aan den Heer van Werp (3)
gebicdcr der influytinge, onder belofte van
honderdduyzend guldens toc afkoop der
plunderinge te zullen opbrengen, eynde-
1 . Deel.
ly k haare poorten, eer het ook den Prins
van Chimay op den hais kreeg, ce openen.
De cs, naa dar h y (als gezegd is) Landvoogd
van Vlaandre geworden w a s , had
zich als ecn yverig voorftander van den
Hervormden Godsdienft gedraagen , en
dus niec alleen alle Roomsgezinden uyt
den Magiftraat g e z e t, maar ook de ver-
moogendftcn uyc dc fteden gebannen, ja
R r r r eenen
fit
r