bare gebouwen en in de trotscbe kasteelen bewaard! Hoe ver-
eenigt zieh de romaneske ligging der Bourgondische steden met
de poezy der legenden en sagen, die er leefden in den mond des
volks, met de gesebiedkundige herinneringen, verbonden aan de
oude muren en torens! Wat al overleveringen omtrent doorluch-
tige geslacbten, sebitterende vertegenwoordigers van den luister-
rijken adel van Frankrijk, en wat al aneedoten omtrent personen,
beroemd in de geschiedboeken der natie, maar ook den volke
gemeenzaam bekend! — De Hollandscbe wandelaar mist veelvan
dat alles. Bijzonder romantisch is de ligging onzer steden n ie t, al
steekt er menig torenspits geestig boven bet groen der beplante
cingels uit en spiegelt zieh menig scbilderacbtig mnurtje m den
kalmen stroom, die doorgaans onze landstadjes bespoelt. Ons land-
sebap is van dien aard, dat het voor het oog en op het doek wel
veel seboons geeft te zien, maar voor de beschrijving te weinig
afwisseling aanbiedt. Ons volk is niet zeer dichterlijk van nature;
de sage koos aan onze vaarten en op onze weiden maar zelden
haar woonplaats, en bebt gij uit oude boeken soms een aardige
overlevering opgediept, te vergeefs zult gij haar wachten mt den
mond van den boer, önder wiens schouw gij een pijpje op-
steekt, of van de melkmeid, met wie gij onderweg een praatje
maakt Ook de kennis der geschiedenis is bij ons volk gering.
Omtrent onze helden bebben zij eenige verwarde hermnenn-
gen misschien, maar van onze dichters en kunstenaars en geleer-
den weten zij niets. En de geschiedenis zelve, — de histone van
onzen tachtigjarigen strijd moet landgenoot en vreemde met eer-
bied vervullen; ook onze middeleeuwscbe histone is van het hoog-
ste gewigt, omdat zij het le ert, hoe zieh de bmstandigheden en
de karaktertrekken hebben gevormd, die den grooten en voor
gansch Europa zoo gezegenden strijd voor godsdienstige en bur-
gerlijke vrijheid hebben doen aanvaarden en volhouden, maar m
bijzonderheden is zij meest, een vermoeijend en verwarrend verhaal
van allerlei twisten en veeten, die vaak te klein en te metig zrjn
om nog belang in te boezemen aan een geslacht, door eeuwen
er van gescheiden. Wij hebben enkele hoogstmerkwaardige kerkgebouwen
en eenige andere gewrockten der bouwkunst, die zeer
de beschouwing verdienen, maar aan kunstschatten is ons vader-
land arm geworden, sints men den vreemdeling toeliet, ze te rui-
len voor .geld en te brengen in zijn verzamelingen, waar zij niet te
huis behooren, en de belangrijke gebouwen verdwijnen bij den dag ,
door de gemeentebesturen aan de sloopers verkocht. Onze natie g
in sommige opzigten conservatief en gehecht aan ’t verleden, maar
in menig opzigt ook voor dat verleden volmaakt onverschillig.
De Fransche wandelaar heeft niet weinig boven zijn’ Holland-
schen collega voor. Maar willen wij ons met het bescheiden deel
vergenoegen, dan verdient de landstreek, die wij heden bezoe-
ken, zonder twijfel onze opmerkzaamheid. Wij doorwandelen vrucht-
bare streken, waar het boer en landeigenaar goed gaat; door bouw-
en weiland en njkgeladen boomgaarden heen leidt ons heden ons
pad. ’t Zal ons niet gansch ontbreken aan de monumenten van
vaderlandsche kunst, en de dichterlijke volksoverlevering zal
haar stem doen hooren; wij zullen oud en nieuw met elkander
kunnen vergelijken, en aan onze middeleeuwsche geschiedenis vooral
zullen wij menigmaal herinnerd worden. Want wij gaan een’ togt
maken naar een dnetal kleine maar belangrijke steden, in de
histone van Holland en het Sticht ten naauwste betrokken, eens
sterke grensplaatsen met haar geduchte bürgten , _ tooneelen
van al de wisselvalhgheden van den grensoorlog, beurtelings kloek
verdedigd en dapper bestormd, gowonnen en verloren, plat gesC
b t 611 herbouwd. — zetels van magtige, hoogadellijke ge-
slachten, die een groote rol hebben gespeeld in de twisten, de
en 1 ü aI mtnge s’ die de daSen der republiek voorafgingen
en voorbereidden , - plaatsen, waaraan ook uit den tijd der repu- K a m h,rir rinB"'!iin nTbmdm-w« ander n Mo n t f o o r t „ ■ Wit ■
willen wn °g !ne Waa gS aan ons 00o vertoonen mögt, dat
I H H B B B °pteekenen- Bereid u V0OT °P B kloe-
1 1 «en togt, die, naar ik geloof, ook in
reisboeken wel als „lohnend” zou worden aangewezen