V I T A A U C T O R I S
\tus eft facobus Theodorr in pago Swammerdamme, qui
fitus eft ad Rhenum, inter Leydam, & Wourdam, in
Hollandia. Ille , quum poftea Amftelaedami negotia-
tione lignaria vidum quaeritabat , a cognomine pago
appellants fuit. Atque habitanti ibidem, anno md c v i ,
Januarii ultimo filius nafcitur, qui Joannes Jacobi Swammerdam
didus. Exercuit hie in eadem eivitate artem Pharmaceuticam.
Qua quidem opportunitate, quum eflèt rerum Naturalium apprime ftu-
diofus, & peritus, conftanti iolidos per annos quinquaginta diligentia,
magnificam ilbi paravit fupelledilem :neque labori pepercit, ncque fum-
tibus, quo materiem, ad Hiftoriam Naturalem quae pertinet, undique
fibi colligeret. Locupletiflima fane copia Animalium , Infcdorum,
Stirpium, & Foflilium, in aedibus ejus lpedabatur. Neque vero turbata
haec , aut confufa , fed jufto digefta ordine. Potiifimum tamen
ornatum adferebant rarjora Indiae utriufque , atque in his Myrrhina
vafa. Cives , & peregrini, haec , fpedatum admifli , admirabantur.
Principes Vi ri , peragrantes Patriam noftram, ducebantur crebro ad
haec fpedacula : quos inter aliqui fibi propria facere ea , pretio oblato
, conabantur , alledi thefauri pulchritudine ; obtinere autem non
potuerunt. Sexaginta quippe millibus florenis, monetae Batavae, ad-
dicere modo voluit poifeffor ; dum interim poft mortem ejufdem vix
decem millenis publice diftrada venierunt.
Patre hoc , & Matre Barendina Corvera, Jani fecundi Corveri filia,
genitus Joannes Swammerdam , Amftelaedami nafcitur , Februarii duodecimo
, anni a Servatore nato md c x x x v i i , qui evafit deinde
praeclari hujus Operis Autor celeberrimus.
Pater eum deftinabat praedicandis facris , pueroque jam praecepto-
rem dedit,qui elementis linguae Latinae, & Graecae eum imbueret; quo
aptior evaderet divinis intelligendis : ille autem ponderans gravitatem
muneris, animumque fuum ferio excutiens , inde ftatuit , tanto oneri
fe fore imparem. Id & Patri ita quidem perfuafit , ut & hie aflen-
tiret filio , concederetque Medicinae potius colendae animum addice-
re. Dum itaque hifee jam deditum , domi fuae aleret filium , crebro
ilium mundandis, & ordinandis , iis rebus , quae thefauris ejus
continebantur, adhibuit. Quare etiam , tenella jam aetate , incepit
res Naturales contemplari intento quidem animo. Mox & Infeda di-
ligentius obfervare, venari, redimere, permutando cum aliis auge-
re , colligere , fibique propria digerere , cum feriptis Autorum prae-
ftantiflimorum conferre, pofteaque in dalles certas difponere. Ado-
lefeens Anatomicis & Medicis quam diligentiifime ftuduit , & vel
turn maxima quaeque moliebatur. Simul turn in Dicecefi Ultrajedina,
in Gueldria , totaque Hollandia, nodes impendit, diefque, quaeren
HET LEVEN VAN DEN SCHRYVERAcob
Difkz is geboren in hei dorp Swammerdammt, gekegen
tußchen Leyden * er, Wourden, aan den Rhyn in Hol*
land. Als defe nàderhand fig te Amflerdam med de Haut*
kopery erneerck, is hy genoemd na ß n geboorteplaats. Ter-
wylhy woonde te Amßerdam, wierd hem aldaar geboren
een Soon, op de laatße Januarius 1606 , die genoemd is
Jan Jacobz Swammerdsm. Hy heeft gehenden in die Stad
een Aptekers winkel. En, by die gelegenheid , Jynde by fonder lievhebber det
faken, die door de Nature werden voortgebragt, en te gelyk groot kender der
felve, heeft hy in volle vyvtig jaren, med beftendige naarftigheyd, fig ver-
kregen een feer ryke te famenfamelinge van defe fihatien. Hy /paar de nog
moeyte, nog koflen , om te vergaderen by een, van alle kanten, a f wai be-
hoorde tot kennis dejer dingen. In fyn huys wierd gefien eene volkome opgade-
ringe van Dieren, Dierkens, AardgewaJJen, en Bergwerken. Hier was alles
net gefchikt » niets in wanorder, o f over hoop. Dog boven al befiond hei
tieraad daar in, dat het feldfaamft van Ooft, en Weft-lndië, daar was by
een, voor alhet keurlykft Porcelyn. Burger, en vremdeling , Wien het vry
fiond, dit te befchouwen, ftonden daar over verbaaft. Ja veele Vorfien, ons
Vaderland doorreyfeiide, wierden geloht, om het te befieni ander welke eenige
fyn geweeeft, die een bod deden, om het alles by een voor fig te kopen, dewyl
ß fin hadden in de fehoonheid van dit Kabinet. Maar niemand heefthet können
verkrygen : om dat de eygenaar daar voor met minder wilde , dan feftig
duyfend gülden-, dog, naa ’s mans dood, opentlyk by opvey linge verkoft, mögt
het naauwelyks tien duy find gülden halen.
Van défi Vader, en Barentje Gorver, dogier van Jan Jansz Corver, als
Moeder, wierd geboren Jan Swammerdam, op de twaalvde Eebruarius des jaars
1637 na Chrifius geboorte. Dewelke naderhand is geworden de feer beroemde
Schryver van dit voortreffelyk boek.
Syn Vader nam voor hem te bequamen tot een Predikant, en gav het kind
een Meefter, die hem de gronden der Latynfche, en Griekfiche, taal mögt leeren,
op dat hy te bet er de Heyhge Schrivten fioüde verftaan: dog hy, over-
wegende de gewigtigheid van dit ampt, en fyn gemoed ernfiig onderjoekende *
befioot, dat hy finde onmagtig ß n tot defe laß. En dit deed hy ß n Vader 00k
foo wel begrypen, dat deeje het geloovde, en 00k toeßond aan ß n Soon, om ß n
werk te maken van de Geneeskunde. Onderwylen dat hy nu ß n Soon, hier toè
fig begevende, byfigin huys had, gebruykte hy den filven, om te rynigen, eit
te fichikken, de faken van ß n Kabinet. Waar door dan defe 00k al van jongs
a f begoß agt te geven med alle oplettenheid op de faken by de Natrnr voortgebragt.
Aanßonds viel hy op het naarftig waarnemen, opvangen, opkopen,
verruylen voor andere, vermeerderen, by een famelen, voor fig felve. Hy fehikte
fyn eygen fchatten, vergeleek die med de fehriften der beße Schryvers , fehikte
alles ander Jekere hoovden. Wat ouder geworden betragte hy op het naarßigfte
al, dat de Ontledinge, en de Heelkonft, betrof, fielv toen al naa het hoogß dingende.
Op die tyden beßede hy dag, en nagt, om na te Jpeuren, op te vangen,
A z . tn