diícideris-, nünquam dcinceps quidpiam ichoris
fundant. Quapropter certo ccrtius hinc infero,
parces illas, quandoquidem infinitus Vaforum
íanguineorum & Fiftuhrum Pulmonalium nu-
merusin iisdatur, fere totas vaíis conftitui, at-
que potiffimum texto vaforum confiare. Eam
ob caulám quoque exiftimo , membranas & cu-
tim aliorum Animantium itidem nonnifi vaforum,
Nervorum nimirum, Arteriarum, Vena-
rum, Dudtuum Lymphaticorum, & fimilium,
Sil. mutuo implcxorum, texta efle: quoad enim
Embryones Pullique, tam Hominum, quam Qua-
drupsdum, in utero haerent, univerià eorum
cutis infinitis vafis intertexta conipicitur : quin
vel in ipfis ofiibus id locum habet» Unica igi-
tur ifthaec obfervatio fane toti huic hifioriae
momentum addit. Nimis longum fàcerem heic
nunc inferendo, quam mirae mutationes circa
membranáceas Papilionum Alas confpiciendae
denturj & quomodo Natura nudifilmam fefe
praebeat in minimis hifcc Animalculis, atque
ineffiibilia fua miracula apertiflìme oculis expo-
nat. Omnia profeóto in iuam gloriam noftram-
que utilitatcm crcavit Sapientiifimus atque Ter
Maximus Conditor5.qui hinc in omnibus, vel
minutiffimis etiam, Itupendam Majeftatem atque
immenlàm Potentiam fuam oilendit.
Quoclrca ubi admirandas ejulmodi mutationes,
mcmbrorumque fuccrefcentium tranfpofi-
tioncs in nobis aeque, ac aliis Animantibus
obfervamus, pmnino fàs e li, ut cum Prcpheta
Regip exclamcmus :5,Non celata eli vis mea Ti-
„ bi, ex quo fadtus fum in abdito, artificiofe
„ confedtuS jVelut in imis partibus terrae. Mail
„ làm meam vident oculi Tui, & in libro Tuo
„ hacc omnia fcripta ; ex quibus diebus fòrma-
„ bantur, quum nondum ullum ex eis extaret :
„ quamobrem apud me,0! quam pretiplqe funt
„ cogitationes Tuae, O! DEUS fortis! quam
», numeroiàe lunt fummae earum.
llluminatiffimae intelligentiae Vir Jacobus
Bohme, in Myllerio fuo magno, dum in Ge-
nefin commentatur,fcribit: ” Adamo immortali
„ haud fuifiè verminofum ejufmodi Ventrem,
„ aut talia interanea j qualia nos hodíe, ad in-
„ llar Brutorum, circumferimus. ” Nec fané
difficile hoc eli comprchenfu,fi quis naturam In-
fedfcorum contcmplatur : omnia enim hacc Ani-
malcula, quo tempore perfeélioribus potiuntur
corporibus, interanea eorum tantopere mutan-
tur, ut Ventriculus atque Inteftina, quae grolfa,
crafia, vada crant, lub hac mutatione tenuéhtur,
noit geen vogt meer uytloopt. WaaY uyt § j feUu
lyk befluyt, dat alfoo de Bloetvaien, en de Long•
pypkens | in een onnoemelyk getal in deefe de eien
fyn9 dat fy wel bet groofie gedeeltc derfelve man.
ken, en alfoo meefi ityt een fememveeffel van vaten
beflaan. Soo dat ik 00k vertrau, dat de vliefen en
de huyt in andere Dieren nieede nict en fyn als
een gcweeffel van vaten , als Sinuen, Arterien 9 Anderen
, Watervuten en andere, daar fy uyt beftaan.
Want als de Vrugt en de Jongen , foo der Men-
feben als der Viervoetigen ,nog in de buyk fyn; foo fiel
men haargebeele btiyt niet oneyndige vaten dcorvoee-
ven; dat Jel/s in de beenderen plaats heeft | foo dat
door deefe eenige obfervatie deefe gebeele hißorie
haare aanmerking verdient. Hetfou te lang vallen
foo ik hier wilde invoegen , wat fcltfame verande-
ringen omtrent de vließge vleugelen der Kapelletjes
te fien fyn 9 en Leenaaktfig de natuuromtrent deefe
kleene Dierkens, en haar onnoemelyke wonderen on*
dekt heeft; hebbende de Groote en Alwyfe Schep¡.
per alles tot fyn eer en onfen nut gefchaapen: en fynde
in alles, hoc kleen bet is 9verwonderlyk Groot ende
Soo dat dan9 als Wy diergelyke wonderbarelyke
veranderingen en vergroeyingen in leedematen, fio
wel in ons als in de andere Dieren, bemerken, wy
tuet den koninklyken Propheet wel te regt mögen
uytgalmen 9 ,, Myn gebeente en was voor U niet ver-
„ holen, als ik in bet verborgene gemaakt, en-
„ de als een borduurfel gewrocht ben in de
„ nederße deelen der aarde. Uwe oogen heb-
„ ben mynen klomp geßen, ende alle deefe din*
„ gen waren in Uw boek gejehreeven; de dagen als
n fe gejormeert finden worden, doe nog geen van
,, dien en was. Daaromme, hoe koflelyk fyn my,
„ O GOD, uwe gedagten! hoe magtig vtle fyn ha-
,, re fomme.
De Hoog verligte Jacob Bobme fchryftin fyn
groote Verborgenheid over Genefis, „ Dat Adam9 nog
nonfterfelyk zynde, fulk een madenfak nog darmen
„ niet gehad heeft, gelyk wy nualsde Dieren befitten;
dat hgtelyk uyt de natuur der InfeQen te begrypen
is. Want, alle deefe Dierkens, wanneer fy verheer-
lykter liehaamen krygen, dan werden 00k haare In-
gewunden Joodanig verändert, dat haare Maagen
Därmen, diegrof, dik, en fwaar waaren, in die
verandering verdünnen, fubtiel worden, inkrimpen,
i l
■tur, graciliora flaut, contfalwntur, 8t velut ‘in | in als in fyne Hraatkens verwiffclen. Wdap ¡Wr f t
/ub.tilia filamenta abeant. Unde dicendum eft,
Infedla vel fub hoc miiero etiam vitae mortalis
llatu coelcftcm quali naturam nancifci : quae
enim ante humi, in coeno, fub fpinis 8c lènti-
bus dcgentia,rudi vefeebantur alimento,jam te-
nuem in aèra leie ellbrunt, atque ailra verlus e-
volantia, melle & liquoribus llillatitiis fernet
pafeunt ; ut hinc nonnulla eorum vel men-
fium aliquot intervallo cibis abllinere queant.
Nonne autem omnes hae conditiones multo
funt excellcntiores , quam illac , quibus fub
prioris vitae , rudioris, & magls terrenae, ae-
rumnis addiéla erant ? Verum haec omnia, modo'
otium mihi fuppetat, aliquando clarius adhuc
exppnamj ut illuilris mortuorum Refurredlio
evidentiffimis, & manu veluti palpandis docu-
mentis, ex ipia. Natura petitis, tandem demon-
itretur: tam manifèlla enim exempla, tantique
momenti argumenta, pro corporum clarificatio-
ne militantia, ex Infeólorum hillorià ili medium
proferre valeo, ut nullus dübitem, quin
inaudita ejufmodi miracula mortalium quemvis
in fummam perdudtura fint admirationem. Pro-
fedlo namque veritates naturales convincentiffi-
mae funt atque penitus divinae: quum quid-
rjuid verum eil, a D ÉO , qui iplà veritàs eli,
proficifcatur. Quid autem veracius eli, quam
quod res vifibiles naturalia fint Biblia, quorum
ope, tanquam coelellibus icalis, pervarios
gradus,ad divinas aeternalque res adlcendimus ?
Ipiè enim DEUS eli, qui Naturam fabrefecit-
C A P U T S E X T U M ,
D if crimen inter Marem & Foemellamjoß-
^,quam Nympha, pofitis exuviis y in alt er-
, utrum mutata efi. Punita refpirato-
ria: Oculi: Cerebrum: Nervi optici:
. Fiflulae pulmonales <& Veficulae pneu-
maticae : Cor & partes Genitales tam
Marts, quam Foemellae.' Subjunfita iß
moralis conclußd*
NYmpha, juxta liiodum in priorfc cäpite
expofitum exuviis fuis liberata, aliam
penitus prae le fert formam, in qua Scarabaei
tornine infignitur. Hujus igitur partes inter-
nas, atque diferepantiam inter Marem & Foe-
mellam, nunc deferiptum• eo. Veftim priuf-
quam huic praellando me accingam, tiotaridum
ell, quod Nymphae, quae Cornu ex antica
parte prominulum gerunt, conilanter Scarabaeos
feiver in Hit elendig leeven , als een ¡veYlsnnet't
weefen verkrygen Soo Hat, Haar fy te votrren in
modder, He aarde, en tmder de dißelen en drnrnen,
leefden , en een grof voet]el gebruykten , nu haar
in de dünne lugt onthouden, en de beugten der heu
melen beklimmen, en fy fuygen honing, engediftil-
leerde xogtigheeden, foo dat ook fommige m l eenige
tnuMdcn lang sxßen kurtnen. Dat . alle sied
pryfilyker hoedanigheeden fy n, als die ß tevoren
rnidden tmder de eilenden van baar grqf en aart-
agtiger leeven befaten. Dat ik alles nog eens klaur
fal voorßellen, indien ik maar de tyt heb, om de
heerlyke Opßanding der Dooden, taßelyk ende figt-
bareiyk, uyt de Natuur felve te beenyfen : waar in
tkfitlke klaäre voorbeeitlen , ihgewigtige argumetf-
tcii, van deefe verheerlykte hchaamen ■, qhitrent de
InfeSen kan voortbrcngen,dat ik verßkert ben, dat
alle Mwfeben over defe ongehoordc 'Wonderen füllen
verbaaß moeten flaan. Want fekerlyk de na.
fUttrelykg wattrheeden fyn overtuygint en gebe&l
Soddelyktomdat al watwaaragtig isvandeiiGODD
der waarheid a flom tE n wytt is daar waaragti-
ger,als dat deßgtbaare dingen een ncttiiurelyken By-
beljyn, waar door wy, als met een bemelfcben lad-
der, door verfebeyde trappen, tot de Goddelyke en
eeuwige dingen opklimmen: alfoo GOD de formeer-
dervan de Natuur is.
HE T VI. H Ö O F T S T Ü K i
Het onderfchuyt van het Manneken en
het Wyiken, na dat het Popke daar
in vervelt isj de Ademopeningen; de
Oogen; de Herfenen; de Gefigt Se-
nuwen; de Longpypen en de Luchtblaas-
jes ; het Hart en de Teel-leeden; foö
in het Manneken, als in het Wyfken:
met een fedelyk befluyr.
H Et Popke Op de minier, in bet voortge Hoofi-
ßtik befchreeven, vervelt ßjnde , die ver-
toont nü een beel andere geßalte , waar in men haäf
een Schalbyter hoemt; wilkers inheriyke Jeelen ik
ntt bifihryven fa l , en bet onderfcheyt ttijfcben bet
Manneken en het Wyfken voorßellen. Maar eerik
daär toe kom, foo moet nien weeteh, dat de Pop*
kens,dic een Hoorn voor uytbebbcn , a'ltjt Mahne*
keus Torrtn mörtbrengen, eh Hat Hie. Heißen Ihm h
Pp PP Hl