Tab.
XXVIII.
fie. v i .
v i i . &
f u i . a
f f
32®
contenta natant, 8c qui in corum Ventrieulo
quoque rcperitur, ipfis loco pabuli infervire.
Eorum autem excremcnta in parte Inteilinorum
fuperiore albicant, paullo inferius flavent, non-
nihil profundius cxflavo viridia funt 8c caerulea,
tandemque in fine ex fufco nigricant. At vero
excrcmenta, quae in Crabronum Vcrmibus in-
veniuntur, ejufdem in omnibus funt formae,
figtirae 8c materiei: unde clariflimc innotelcit,
omnes hofce Vermes uniufmodi uti pabulo, parvis
nimirum Cantharidibus; quandoquidem O-
culorum,Pedum atque Teftarum, quae Alas te-
gunt, particulac , auri inftar, coruicantes in eorum
fecibus obfervantur. Crabrones igitur,
more Avium rapacium, fuos foetus educant.
Poftquam vidimus, quanam rationc externae
8c internae partes in Coflo lenta accrctione mui
tcntur ; animadvcrtere juvat, quod illae ejus
partes, quae non mutabuntur, aliaeque, quae
noviter paullatim fub cute accreverunt | vi fan-
guinis 8c humorum impulforum lente diftendan-
tur: unde fit | ut corporc ipfo magis magifquc
fcle contrahente, omnique fanguine verfus ante-
riora membra propulfo , Cranium tandem per-
quam artificiofe in tres dehifcat partes j quod
ipfum etiam in cutis mutationc, quam Vermis
ante fubit, ita fieri fupra indicavimus. Cutis
turn quoque in dorfi medio dchifcens, intcrven-
tu motusundati, qui in dorfi incifuris annulari-
bus reliquoque corpore obfervatur,fenfim deor-
fum abducitur: ut hinc Oculi, Cornua, Labium,
atque Antennae aculeatae, fimul eodem
tempore exuvias ponant, extendantur, & fanguine,
humoribus, atque aere inflata ac difpan-
ia alium paullatim acquirant iitum, quam ante
in Coflo habuerant. Dum ifthaec omnia fiunt,
novam inter veteremque fecedentem cutim a-
quea fele tenuilque diflundit humiditas, quae
feparationem tanto reddit faciliorem.
Primum, quod fub hac cutis mutatione de
. Nympha comparet, eft Cornu N afi*, qUOd in
Coflo liibter cranium delitefcebat. Sub eo dein-
de infimae cernuntur exftantiae, five Bafis Cor-
• nu b. Porro ad hujus latera, utrinque, fphae-
■ rica duo occurruntTubercula c c ,t Coifi Dcnti-
' bus dd fubnata, qui lieic in Nympha aut futuro
Scarabaeo longe, quam in Verme, funt brevio-
res. Juxta haec, utrinque, duo iterum paria li-
. milium fphaericorum Tuberculorum ee confpi-
ciuntur, quae e Cornibus f f Cofli pullularunt,
poftmodum in Cornua Scarabaei abitura.. Binae
ejufmodi particulae, at magis ovatae, ad utrum-
que latus internum priorum Tuberculorum adplimaag
vint, tot voetfel dient. Haare iiiiligkeden
om hoog in de Darmen fyn wit, een wynig lagcrgeely
watverder geel-groen, en blaauw, en de laatße brw n
(wart. Maar devaUigbcdcn in de Wurmen dcrHorJJels
die ß n in alle deefe Wurmen van een fatßoen, | | |
daante ende ßtbßantie, waar uyt men fekerlyk kan
ßen , datfe alle een voetfel gebrnjkcn, dat kleene
vliegen ß n , want broxkens van Ogcn, Voeten
en Schaden der Vleugelen vint men daar binnen in,
die als gout giinßeren. Soo dat dan de Horßels haare
jongen voeden, op de manier als de Rooßiogelen
haare jongen doen.
Geßen hebbende op watwyfe de iiytcrlykecn inner
ly ke leeden in de Houtwurmen veränderen, fio
moet men aanmerken, dat de leeden, die ß füllen
behouden, en de andere, die nteuw ende allenxkens
onder het vel aangegroeytßn, langfaam door in ge-
dronge bloet en vogtigheeden opfivellen • waar door
dan, als het lichaam nieer en me er kamt te krirnm
pen, en al het bloet naa de voorfle leeden bewoogeri
te worden,foo barfi eyndelyk het Bekkeneel feerkun-
flig in drie declen, als in het vervellen van de
Wurm meede aangeweefen is. En het velfig open
fplytende ter halver weegen op de mg, foo gaat het
door een golvachtige beivceging, die in de ringwyfe
inkervingen op de rüg, en het vordere lichaam te be*
merken is, allenxkens nederwaarts. Soo dat de Oo-
?en, de Hooraen, de Lip, en de gedoornde Spießen
gely her baut vervellen, uytgerekt, en met bloet, vogtigheeden
, en lucht opgeblaajtn en uytgefpannen
worden, en allenxkens een andere ge daante verkry-
gen, als ß in de Houtwurm gehadt hebben. Term
wyl dir alles gejehiet, foo ver/preyt ßg tußchen bet
nieuw en het afgaande cude vel een wateragtige
dünne vogtigheid, dat het vervellen te makkeiyker
maakt.
Het eerße, dat ßg van het Popken in dtt verveU
len vertoont, is de Hoorn op deNcus a, die op het Bekkeneel
verborgen in de Wurm lag; voorts ßet men daar
onder de benedenße uytßeekfelen,of den grondvan den
Hoorn b. Hier neßens aan weerjyden ßet men twee
klootsgewyfe verheventheedenc c , die uyt deTandcn
van de Houtwurm dd vervelt fyn, en die nu
in bet Popken, of de toekörnende Tor, veel korter fyn,
als in die Wurm. Hier neßens aan weerfyden ver-
t oonen haar twee paar diergelyke ovaalachtige knob-
belkens ec, dewelke uyt de Hoortten f f van de
Houtwurm vervelt ß n ; en waar uyt nuderhmt de
Hoornen van de Tor vervellen. Twee diergelyke
deelkens, rnaar ovaalagtiger, ßet men tegens de voorifiliCarae
cernuntür^, quae ex Göffi fetis articu- ge knobbelkem aan vieerfjien aati geplmß g g , dii
H latis hh ormm futnfere, atque ia Scarabaeo ! UJrtje geärtkaleerde Borfieh hh in den Houtwurm
etiam, licet alia forma donatae, reperiuntun
Porro elegantia tria Tubercula,breviora, fefe in
. medio i oflerunt confpicienda, quae itidem ex
. illis(particulis, quas in Vermis Capite fub lit. k
videre licet, mutata cute progerminarunt. Inverveltßn,
en in de Tor ook gevonden worden,maar
anders van gedaante. Nog vertoonen haar drie aar-
dige Knobbelkens in het midden i, die korter fyn,en
die uyt deefe deelkens,die in het hooft des Wurms te
fra haec multo major praeterea divifio iphaeri- fieilß n k , meede haar vervclling ondergaan hebben.
ca /comparet, quae in futuro Scarabaeo corneo-
ofleaeft, atque pilis utrinque obfita Collum effi-
cit. _ Superne in ambitu, propè Cornu, Os pe-
ftoris m utrinque cernitur. Paullo inferius, fui.
i. perPeótore,primum par Crurum i . i fuis cum
articulationibus confpicitur: fub his alterum par
ßn. 2..a. Sequuntur deinde Alarum vaginae nn u-
trinque j fubterquas etiam pars quaedam oper-
9°" tarum Alarum oo prominet, Alae hae fan-
guinis aerifque paullatim intus adaéfcorum vi
nitide diipaniàe nunc cernuntur, quae ante in
rugas complicatae, atque fub cute Cofli accre-
tae, apparebant. Infra has ultimum denique
5.3. Crurum par 3.3 coìlocatum eft,qtiod Alis ala-
rumque Operimentis qiiodammodo tegitur.
Omnia ifthaec Crura, una cum fuis Articulis
ad rigoremufque exporriguntur,humoribufque
8c aere replentur 8c diftenduntur, tumque fic
abfque ullo motu tamdiu eodem in fitu defixa
manent, dònec Nympha haec in Scarabaeum
mutetur. Tandem fub poliremo Crurum pa-
m Annulos videre licet Abdominales pp, cute
i- Ä exutos, Podiciique extremum q, e quo
Inteftinum redtum, haud aliter ac Gula e fu-
perioribus, fiias exuvias projecir. 'Particulae
hae duorum veluti icutulorum formam refe-
runt. Quantum ad Oculos: funt ii equidem
in Nympha confpicui ; at una figura reprae-
fentari nequeunt ; quandoquidem paullo pro-
fundius retro Cornua collocati haerent. Porro
omnis etiam externarum Vermis partium mo-
tus tum penitus ita aboletur, uti ante, cum in
Ovo fuo conftitutus fuerat Vermis : unde hic
veluti bis in utero, atque bis pullus exiftit.
Exiguus làltem motus in cauda Nymphae,
five Podice,reliquus manet; qüoniam Abdominis
extremitas omnium minimam fubit muta.
tionem. Ita autem Nympha, poftremos Abdominis
five Caudae fuae Annulos movendo,lernet
adhuc movere, fitumque in terrea fua cellula
mutare poteft : quod ipfum etiam Chry-
fallis Bombycis, fuum intra textum detenta,
efficere valet atque efficit.
In mirifica hacce cutis mutatione, membro-
fumque tranfpofitionc, nihil majore digöum eft
atten-
Een veel grooter klootgeivy/e verdeeling vertoent
ßg hier onder 1, die in de toekomende Tor boorn-
benig is,enmet hayrkens adn weerßde beßt,foo dat
fe den Hals maakt. Boven aan in den omtrek hy den
Hoorn, fiet men bet Borßbeen m aan weerfyden. Wat
lager op de Borß vertoonen haar het eerße paar
voeten 1.1 met haare Ariiculatien: daar onder fiet
men het twee de paar heenen 2-. 2. Hier op volgen
de Scheden der Vleugelen nn aan weerfyden ; en
een gedeclte van de bedekte Vleugelen filv e , ßet
men daar onder o o. Deefe ßn allenxkens door tilgedreeve
bloet en lucht net uytgeß/annen , daar ß
te vooren kreukelig gevouwen, en onder het Vel van
de Houtwurm aangegroeyt fynde te ßen waar ent
Het laatße paar voeten, 3, 3 is hier onder geplaatßi
en het v)ort eenigfins van de Vleugelen en haar Schau
len he de kt. Alle deefe Voeten worden met haar
Articulatien ßyf uytgerekt, met vochten en lucht
vervult en uytgefpannen, en foo blyven fe daar
fonder alle beweging foo lang geplaatft , tot dit
Popke in een Tor komt te vervellen. Eyndelyk fiet
men onder de laatße Beenen, de vürvelde ringekens
van den Onderbuyk pp , neßens het uyterße vait
het. Aarsgat q , waar uyt de Endeldarm vervelt is
gelyk de Keel van bovenen doct. En deefe deelkens
vertonen haar als twee fihiltkens. Wat de Ogen
, belangt, die ßn wel in het Popke te ßen; maar ß
fyn in geen eenfiguur afte beeiden, alß ß wat lager
agter de Hoornen geplaatfi fyn. Voorts wort dt
gartfehe beweeg'tngder uyterlyke leeden van de Wurm
Penemaalverloren, gelyk die in ß n Ey was; en
waar door hy tweemaul als in de Baarmoeder,en een
jongis\ behalven dat de bewegingin deßart van het
Popke, of bet Aarsgat, een weynig overblyß ; om
,dat de minfle verandering in het uiterße des Buiks
gefchiet. En foo kan bet Popke ßg nog roereri en
fig eenigfins in fyn aarde bolleken verleggen, als hy
fyn laatße ringen van den Buik, of die van de
Start beweegt. Gelyk het Gulde-Popke van de Sy*
dewurm meede in fyn fpintfel doen kan, en doet.
Het alderaanmerkelykfte in dit. wonderbaarlyk
vervellelt, en verfchikken van leedemaaten is om-
Mm mm trent
' lllliii I
lililí
I l i
l i l i : !
1 1 1 ;
w i l l ‘ « i . *
t e l ¡ i