324
harumque Teftis, tranflucentes Afperae Arteriae
produdiones apparere: imo vcl ipfa quoqucin
fubftantia Oflis Coraei , quod Thoracem fir-
mat * cae confpiciuntur.
Sub hoc tempus Vermis vel Nympha te-
nellum refert foetum recentiflime in lucem edi-
tum, qui fuis etiamnum incunabulis aut mem-
branis involutus eft, neque hadenus multam
ferre poteft contredationem. Quin omni etiam
jure Nympham hanc Embryoni adfimilare licet,
qui, noviffime utero conceptus, vi inju-
riarum, quas mater fuae interventu imaginatio-
nis ipfi imprimit, omnivarias in formas torque-
rf poteft. Imprelliones enim , quas Nympha
tenerrima hac in aetate conftituta accipit, ne
rum quidem, quando ea in adultum Animal
aut Scarabaeum excrevit, abolentur: unde li
Cornu, Crura, aliaeve partes in Nympha incur
vantur, alio ve modo diftorqucntur,hae Temper
poftmodum in ipio Scarabaeo ita deformes
permanent; omniumque injuriarum, quae tene-
rae huic & invalidae aetatulae inferuntur, triilia
veftigia fubfequens dein actas in Scarabaeo
circumfert: id quod St experientia auce Poe-
ta cecinit.
Qy0 femel eft imbttta rccehs,fervabit odorem
Tefta din.
Maximam igitur admirationem attentamqiie
confidcrationem merctur ifthaec mutatio, qua
Animal hocce, aliquot dierum fpatio, futuras
Scarabaei partes adeo eleganter Sc nitide inter
le compofitas, jamque ita fabrefadas, oftendit»
uti aliquando, remotis impedimentis, eidem
ipfi, excellentiore tamen vita praedito, ad am-
bulandum, volitandum , Sc pabulum fugen-
dum, inferviturae funt. Quapropter ego quidem
exiftimo, quodCoflus, in Nymphae ha-
bitu conftitutus, fingularillimam fane,quae,inter
omnes illas paradoxas formas, quibus Inie-
d a ludunt, unquam ab ullo eorum exfpeda-
ri poteft, apparitionem praebeant. Unde etiam
quam maxime velim Cervi volantis Nympham
aliquando confpiciendam mihi ofterrij utpote
quam longe adhuc fplendidius exhibere fpeda-
culum crediderim, fiquando, Iponiac inftar fe-
met comentis, meliorem ad vitam fefc prae-
parat.
Mirabilis eft atque oppido rara Papilionis
omnium velociflimi, a J. Bauhino, anno 1590,
fub nomine Mouches ou Papillons non vulgai-
res defcripti, Chryfallis. Aldrovrandus Lib. II.
cap.-de Chryf. Tab. v 11. fig. 1. earn quodam-
modo delineatam exhibet. Moufetus pag. ioy.
didomaar
00k felfs in de Vleugelen, ende haare ScbaaUni
de doorfcbynende takken der Lugtader haar ver*
toonen ; die men felfs, in de fubßantie van het
Hoornbeen der Borft bemerkt.
Op deefe tyt is de Wurm of Popke als een nieuw
teer geboore kindeke in fyne luyeren of vliefon
geivonden , waar in bet niet veel gebändelt mag
'worden \jaa men kan met wäarbeid foggen, dat bet is
gelyk een kint,da{ effen in Moeders ly fontfangen is 3
en door de ongevallen, die bet fyn Moeder door haar
imaginatie inprcnt, alderhande formen kan ontfan-
gen. Want de indrukfelen , die men hier aan bet
Popke in haar jonkbeid geeft, die blyven haar Jelfs
by, als fy nn een volwaßen Dier of Tor is; waarom
foo de Hoorn, de Voeten, of andere deelen, krom en
mismaakt geboogen "worden in het Popke , foo blyven
fy ool^fio altyt in de Tor, of de Scbalbyter felve•
En al bet quaat, dat men defo tengere en tcedcrc
jonkheid aandoet, daar draagt de volgende ouder*
dom de fbiertelyke tekenen in de Tor van; gelyk 00k de
ervarentbeid fegt door den Poeet i
De Pot beboudt dien renk bet meeQ ,
Die H eerft is ingeprent geweeft.
Ten boogften verwonderlyk en feer nadeukelyk is
dan deefe verandering ,waar in dit Dier einige daa-
gen lang de toekomende deelen van de fo r foo
cierelyk^ en foo net by een gefchikt vertoont, en foo
als by defelve eens onv er bindert in een beerelykir
leeven falgebruyken, en daar mee gaan, vliegen ,en
fyn voetfel fiiygcn. Waarom ik oordeel, dat deefe
Houtwurm, in de geftalte van een Popke fynde,
de alderraarße vertoning doet, die een Infcä oyt
(ou doen hinnen, onder alle de rare geßaltenißen,
diefy aanneemen. Waarcm ik wel wenße, eens bet
Popke van een vliegent Hert te fien, die ik vertrau,
dat nog een veel beerlyker vertooning doet*
wanneer het zig als een bruyt, die haar oppronkt ’
tot een beter leven gereet maakt.
Wonderlyk en feer raar is bet Gulde-Popke van
bet allerfhelfte Kapelletje,dat Joh. Bauhinus, in
jaar 1590. onder de naam van Mouches ouPapdlons
non vulgaires,befcbreeven heeft. En bet w e lk e Gulde-
Popkenecnigßns by Aldrovandus in fyn tweede boek
van de Gitlde-Popkens, Tafel VII.fig. 11 is qfsebeelt*
Mour
didorum Papilibnum minimam deferibit fpt-
ciem, omniumque velociflìmam jure adpellat :
fané enim ne Hirundines quidem adeo perniciter
volant, ac Animalcula ifthaec. Id vero circa
hofcePapilionesadmodum fingulare ,eft, qhod
inter volandum comedant: qùamvis id ipfum
Hirundinibus quoque, ipfique Perlae, five Li-
bellae Moufeti, commune fin Contra Muicac
nonnulìae, poftquam efeam fiiati} ceperunt, tandem
comedendi gratia alicubi refident; qùemad-
modurn Mufca Lupus aiTolct. Uti igitur Hirundines
alimento fuo ihter volandum vefcun-
tur ; fic pernices hi Papiliones tam regulariter,
ordinate, Se lente,circum flores volitarenorunt,
ut jurarcs cos in aere obriguiflc , omnique fine
motu ibi fufpenibs haerere : tiim vero temporis
fubtilem exferunt probofeidem five lingulam,
ijuatuor polliccs longam, cujUs opc per dUos ca-
vos tubulos mel e floribus inter volandutn àd-
trahunt: quo fado deinde lingulam hanc adeo
expedite iterum convolvere,atque inter furcillas
fuas, quae fub oculis fitae funt * recondere fei-
unt; ut haec quafi vifui fubducatur, nec nifi
abeoj qui in hiftoria horumee Animalculorum
excrcitatus cft, inveniri queat. Quum igitur
perquam rarum fit hocce Infedutn, ideo Ver-
mem ejus turn Chryiàllidem b, ipfumque
Papilionem c, figuris expreflòs dabo;
1. Quemadmodum autem veicendi modus,- in
l'Papilione inox exhibito defcriptus,valdefingula_
riseft • ita iiunc aìiam ejuidem farinae obicrvatio-
nem àdjungani, maxime hotabilem, de modo
vefeendi j qUoInfedum aliquod àquàticum, àt-
que in aquisdegens, utitur: is vero Capitis hu-
jus crit finis; Infedum igitur hocce proprie
Vcrmis eli aquaticus, qui, capite & cauda fìmul
eomputatis, ex trcdccim annulis conftat; Ca-
put ci grande cft ; icx Pcdes pilofi aa; duaeque
b. praeterca Particulae pilis hilpidac ¿,Caudam tcr-
minantcs, quibus, tanquaffl gubcrnactilis, inter
natandum fefe regit Vcrmis. Hujufce caudae
adminiculo Vcrmis fefe, pro lubitu, ad aquae
fuperficiem fufpcndcrc poteft : quando enim
fuam is caudam extra aquam porrigit, tunc a-
qua undequaque inde defluit, ficque fit, ut
Vermis in aquae fupcrficie fuipenfus mancat.
Duo infu per notabiles ipfi funt in capiteDentes
frc. five Mandibulacr ¿-,magnae,acutae, incurvàe,per
quam validac,ob quas forte Caput Vcrmis ad-
co grande effidum eft ;ut harum videlicet Mu-
fculi in eo collocari poflent. Scnis utrinque
'Oculis dd gaudet hie Vermis, quorum odo
Moufetus pag. befebryft de kleeiijtc fooh v'ab
deefe Kapelletjes, en dat onder den regten titd vaii
de allerfnelfte: warn fekerlyk de Swalüen die Vliegen
foo fnel niet, als deefe Dierkens. Omtrenl
defelveis bet feer wonderlyk, datfy al vliegende eeten;
dat 00k de Swaluen, en felfs de Perla of Rombout vah
Moufetus gemeen is: als00k fdmmige Vliegen,die, ■
naa fy haar aafch gevangen bebben , dat gaan ßt-
ten opeeten , gelyk de Wolfvlieg doet. Gelyhr-
wys dan de SwalueH haar eeten al vifegende Mittigen;
fbo weeten deefe fhelvtiegende Kapelletjes fob
regulier, ordeMelyk, en langfaam, cm de blaem eh
heen te vliegen , dat men fou fvoeeren , dat fe in de
lugt verftyft waareh, cn fonder alle bevoeeging daar
in opgehangen • op welken tyt fy dan uytfteckeh
een fubtfeie tromp of tongeken , 1vel vier duymen
in fyn lengte b'ebbende, waar door fy den honing
uyt de bloemen al vliegende door twee holle pyp-
kens opftdygen ;• en dan weten fy die tchg weer
fob bibendig in een t'e rcilch, cn tuffeben haare voci-
kens, die ohder de oogen ftaah, te verbergen, dat
Je als chfigtbaar wort, en hict te vihden is, als vah
die eivarentheid in de bißerie deefer Dierkens
I heeft. Hierom alfoo dit Dier befonder haar is, fob
fal ik fyn Wurm a, fyn Gttlde-Popkcn b, en de Kapelletjes
c, felfs afbeelden:
Gelyk nu de monier vah eeten, die ik in de #/*
gebeelde Kapelletjes heb voorgefteit, feer feltfaam
is,foo fal ik omtrent defelve faak hier by yoegeh
een beele aantncrkclykc obfcrvati'e van de monier
van eeten, dat een water Infofl doet, en daar in
leeft: en daar meede fal ik dit Hooftßuk eyndigen.
Dit Dierke dan is eygentlyk een Waterwurm, be-
ftaande met hoofi en ßart uyt dertien ringen.
Het heeft eengroot Hooft 9 fes hayrige Voeten aa
en op de Jlart nag twee Deelkens vol hayrb,dat ali
vlodriefnkens fyn , liiaär meede by fig beftfert
in bet fwemmeh. Met deefe ßart kan by, als
hy w il, aan de vlakte van het water bangen blyven
: want als hy die buyten bet water ßeekt, foo
loopt bet felve daar rontfom af, en foo blyft hy
dan hangen aan de fuperficie van het water. Nog
beeft hy in bet hooft twee merkelyke, groote, fpfei
ze tn kromme Tanden , o f Kceuweh cc, die foeb
ßerk fyn, en waarom mogelyk fyn hooft foo grooi
geformeert i s , om haare mufoulen te plaatfeni
Ses Ögen beeft hy aan weetfydendd, waar van ddt
icone expreflbs ridere licet. Sex praeterca men er agt in de af beelding vertoont fiet. Hier by
pol- N n n h beeft