i 42 e t y m o l o g i a r v m
Gen. i . io. patur:sicut Scripturaait, quod vocauerit Deus terramaridam . Na-
turalis enim propriet'as siccitas est terrae: nam vt hnmida s it, hoe
aquarum affinitate sortitur . Cuius motum alii dicunt ventum esse
in concauis eius,qui motus earn mouet. Sallustius ,Venti per ca-
ua terrae praecipitati, rupti aliquot monies, tumulique sedere .
3. Alii aquam dicunt genitalem in tern's moueri , et eas simul
cóncutere, sicut v a s ,v td ic it Lucretius. Alii trpoyyoaJ'H terram vo-
lunt, cuius plerumque latentes ruinae superposita cuncta concutiunt.
Terrae quoque hiatus aut rnotu aquae inferioris fit, aut crebris tori
itruis , aut de concauis terrae erumpendbus vends .
C A P V T I I .
De Orbe.
O i . V -/ rb is a rotunditate circuli dictus, quia sicut rota est ; vnde
breuis etiam rotella orbiculus appellatur . Vndique enim oceanus
circumfluens eius in circulo ambit fines . Diuisus est autem frifarie:
ex quibus vna pars Asia, altera Europa, tertia Africa nuncupatur.
2. Quas tres partes orbis veter es non aequaliter diuiserunt: nam
Asia a meridie pér orientem vsque ad septentrionem peruenit . Europa
vero a septentrione vsque ad occidentem, atque inde Africa
ab occidente vsque ad meridiem .
3. Vnde euidenter orbem dimidium duaë tenent Europa , et
natura rerutn cap. 45. Quod autem ait
Grialius , hêmistichium in his verbis cura
integro hexametro contineri, id admitti
nequit j nisi sedere sic infinitum. Ceterum
nihil mirandum esset > si Sallustio nee
opinanti hêmistichium cum integro hexametro
excidisset. Similia exempla Bar-
thius , Lagomarsinus, aliique curiose col-
legerunt. AREVALVS •
3. Et eas cóncutere , sicut vas , vt di-
cit Lucretius . Lib.6. Vt vas in terra non
quit constare, nisi humor - Destitit in
dubio fluctu iactarier intus . GRIAL *
Ib. Terrae quoq. hiatus . Vsqu. ad
fin. e Seru. Aen.8. ad v. Non secus,ac
siqua penitus vi terra dehiscens . GR.
Cap. II. n. 1. Magis ex vsu latinorum
est rotuîa, quam rotella . Nunc in-
uento nouo orbe , quatuor terrae partes
constitiuintnr, addita America prio-
ribus tribus . A REV.
3. Quia inter vtramq. ab Oceano
Mare magnum ingreditur. Aperte hic Mare
magnum Mediterraneum diciiur . GR.
Ib. Saepe Isidorus simpliciter mare
magnum pro mediterraneo vsurpat : quod
diserte explicauit lib.13. cap. 16. num.i.
In Isidorianis cap. 82. sermonem habui
de Itinerario sub Antonini nomine falso
vulgato , siue potius veteri notifia pro-
uinciarum , quae perperam Antonino tri-
buitur, quo longe posterior e s t. Eadem
Isidoro nostro a nonnullis ascribitur,
quia sumpta est ex collectione canonum
L I B E R X I V . 143
Africa, alium vero dimidium sola Asia. Sed ideo istae duae partes
factae sunt, quia inter vtramque ab oceano Mare magnum ingreditur
, quod eas intersecat . Quapropter si in duas partes orien-
tis,et occidentis orbem diuidas, Asia erit in vna, in altera vero
Europa , et Africa .
C A P V T I I I .
De Asia .
i .^ A s i a ex nomine cuiusdam mulieris est appellata, quae apud
antiquos imperium tenuit orientis . Haec in tertia orbis parte dis-
posita, ab oriente ortu solis; a meridie oceano ; ab occiduo nostro
mari finitur: a..septentrione Maeotide lacu, et Tanai fluuio termi-
natur. Habet dutem prouincias multas, et regiones , quarura bre-
uiter nomina , et situs expediam, sumpto initio a Paradiso .
2. Paradisus est locus in orientis partibus constiturus, cuius vo-
cabulum ex graeco in latinum vertitur hortus : porro hebraice Eden
dicitur , quod in nostra lingua deliciae interpretatur . Quod vtrum-
que iunctum facit hortum deliciarum : est enim omni genere ligni,
et pomiferarum arborum consitus, habens etiam lignum vitae: non
ibi frigus, non aestus, sed perpetua veris temperies.
3. E cuius medio fons prorumpens, totum nemus irrigat, di—
uiditurque in quatuor nascentia flumina, cuius loci post peccatum
homini aditus interclusus e s t . Septus est enim vndique romphaea flam*
ma,id est,muro igneo accinctus, ita vt eius cum caelo pene iun-
gatur incendium .
Pseudo-Isidori : adeoque confundenda
non est cum iis, quae Isidorus hoc n-
bro de orbe, eiusque partibus , ac re-
gionibus edisserit. Vide Pithoeum lib.2.
Aduers. subsec. cap. t. Inter hoc caput
secundum , et caput tertium subsequens
duo codices gothici Toletani exhibent
sphaeram mundi , quae in codice vetu-
stiori intus verbis arabicis exarata est •
AREV.
Cap. III. n. 1. Asiam alii dictam vo-
lunt ab Asia nympha , alii ab Asia , Ma-
aei Lj^di filio . AREVAL.
2. Graeci paradisi vocem ex hebraeo,
aut chaldaeo sumpserunt. Dissertationes
de paradiso plurimas collegit Vgolinus
in suo thesauro Antiquit, hebraic. tom.7.
3. Pene iungatur . lungat Gothici . GR.
lb . Grialius edidit cum aliis excusife
romphaea jlamma : restituo romphaea
fiammea . Genes, cap.3. v. 24. Et collo-
cauit ante paradisum voluptatis Cherubim
, et flamweum gladium , atque ver-
satilem, ad custodiendam viam ligni v i tae
. Flammeus gladius, atque versatilis
ab Isidoro dicitur romphaea 9 scu rhom