i3 o E T Y M 0 L 0 G I A R V M
quacumque arte clemersa, statim resiliunt : et quamuis vehementer
illisa , confestim excutiuntur :sed neque vends mouetur, resistente
turbinibus bitumine, quo aqua omnis stagnatur : neque nauigatio-
nis patiens e st, quia omnia vita carentia in profundum merguntur :
nec materiam vllam sustinet, nisi quae bitumine illustratin'.
4. Lucernam accensam ferunt supernatare , extincto lumine de-
mergi. Hoc et mare Salinarum dicitur, siue lacus Asphalti, id est,
bituminis : et est in Iudaea inter Iericho , et Zoaran . Longitudo
eius vsque ad Zoaras Arabiae dirigitur stadiis quingentis octogin-
ta : latitudo stadiis centum quinquaginta vsque ad vicina Sodo-
morum .
5. Lacus Tiberiadis, ab oppido Tiberiade vocatus , quod quondam
Herodes in honorem Tiberii Caesaris condidit. Est autem in
Iudaea omnibus lacis salubrior, et ad sanitatem corporum quo-
dammodo efficacior. Circuit stadia —
6. Genesar , lacus amplissimus in Iudaea, longitudine centum
quadraginta extenditur stadiis : latitudine quadraginta diffunditur ,
crispantibus aquis : auram non vends, sed de seipso sibi excreans.
Vnde et Genesar dicitur graeco vocabulo , quasi generans sibi auram
: denique per diffusiora spatia lacus frequeritibus auris spirantipite
ieiunii pag. 100. legit etiam illu-
stratur . Grialius coniicit incrustatur : sed
ex Iustino , et Eusebio, quos allegat , re-
ctius coniicere potuisset, illinatur . AR.
4. Lucernam accensam . Verba Hie-
ronymi in ep. ad Dardan. GR.
lb . Hoc et mare Salinarum . Hieron.
lib. de locis Heb. GR.
Ib. Longitudo - stadiis quingentis octo-
ginta . Hegesippum potius 5 e quo sunt
haec , et Iosephum secuti sumus , vnde
ha us it Hegesippus , quam Isidorianos libres
, in quibus septingentis octoginta
constanter legitur . GRIAL .
lb . S. Martinus loc. cit. etiam exhi-
bet septingentis octoginta : sed emendatio
Grialii videtur retinenda ; nam facile nu-
merorum mutatio in mss. incidit. In nota
Grialii erat, Salinarum . Vere lib. Reposui
Hieron. pro Vere ;"nisi mails Beda . AR.
. 5. Salubrior etc. Fortasse hac de causa
in nummis Tiberiadis vrbis 9 impe-
rante Txaiano cusis , conspicitur Dea sanitas
anguis spiris cincta , ac monti as-
sidens , ex quo diues aquarum vena de-
currit. Quo emblemate balnea etiam sa-
lubria intelligi possunt. Lacus Tiberiadisj
qui, Vt ex nota Grialii num. seq. colli—
gitur, plura nomina habuit, et Cenereth9
vel Kinnereth, Genesareth , vel Genesar
dicitur , centum stadia in longitudine >
quadraginta vero in latitudine occupabat,
vt auctor est Iosephus De bello iud.
lib. 3. cap. 18. AREV.
6. Genesar. E x Hegesipp. lib 3. c.16.
S ed 9v t i tres lacus in Iudaea constitue-
r e t , Solinus f e c i t . Nam reliqui eund. Ge-
nasar, vel Genesareth, cum Tiberiadefa-
ciunt . Hieron. ad Dardan. lacum Genesareth
> quae nunc Tiberias appellatur.
Béda ad lac. c, 5. Stagnum Genesareth
idem dicunt esse, quod mare Galileae ,
vel mare Tiberiadis . Neque Iosephus 9
nisi lacuum duorum , meminit . GRIAL .
lb . Auram non vent. s. d. s. i. excreans
. Non putaui rov excreans reiicien-
L I B E R XI I I . 1 3 1
bus agitatur : vnde et purior haustus eius, et ad potandum dul-
cis, et habilis.
7, Benacus, lacus Italiae inVenetia,de quo fluuius nascitur
Mincius, qui lacus magnitudine sui tempestates imitatur marinas.
8. Lucrinus,et Auernus, lacus Campaniae sunt. Lucrinus autem
dictus, quia olim propter copiam piscium vectigalia magna
praestabat. Auernus autem lacus vocatus, quia aues ibi superuola-
re non possent. Nam antea siluarum densitate sic ambiebatur, vt
exhalantis inde per angustias aquae sulphureae foetor grauissimus
superuolantes aues halitu suo necaret. Quam rem Augustus Caesar
intelligens, deiectis siluis, ex pestilentibus amoena reddidit loca .
a. Lacus autem, idem et stagnum , vbi immensa aqua conue-
nit : nam dictum est stagnum ab eo, quod illic aqua stet, nec decurrat.
C A P V T X X .
De Abysso .
1. byssus, profunditas aquarum impenetrabilis : siue speluncae
aquarum latentium, e quibus fontes, et flumina procedunt : vel quae
occulte subter eunt, vnde et abyssus dictus. Nam omnes aquae,
siue torrentes per occultas venas ad matricem abyssum reuertuntur .
2. Fluctus dicti, quod flatibus fiant. Ventorum enim impulsu
dim j quamuis excitans apud Hegesippum9
et Bed. legatur . GRIAL .
Ib. Centum quadraginta : corrigi potest
centum , vt modo dicebam 5 omisso
quadraginta . Confer Calmctum in Diet,
bibl. AREV.
7. Benacus - tempestates imitatur ma-
'rinas . Virg. Georg. 2. Teq-Fluctibus,
et fremitu assurgens Benace marino .
Quo loco vid. Seru. GRIAL .
lb. Benacus 5 nunc lago di Garda ita-
lis dicitur. Vide Plinium lib.2. cap.103.
AREVALVS.
8. Auernus autem lacus : e Seru. ad
Diuinosque lacus , et Auerna sonantia
s>luis 5 Aen. 3. GRIAL.
9- Alii cum Varrone, et Festo stagnum
dictum putant a graeco grsyvc\ ,
quia'aquam continet , ne qua manare
possit. AREV.
Gap. XX. n. 1. Abyssus profund. E x
Aug. in ps. 12. GRIAL .
Ib. Nam omnes aquae - ad matricem
abyssum . E x Hieron. in Ecoles. 1. Hanc
matricem abyssum Tartarum vocat Plato
in Phaedone . GRIAL .
Ib. Vnde et abyssus d ic tu s . Forcel-
linus ex hoc Isidori loco colligit » dictam
abyssum a graeco intensiuo a , et ßvaa-^g
ionice p r o $ « S profunditas . Sêd quum
16u&oç sit etiam fundum , melius in abysso
a accipietur pro sine , hoc e s t, sine fun-
do . Et hoc innuit Isidorus , profunditas
aquarum impenetrabilis . Isidorus abyssum
masculiçi generis facit , plerique femi-
nei.AREV.
R 2