6 . A en .412.
•4 20 E T Y M O L O G I A R V M
2. Tori nauium latera concaua, a ferendo onere d ic ta ,siue ta-
bulata nauium , quae sternuntur. Dicta ab eö , quod. incessus fe-
rant, vel foris emineant . De quibus Virgilius, Laxatque foros .
3. Columbaria, in stimmis lateribus nauium loca concaua, per
quae eminent remi, dicta credo, quod sint similia latibulis colum-
barum , in quibus nidificant .
4. Agea viae simt, vel loca in naui , per quae ad remiges
hortator accedit . De qua Ennius: Multa foro ponet , et agea Ion-
ga repletur.
5. transtra sunt tabulae, vbi sedent remiges, quod in transit
ers o s in t, dicta , quae Virgilius iuga appellat.
6. Tonsae remi a remouendis , et decutiendis fluctibus dicti:
sicut tonsores a tondendis , et decutiendis capillis .
7. Palmula est extrema latitudo remi, a palma dicta, qua mare
impellitur . Antennae autem dictae , quod ante amnem sint posilectica
a cubando . Latini frequentius scri-
bunt cymba a graeco KVfies, cauus re-
cessus. AREV.
2. Fori . Haec vteumque contexta e
Seruio, nonnihil etiam aucta .A t Charis.
Fori sunt in nauibus, quibus nautae se-
dentes remigant, sV^'x/a . GRIAL .
3. Columbaria . Vid. Philand. in Vi-
truu. lib. 4. c. 2. GRIAL .
lb . Festus verbo Naualis s crib a . Siue
quod columbaria in naue appellantur
e a 9 quibus remigent etc. AREV.
4. Agea viae sunt. Fest. Agea via in
naui e s t, dicta , quod in ea maxima quae-
que res agi soleat . GRIAL.
lb. Schetferus de* milit. naual. lib.r.
cap. 6. emendari iubet Isidorum hoc modo
: Agearia sunt loca in naui 9per quae
ad rem’ges hortator accedit, ex glossa-
rio latino - germanico ms., Agiaria loca
quaedam in nauibus, quae per remos hortator
accedit: quod ex Isidoro, vt alia plu-
r a , desumptum videtur . At Festus scri-
j>turae nostrae fauet. Versum Ennii vel ex
mss.lsidori, vel ex coniecturis alii alio modo
legunt: Malta fcro ponens9ageaque longa
repletur: aut Mulla foro ponit9 et agea longa
repletur. Scaliger ad Festum : Multa fo -
tom 9pontes e t 9 ageaque longa repletur %
Cerda in Aduers. sacr. cap. 173. num.6.
ex veteri glossario ad hanc retn profert,
Egeator , hortator nauis . AREV.
5. Quae Virgilius iuga app. Aon.-6.
Inde alias animas , quae per iuga longa
sedebant , vbi Seru. Iuga graece dixit,
%6yct enim dicunt , quae transtra nomi-
namus . GRIAL .
6. Tonsae remi. E Seru, Aen. 7. in
lento luctantur marmore tonsae . GR.
lb . Verba Seruii &d 7. Aeneid. v.28.
haec sunt: TO N SA E : remi dicti a decutiendis
fluctibus , sicut tousores a tondendis
, et decutiendis capillis . SchefFe-
rus loc. cit. lib.2. cap.y. ita Isidori verba
emendabat 9 vel supplebat : REMI a remouendis
, et TONSAE a tondendis, et
decutiendis fluctibus, sicut tonsores etc.
AREV.
7. Palmula . V id .F e s t.9 et Seru. A en .
5. Eadem ratione graeci rctpecv , et pal-
mam manus, et remorum latitudinem di
x e r e , v t ait Aelius Dionysius apud Eu-
stath. oJWff. 1. ad illud ptroi p ivT v -
puv 9 etc. GRIAL .
lb. Antemnae autem dictae etc. E
Seru. Aeneid. 7. Idemprope Festus in voce
amnenses . Sed illi non de nauium parte
9 ifd de vrbibus prope amnem sitis /o.
L I B E R XIX. 421
tae. Praeterfluit enim eas amnis. Cornua extremae partes antenna-
rum sunt, dicta per tropum .
8. Malus est arbor nauis , qua vela sustinentur. Malus autem
dictus, quia habet instar mali in summitate , vel quia quasi qui-
busdam maleolis ligneis cingitur, quorum volubilitate vela facilius
eleuantur .
9. Modius e s t , cui arbor insiscit , ob similitudinem mensuralis
vasis dictus. Carchesia s untin acumine arboris . Cinna: Lucida con-,
fulgent alti carchesia mali «
10. Trochleae, quasi tp litera, per quas funes trahuntur . Trochleae
autem vocatae, quod rotulas habeant: enim graece rota
dicitur.
1 1 . Parastatae stipites sunt pares stantes, quibus arbor sustine-
tur . Cato : Malum deligatum , parastatae vinctae .
12. Clauus est, quo regitur gubernaculum. De quo Ennius:
Vt clauum rectum teneam ,nauimque gubernem .
13. Portisculus malleus in rnanu portatus, quo modus , signum-
que datur remigantibus. De quo Plautus , Ad loquendum, atque ta-
cendum tute habeas portisculum . A portando igitur portisculus .
Lucida qua splendet summi carchesia mali.
AREV.
quuntur • GRIAL.
lb . Cornua . E x eod. Aen.2 -ad illud 9
Cornua velatarum obu. antemn. GRIAL.
lb . Quid proprie sit palmula , expli-
cat Pollux in Onomast. lib. 1. cap.9. Frequentius
scribitur antenna , quam ante-
mna , quidquid sit deetymo. AREV.
8. Malus arb. E x eod. Aen. 5» nisi
quod malis apud ilium, non malleolis, le-
gitur . GRIAL .
Ib. Griafius cum aliis edidit malleolis:
sed scribendum videtur cum SchefFero
loc. cit. lib.2. cap. 5. maleolis, ex ma-
lofum 9 seu pomorum similitudine . Nam
malus , quo facilius cum velis antenna
eleuaretur, ligna quaedam orbicularia instar
pomorum circumdata habebat. Hue
facit Seruius , cuius verba Isidorus descri-
psit, nisi quod, vt aduertit Grialius, md>
leolis pro malis posuit .^AREV.
9. Cinna : Lucida . Quod Catullo hie
versus tribuitur ex Nonio9potuit esse communis
. GRIAL .
lb . Nonius cap. 15. num. 28. sic re-
fert versum Catulli Veronensis, vt ait:
10. Trochleae9 quasi $ littera . Quasi 0
litera legit Philander apud V itru .9 trochleas
etiam Athenaeus in nauium arma-
mentis numerauit in Hieronis naue . Gloss.
trochleae . GRIAL .
Ib, Pollux in Onomast. tom. 2. päg.
1 1 1 7 . de trochleis veterum agit . Earum
exemplum in puteis nonnullis Italiae cer-
nitur ad subleuandam aquam . Trochleam
rechamum etiam dictam docet Vitruuius
lib. 10. cap. 2. AREV.
12. Clauus . Clauum fitstem guber-
naculi interpretatur Seruius Aen. 5. GR.
13. Porticulus . Sic etiam F e s t .,e t
Non. 9 nisi quod apud hos portisculus dicitur
. Isidoro fauent Gloss. 9 in quibus
porticulus 9 GRIAL.
Ib. Becmanus pag. 866. cum Perot-,
to 9 et aliis portisculus, aut porticulus de-
ducit a portu . Communis scribendi ratio
est portisculus 9 et hanc teneo , quam-
uis Grialius exhibeat porticulus . AREV.
m m
m