14. Tons 11 la vncinus ferreus, vel ligneus, ad quem in litore
defixmn funes nauium illigantur . De quo Ennius : Tonsillas ra-
piunt, configunt lit us aduncas.
15. Ancora dens ferreus, ex graeca etymologia nomen ducit :
quod quasi hominis manus comprehendat, vel scopulos , vel arenas
: nam manus graece %eip dicitur. Apud graecos autem aspiratio--
nem non habet. Nam ayx.vp* dicitur; vnde et apud maiores sine
aspiratione proferebatur .
16. Puluini sunt machinae, quibus naues deducuntur , et sub-
ducuntur in portum . Pons scala nauium .
C A P V T III.
De v e lis .
^ ^ e l a graeci a/ywa dicunt , proinde quod aere mouentur.
Virg. 3 . Aen, latinos autem vela a volatu dicta. Vnde est illud, velorum
510. pividimus alas .
2. Genera velorum acatium , epidromos, dolon, artemon,sup-
parum , mendicum . Ex quibus acatium velum maximum , et in
media naui constitutum.
3 . Epidromos secundae amplitudinis : sed ad puppim. Dolon
minimum velum , et ad proram defixmn . Artemon dirigendae potius
nauis causa commentatum, quam celeritatis.
14. In versu Ennii creoiderim legen-
d u in , configunt litore aduncas • Festus:
Tonsilla palus delatus in acumen , et cu-
spide praeferratus , qui nauis religandae
causa in litore fig itu r . Exempla prpfert
.Actii, et Pacuuii. Pro delatus legendum
videtur dolatus. AREV.
15- Apud graecos aspirationem non
habet. E Seru. Aen. 1. ad i llu d , Vnco
non alligat ancora morsu . GRIAL .
Ib. Actate Seruii, et Isidori fortasse
consuetudo obtinuit, vt scriberetur anchor
a cum aspiratione : nunc certe ancora
scribi solet, quod rectius e s t, et
retinendum . AREV.
16. Pons seal. E x eod. Aen. 10. Poa*
tibus exponit . GRIAL .
Cap. III. n .i. Vela graeci âpptva.. Homeruns
( ut ait Eustathius ) secuti : nam
vox ipsa multo est latior , ita v t instrumenta
omnia , neque nautied solum , sed
quaeuis alia complectatur , d ic ta , ( vt ait
etymologistes ) orapd to' ip S , to' dp/ictyo ,
n-frtftip.tvov , A ZoCTct ovvr.owav ctcuiVOV •
GRIAL .
2. Genera velar. Vid. poll. , Hesych.,
Suid. , qui tarnen artemonis non rnerni-
nere . GRIAL .
3. Artemon dirigs pot. nauis . Recte.
Hid. Chrysostom. Act. 27. GRIAL .
Ib. Bayfius de re nauali pag.121. exi-
5timat, artemonem esse velum nauis ma-
ius . Schefferus contra cum Isidoro con-
tendit, esse velum paruum , quod recte
L I B E R XIX. 423
4. Supparum genus v e li, vnum pedem habens,quo iuuari na-
uigia solent in nauigatione, quoties vis venti languescit . De quo
Lucanus; Summaque tendens - Suppara velorum, perituras colligit lib.5. v. 42S.
auras : quod ex separatione existimant nominatum. Pes extremus
angulus veli, quem sic nautae loquuntur.
C A P V T IV.
De funibus .
I* ~T
± unes dicti, quod antea in vsum luminis fuerint circumdati
cera, vnde et funalia. Restes , sine quod rates contineant , sen
quod in iis retes tendantur . Rudentes sunt funes nauium, ex nimio
stridore ita dicti.
2. Spirae funes, quibus in tempestatibus vtunrur : quas nau-
tici suo more cucurbas vocant. Spirae autem a sparto vocatae .
Labeonis testimonio Digest, lib.50. tit. 16.
leg.242. confirmât . In recto casu artemon
dicitur a Labeone, et ab Isidoro etiam
mira, super., sed hoc loco exemplaria
habebant artemo, quod mutatum volui in
artemon, vt graece etiam dicitur . AREV.
4. Pes extremus angulus veli . A t Ser-
uius Aeneid.^.ad illud : Vna omnes fecere
pedem, podiam ( inquit) id est, funem,quo
tenditur velum . Interpret quoqueApollonii
lib-2. fu n e s , quibus vela aut vertuntur, aut
laxantur, woefaç v o c a t . Vnde apud Lucan,
lib. 5. obliquât laeuo pede carbasa,
id e s t , sinistro f in e . Porro de mendico
Festus : Mendicum did putant velum ,
quod in prora ponitur . GRIAL.
Ib, In plerisque exemplaribus est si-
parum : atque ita quidem nonnulli scri-
bunt a graeco ci<pctpoç : sed communis
scriptura est supparum , aut supparus ,
Nonnulli cum Festo supparum confun-
dunt cum dolone,de quo num. 3. Non
desunt, qui cum Isidoro existimant > pedem
v e li esse extremum angulum veli :
ac fortasse id nomen primum angulo ex-
tremo veH tributqm fu it, deinde funi,
quo tenditur velum , et extremo angulo
alligatur. Funis, quo veli pes alligatur,
cap. seq. num. 3. ab Isidoro propes vocatur
. AREV.
Cap. IV. n .i. Funes dicti q.a. in vsum
lum . Ergo aVo' rov tyaivuv ductum funem
vult ? non opinor , sed locum S e ru ii, vnde
haec sunt, non satis animaduersum .
GRIAL .
Ib. Rudentes . Seru. Aeneid. 1 . stri-
dorque rudentum , proprie ( inquit) nam
stridor in funibus e s t . GRIAL .
Ib. Seruii verba ad 1. Aeneid. v.731.
Sunt : FVN AL IA : quae sunt intra ceram:
dicta a f in ib u s , quos ante vsum papyri
cera circumdatos habuere maiores . Vnde
et fin e r a dicuntur . AREV.
2. Cucurbas. Sic plerique Goth. al.
curcubas . Vid. Fest. in Spira . GRIAL .
Ib. Spirae autem ab sparto. Mirum,
ni notationi causam praebuit Pacuuii versus
: Quid cessatis socii eiicere spiras spar-
teas, quum potius spira ab cvctpdiofidq , hoc
e s t , in orbem conuoluo , ducatur . GRIAL.
Ib. Cucurbas : Papias, Vgutio , et lo an
nes de Ianua curculias vocant. In glos-
sario arabico latino est corcuba, lorum,
Eadero videtur esse vox apud Vegetium
lib. 2. rei veterin. cap. 3 3 ., et imperat.
Leonem lib. ,e t tit. x i . Cod. Iustin. , vbi
legi solQt-eurcuma , aut curcumia pro fre-
n o , et capistro . AREV.