
C a p . } } . V.:
Epod. I
naues r a t a r i a e dictae . Nunc iam r a t e s abusiue naues. Nam proprie
r a t e s sunt connexae inuicem trabes .
10. ‘t r i e r i s nauis magna, quam graeci d u r c o n e m vocant: de
I. qua in Isaia dicitur, N o n t r a n s i b i t p e r e a r n t r i e r i s m a g n a .
11 . C a r p a s i a nauis a Carpatho insula nominata: sicut aRhodo
rhodia : sicut ab Alexandria alexandrina .
12. L i b u r n a e dictae a libyis: naues enim sunt negotiatorum.
De quibus Horatius, I b i s l i b u r n i s i n t e r a l t a n a u i u m .
13. R o s t r a t a e naues dictae ab eo, quod in fronte rostra aerea
habeant propter scopulos, ne feriantur, et collidantur .
14. Longae naues sunt, quas d r o m o n e s vocamus: dictae eo
quod longiores sint ceteris , quibus contrarius musculus , curtum
nauigmm . D r o m o autem a de
graeci vocant.
15. C l a s s i s dicta est a graeco
lb. Rates frimum -etc. Qnintilianus
lib. 1. cap. 2. Si nemo plus effecisset eo ,
quem seqaebatur , adhuc ratibus naui-
gar emus . Serums 1. Aeneid. v. 47. RATES
: abusiue naues . . . Hinc t.auiculae
cum remis ratiariae dicuntur . AREV.
10. Quam graeci durcon. A l. durcho-
nem . Rectefortasse haec absunt a Segunt.
libro . Sed amplius quaerendum . Est enim
is codex saepe alias mutilusi± GRIAL.
Ib. Vulgatae verba sunt,Neque trieris
magna transgredietur eum . Vox trieris
graeca est, pro qua latini dicunt triremis :
Reperitur trieris in multis veteribus in-
scriptionibus , sed non in probatis latini—
tatis scriptoribus , nisi vno , vei altero loco
, in quo varia est lectio trieris, seu
triremis . AREVALVS .
12. Liburnae. Videntur haec quoque
ex Histro . Sed v t apud ilium Liburnia
pro Libya , ita hip liburniis pro libyis sub-
stituerim . Vid. Appian. in bell. Illir.., Lu-
cian. Iv to7$ i'peoe-i , et Veget. lib. 4. GR.
lb. Isaacus Vossius dissertationem de
triremium , et liburnicarum constructio-
ne 'edidit . AREV.
13. Propter scopulos , ne feriantur .
Hister : Mam ipsae rostratae in altum ereurrendo
dicitur * Cursum enim
vocabulo a7ro Tuv kclXw 3 id est3 li-
gnis :
ctäe , quasi cacumen syrteum eminen-
tiorem a pup p i , in fronte rostra haben t
propter scopulos, ne forte , quum tantam
vim discurrentium , et properantium habeant
, aut feriantur , aut collidantur .
GRIAL .
Ib. Rostratarum nauium mentio passim
occurrit apud veteres scriptores. Rostra
plerumque erant trifida , ex quo aero,
tridentia a poetis vocari soient. Imaginerai
rostri tridentis exhibet Fabrettus
cap. 4. de columna Traiani pag. 115. Plu-
ra de hoc argumeiito Schwarzius in dis-
sertatione de rostris fori romani. AR.
14. De dromonibus quaedam est vêtus
glossa, allata in not. ad lib.12. cap.i.
num. 36., vbi minus bene etymon dro-
monis repetitur a dromedariis . Nomen
musculi pro naui in Lexicis desideratur .
E glossariis antiquis Ducangius hanc vo-
cem deprompsit, qui aduertit, in notis
Tironis inter alia nauigiorum vocabula
occurrere . AREV.
15. Classis dicta - portant . E Seru.
Aeneid.1. Pallasne èxurer. class. GRIAL .
Ib. Apud Vulcanium, et alia vetera
exemplaria legitur, Vnde et calones na-
uiculae , quae ligna militibus portant.
I I P r
guis; vnde et c a l o n e s , qui ligna militibus porta-nt.
1 6. A n c y r o m a g u s dictus, pro eo quod celeritate sui ancoris,
et instrumentis reliquis nauium vehendis sit aptus.
17. P h a s e l u s est nauigium, quod nos corrupte b a s e l u m dicimus .
De quo Virgiiius , P i c t i s q u e p h a s e l i s .
18. S c a p h a , quae n a r â ir x .07rt><;, nauigium , quod latine s p e c u l a t o -
r i u m dicitur : r a o ir e iv enim latine i n t e n d e r e dicitur.
19. B a r c a est, quae cuncta nauis commmercia ad litus portât.
Hanc nauis in pelago propter nimias vndas suo suscipit gre-
mio . Vbi autem appropinquauerit portui, reddit vicem barca naui,
quam accepit in pelago.
20. P a r a nauigium piratarum aptum,et ex iis ita vocatum : Cicero
, l ’u n e s e f l u c t i g e r o t r a d i t , m a n d a t q u e p a r o n i . Et alibi, P a r u n -
c u l i s a d l i t u s l u d i t c e l e r i b u s .
4-Georg.
l i l
Pignorius pag. 120., et seq. de Seruis,
vbi de calonibus, et caculis agit, ita Isi-
dorurai deformem v i t io ,v t ait 9 non suo
emendabat. Vnde et calones , et caculae,
qui ligna etc. Quae satis prudens conie-
ctura e s t. Aduertit, ea ligna fuisse fustes,
et clauas . Iuuencus lib. 4. v. 514. Pars
strictis gladiiSipars fidens pondéré clauae.
. Confer cap. 34. huius libri num.2 ., et 6.
AREV.
1 6. Ancyromagi vox ex Isidoro,vt
puto , reperitur in antiquis glossafiis, sed
non vno modo scripta , aut corrupta ;
scilicet anchiromagus, anquiromagus , an-
guiromagus , angromagus . Confer Du-
cangium . ARRV.
17. Corrupte baselum : inde hispani
vocant baxel . Fortasse Isidorus scripsit
pictis phaselis : nam Virgilii versus est :
Et circum pictis vehitur sua rura phaselis
. Achilles Statius contendit, scriben-
dum phasellus cum duplici //, cui alii
repugnant, vt docet Vulpius ad Catul-
lum pag. 18. AREVAL.
18. Scapha, quae et catascop. Vid.
Veget. lib. 4. c. 37. et Ag e ll. lib. 10. c .25.
apud quem catascopium forma diminution
s . Catascopus apud Hirtium lib. de bell,
afric. GRIAL .
Ib. lo: Schefferus lib.,2. de militia na«.
‘t om .IV .
uali cap. 2. ex glossis V. T ., quarum me-
minit Heinsius Exercit. Sacrar., haec re-
fert : Scapha 9 siue catascopus est naui-
cula leuis ex vimine fa c ta , crudoque co-
rio contecta . AREV.
19. S. Paulinus Nolan, carm. 21. al.
13. ad Cyther. v. 95. Vt mox salubri barca
praesidio foret - Puppi superstes obru-
tae . Alios antiquiores , qui de barca lo-
quantur , non facile reperies . Nomen
ipsum barcae in vulgares linguas trans-
i i t . AREV.
20. Paro nauigium piratar. aptum.
Id e s t , instructum , et quasi paratum
captat enim huiusmodi notatidnes • Nisi
mauis-f aptum gothico compendiopro aper-
tum scriptum fuisse . Id enim et flucti-
geri sWd-gTov in Ciceronis versa compro-
bat : et aperta, quae a graecis ot$potKTc&‘,
dicuntur , nauigia tectis opponuntur . Li-
uius lib. 36. C. Liuius praefectus roma-
nae classis cum quinquaginta nauibus tectis
profectus ab Roma Neapolim , quo
ab sociis eius orae conuenire iusserat ,
apertas naues, quae ex foedere debeban-,
tu r , etc. GRIAL.
Ib. Conseruauit nobis Isidorus hos*
versiculos Ciceronis , non alibi extantes .
Parones ab insula Paro dictos , nonnuili*
existimant. AREV. .
G g g
111
ra g e