294 E T Y M O L O G I A R V M
5. Purgamenta ferri, rubigo , et scoria. Rubigo est vitium ro-
dens ferrum ipsum, vel segetes , quasi rodigo, mutata vna litera :
haec et aerugo ab erodendo. Nam aerugo vitium est ferri, ab ero-
dendo dicta, non ab aeramento .
6. Scoria vero purgamenta, et sordes sunt, quae igne exco-
quuntur. Et dicta scoria, quia de ferro excutitur .
7. Rubigine autem caret ferrum , si cerussa, et gypso, et li-
quida pice perungitur. Item rubigo ferramenta non vitiat, si ea-
dem medulla ceruina, vel cerussa mixta rosaceo vngatur .
C A P V T XXI I .
De plumbo.
1. i lumbum dictum, quod ex eo primum pilis factis ma.ris al-
titudo tentata est. Huius vero genera duo sunt, nigrum, et can«
didum : sed melius candidum , quod prius in insulis atlantici maris
inuentum e s t . Siquidem et in Lusitania, et in Gallaecia gignitur,
summa terra arenosa , et coloris nigri, et ponderis grains: interue-
niunt et minuti calculi , maxime torrentibus siccatis, lauant eas
arenas , et quod subsidit , coquunt in fornacibus. Inueniuntur et
in aurariis metallis aqua missa calculi nigri, et graues, et dum
aurum colligitur, cum eo remanent, postea separati conflantur, et
in plumbum album resoluuntur. Inde et eadem grauitas plumbi,
quae auri.
2. Nigrum plumbum circa Cantabriani abundat, cuius origo
duplex est. Aut enim solum ex sua vena prodit, aut cum ar?enlb
. Existimo , delectatior irrepsisse
pro delicatior , quod fortasse scriptum
crat de/ecatior : nam / , et e in mss. sae-
pe confunduntur . Contactum ttamque :
scilicet sanguine. De simulacro , quod
v i magnetis in aere pendere videbatur,
dictum iam cap.4. huius libri n.2. AREV.
5. Alii rubigbietn a rubeo deducunt,
neque probant, quod a rodendo dedu-
catur . Isidori sententia videtur esse ,
quod rubigo dicatur etiam aerugo : sed
reuera aerugo vitium est aeris , quasi ae~
ris rubigo . AREV.
6. Scoria. & Hieronym. in E z e ch .n .
GRIAL .
lb. Scoria a graeco c-y.upict . AREV.
7. Rubigine autem car. f. E x Plin.
ibid. GRIAL.
Cap. XXII. n .i. Huius genera sunt nig.
E Plinio 34. ca p.!6. GRIAL.
lb. Nonnulli putant, dictum plumbum
quasi pelumbum a rrti^iv, lutum , quod
luteae, ac terreae sit naturae . Pro au-
rifodinis Plinius quoque vsurpat auraria
met alia , v t Isidorus in aurariis metallis
. AREV.
L 1 D t il AVI . 295
to nascitur, mixtisque venis conflatur. Huius primus in fornacibus
liquor stannum est : secundus argentum : quod remanet, su«
peraddita vena, rursusque conflata, fit nigrum plumbum .
3. India neque plumbum, neque aes habet: gemmis tantum ,
et margaritis haec permutat. Nigro plumbo ad fistulas, laminasque
vtimur. Laboriosius in Hispania,et Gallia eruitur plumbum. Nam
in Britannia surnmo terrae corio .
C A P V T X X I I I .
De stanno.
x. S tanni etymoîogia â^-o 3 id est s separans, et secernens.
Mixta enim , et adulterata inter se per ignem metalla dissociât, et
ab auro , et argento aes, plumbumque secernit, alia quoque metalla
ab igne défendit, et quum sit natura aeris, ferrique durissi-
ma, si absque stanno fuerit, vritur , et crematur .
2. Stannum, illitum aereis vasis, saporem facit gratiorem , et
compescit virus aeruginis . Specula etiam ex eo temperantur . Cerussa
quoque ex eo , sicut et ex plumbo , conficitur.
C A P V T XXI V.
De Electro.
lectrum vocatum, quod ad radium solis clarius auro argen-
3. India neq. plumbum . E c . i j . GR.
lb. Terrae corio : hoc e s t, e summa
crusta , et superficie terrae eruitur . AR.
Cap, XXIII. num. i. Stanni etymolo-
gia - crematur. Totus locus concinnatus
ex verbis Hieronymi in Zachar. cap.
4. ex quibus , quae ad ctymologiam
attinent , retulisse sufficiet . Lapis ( in-
quit ) id e s t , massa, qui apud Hebraeos
scribitur, id est > stanneus > erull9^
oy&Teq , id est, separans*
et secernens, vt quomodo stannum mi-
Xta x et adulterata>etc. GRIAL.
lb. Semlerus in not. ad Glossarium
Isidorianum verbo , stagnare, seu stan-
nare 9 hunc locum allegat, et legendum
contendit , hoc est , quasi
stagnum fa c it. Retinendum drié
£a v , id e s t, separans , sed diuisis dictio-
nibus , non, vt in editis, coniunctis diro-
. AREV.
2. Stannum illitum - con'ficitur . E x
Plin. 24. c. 17. GRIAL.
Cap.XXIV. num.I. Sol enim a poetis
Elector • E Plinio 37. c. 2. G R IA L .
lb . Defaecatius est enim hoc met. E
Sera.Georg.i.ad illud> Purior electro«GR.