agitatae aquae fluctuant. Aqua est statiua,et sine motu aequalis.
3. Vnda vero eminens liquor,qui semper in motu est. Lucretius
, Aerias vndas^ id est, motus, et corpus illud, quod refluctuat.
Nam nec vnda per se aqua est : sed aqua in motu quodam, et agi-
tatione , quasi ab eundo, et redeundo vnda vocata .
4. Latex proprie liquor fontis e st. Et dictus latex, quod in
venis terrae lateat.
5. Gutta est,quae stat, stilla, quae cadit. Hinc et stillicidium.,
quasi stilla cadens . Stiria enim-graecum e s t, id est, gutta : inde
fit dimintitiuum, vt dicamus stilla ■, dum autem stat, aut pendet de
tectis, vel arboribus , quasi glutinosa , gutta est : dum ceciderit,
stilla est. -
6. Spuma dicta eo quod spuatur; sordes enim sunt v.ndarum:
vnde et mustum , et ea, quae coquuntur , spuma purgantur. Hinc
et sputum.
C A P V T XXI .
De fluminibus .
P 1 . -L luuius est perennis aquarutn decursus , jt fluendo perpetim
dictus. Proprie autem fiumen ipsa aqua, fluuius cursus aquae . Prius
autem fiumen , quam fluuius, id est , prior aqua,quam decursus.
Duo sunt fluminum genera : vnum torrens, alterum viuum : de quo
9 Virgilius , Donee me flumine viuo - Abluero.
2. Torrens est aqua veniens cum impetu . Dictus autem tor-
3. Aerias vndas , id est, motus. Ne
minimum quidem dubitandum de hac le-
ctione; elegantissime vndae rationem ex-
plicat Isidorus . Firg. qua plurimus vn-
dam - Fumus agit Aen. 8. , et alio loco,
Et iuuat vndantem buxo spectare Cytho-
rum , GRIAL .
lb . Vndam ab vdus , et a graeco o«f«p
vocari, multi putant . AREV.
4. Latex proprie liquor: e Seru. ad v.
laticemque Lyaeum, Aen. 1. , sed vox
fontis apud ilium nop est . GRIAL .
5. Gutta est, quae stat. Hieron. in
Chronic, ann. Domini 50. Palaemon ( inquit)
insignis grammaticus quondam interrogate
> quid inter guttam } et stillam
interesset: gutta ( inquit) stat; stilla ca~
d it . GRIAL .
lb. Hinc et stillicidium : e Seru. ad
Stiriaq. impexis ind. horr. b. sed Stiriam
graecam esse vocern Seruius non d ic it.
Quare ro graecum est expungi iubebat
Chacon. Glossarium stiria 0 t» v/Pcltos
K^ifxeopivot; o$ . GRIAL .
Cap.XXI. n. 2. T'orrens. E Seru, ad
montano flumine torrens , Aen. 2. GR.
lb , De quo Pacuuius . Recte Chacon
delet voces , de quo ; non enim de tor-
rente Pacuuius , sed de sole ; cuius versus
ideo adducitur , v t ostendatur, torrere esse
idem,quod arescere . Integer Pacuuii versus
legitur apud Fes turn in voce torrens;
Irens, quia pluuia crescit, siccitate torrescit, id est, arescit. De quo
■ Pacuuius : Flammeo vapore torrens terrae foetum exusserit. Cui grae- In Antiopa
|ci ab hieme nomen dederunt, nos ab aestate: illi a tempore , quo
isuccrescit, nos a tempore, quo siccatur.
Amnis fluuius est nemore , ac frondibus redimitus , et ex
■ ipsa amoenitate amnis vocatur .
I 4. Decursus proprie finis cursus , siue aquarum s it , seu qua-
Irumlibet rerum. Riui died, quod deriuentur ad irrigandum, id est,
linducendum aquas in agros. Nam irrigare inducere est . Gurges
■ proprie locus altus in flumine .
I 5. Puteus est locus defossus, ex quo hauritur aqua , a pota-
■ tione dictus . Fons caput aquae est nascentis , quasi fundens aquas.
6. Quidam autem flutiiorum propriis ex causis nomina acce-
■ perunt,ex quibus nonnulli notandi sunt, qui in historiis celebres
■ rnemorantur .
I 7. Geon fluuius de paradiso exiens , atque vniuersam Aethio-
■ piam cingens , vocatus hoc nomine, quod incremento suae inun-
Bdationis terram Aegypti irriget: yti enim graece , latine terrain si-
■ lsmmeo vapore torrens terrae foetum
■ exusserit , quod de sole dictum esse con-
mstat ex Farrone 1. de re rust. \sed siue
mFarro Pacuuii verba referre v o lu it , siue
WLsemum tantum, placet nobis Chacon , cui
madiectae videntur in Farrone voces illae
| aut nox , auc frigore . GRIAL.
I lb. De quo : retineri id potest, sed ita
■ vt intelligatur, de quo vocabulo torrens
Mete. AREVALVS .
1 3. Amnis ab aliis deducitur ex graecis
■ verbis ciytyi, et v&v , quia circumfluit. AR.
7* Vnde et Nilus dictus. E Seru. ad
V. pingui flumine Nilus , Aen. 9. GRIAL.
t lb. Nam ante Nilus Melo . E x eod.
Aen. 4. ad v. Nubila , iamq. volans api-
|cem , et latera ardua cernit. GRIAL.
■ |>to, Aegyptio mari ^ et pro retro luctan-
I phus, in arcto luctantibus videri possit
■ p Isidoro reponendum. GRIAL .
WL lb . De quatuor paradisi fluminibus
^■ conferendi sunt commentatores in Ge-
^^^esin } et Galmetus in Dictionario bibli-
H c o . Nos pauca delibabimus , quae Isidori
verbis explicandis magis sint neces-
saria . Recentiores Gehon paradisi fluuium
diuersum a Nilo esse statuunt: nam quum
Tigris , et Euphrates duo sint certi fluuii
e quatuor paradisi, Nilus , cuius fons a
fontibus Tigris, et Euphratis longissime
distat, non potest inter paradisi flumina
computari. Veterum opinion! fauere posset
, quod Nilus ab incolis regni Goian
nostra adhuc aetate Gihon appellatur .
A graecis Nilus Melas dicitur > hoc est ,
niger, surbidus : quo spectat Virgilius
lib. 4. Georg, v.491. E t viridem Aegy-
ptum nigra foecundat arena 9 et Seruius
ad hunc locum , Nam antea Nilus Melo
dicebatur .' Qxuamquam Melo hebraice
plenum significat, quod Nilo propter
inundationes congruere potest. De N i-
tide lacu Soiinus cap. 45. Igitur proti-
nus lacum ejficit, quern Nilidem dicun t .
Non assentior Grialio, qui ex Solino re-
ponere vellet, de quo in meridiem versus
excipitur Aegyptio mari \ nam Soiinus
haec dixit de Nilo, dum mare in-
greditur . Isidorus alios praeter Solinum
legerac . Siquidem ex probatis histdricis