44° • E T Y M O L O G IA R V M
mo superfusam extinguas, madefacta spongia colorem purpureum
reddit. Earn vbi contriueris, iuta e r it.
20. Onine autem atràmentum sole perficitur. Oinnes colores
calcis admixtione corrumpuntur.
21. Melinum dictum, quod eius metalli ferax sit vna ex C y -
cladibus insula Melos nomine. Est enim candidum, nec vtuntur
eo pictores propter nimiam pinguedinem .
22. Annulare quod vocant, candidum, est, quo muliebres pictu-
rae illuminantur . Fit et ipsum excreta, admixtis vitreis gemmis .
23. Cerussa fit hoc modo: in vase enim aceto acerrimo impleto
sarmenta aminea in eodem vasculo collocabis, ac super sar-
menta tabulas plumbi tenuissimas pones, deinde vas diligentissime
claudes , illinesque, ne aliquid inde spiraminis exeat. Post dies autem
xxx. vas aperitur, et ex distillatione tabularum innata cerussa in-
uenitur. Quod ablatum, et arefactum teritur, atque iterum aceto
admixto in pastillis diuiditur, et in sole siccatur . Hac obseruan-
tia, si laminas aereas sarmentis superponas , aeruginem créant .
Chalcanthum . . . CA-
21. Melinum dictum . E Vitruu. 7.
cap. 7. Plin. 35. cap. 6. GRIAL.
lb . Saepe Isidorus vsurpat enim pro
autem , quod apud alios etiam reperitur .
AREV.
22. Annulare - Vitreis gemmis . Ex
vulgi (ad dit Plinius ) annulis, vnde et
annulare dictum . Quae verba nunquam
profecto Isidorus omisisset , etymologias
tractans , nisi-huic opcri summa abfuisset
manus • GRIAL .
Ib. Grialius sic distinxerat, Annulare9
quod vocant candidum 9 e s t 9 quo . AREV.
23. Cerussa . E x eod. 34. cap. vltim.
et Vitruu. 7. c. 12. GRIAL*.
Ib. Post dies autem XXX. Per dies X.
Plinius. GRIAL .
Ib. Hac obseruantia .' E Vitruu. 7.
cap. 12. Vid. Plin. 34. c . n . , et Dioscor.%.
c. 47. GRIAL.
Ib. Chalcanthum • Nulla est inter-
pretatio in optimae notae lib r is . In vno
tantum Ouet. Colleg. Gothico leguntur ea-
dem fe re v e rb a , quae in editis ; quae ( si-
cui tanti fuerint ) Chalcus pro Calcis,
s iu e9 v t est in Gothico, Chalcitis , et An-
thos pro Thymum leg a t, quamuis thy-
mum florem etiam interpretetur Isid. sup.
lib. 17. cap. 9. Sed quid chalcantho cum
thymo ? Sed neque cum aerugine , nisi sola
apud graecos { v t ait Plin.) cognatio nominis
. GRIAL .
Ib. Inveteri editione sine anno ita
legitur : Chalcanthum dictum, quod calcis
est thymum, id est 9 flos 9 vnde et apud
latinos aeris flos appellatur. Quae varia
lectio notata etiam i'uit a Vulcanio . In
cod. Vat. 6 23., de quo in Prolegomen.
cap. 93. num. 34. eadem explicatio pro
voce chalcanthum zdhibetar. AREV.
LL II BB EE RR X IX .
C A - P V T X V I I I .
4 4 *
De instrumentis aedificiorum .
1 . Instructuram autem parietum ad normam fieri, et ad perpen-
diculum respondere oportet. Norma dicta graeco vocabulo, extra
quam nihil rectum fieri potest. Componitur autem ex tribus re-
gulis, ita vt duae sint binum pedum, tertia habeatpedes duos ,vn -
cias decern,quas aequali crassituditje politas extremis acuminibus
sibi iungit, vt schema trigoni faciant. Id erit norma.
2. Regula dicta, quod sit recta, quasi rectula, et impedimen-
tum non habeat . Perpendiculum e s t, quod semper appenditur . De<
nique in fabrica nisi omnia ad perpendiculum, et certam regulam
fiant, necesse e st, vt cuncta mendosa instruantur, vt aliqua praua forte,mendose
sint, aliqua cubantia, prona nonnulla, alia supina, et propter hoc
vniuersa ruunt constructa.
3. Linea genere suo appellata , quia ex lino fit. Trullae nomen
factum, eo quod trudit,id est, includit calce, vel luto lapides.
Martellus. . . Maehina . . .
4. Scalae a scandendo vocatae ; haerent enim parietibus . Scalae
Cap. XVIII. n. 1. Norma a graeco vo-
cab. yvLystoV . GRIAL .
Ib. . Componitur autem - id eri;t norma
. Sumpta videntur e Vitruu. lib. 9.
cap. 2. A t exemplum hie non per inde exa-
ctum 9 quamuis non longe distes t. Nam
si pedes, duos , hoc est 9 latus vnum in
vneias redigas , casque quadres 9 efficient
vneias 576. Rursusque alter0 simili addi-
to 9 confident ambo vneias quadratas
1152. Qua.dratum vero tertii lateris,
quod est duorum pedum > et dextantis 9
hoc e s t , vneiarum 34. » continebit vneias
quadratas 1 156. Superabit ergo duo qua-
drata reliquorum laterum vneiis quatuor .
GRIAL .
lb . Cacuminibus . Ita Onien. Valent,
cum Vitruuio . Reliqui acuminibus. GR.
2. Perpendiculum . Perpendiculum
( ait A scon.) linea laterum. aequalitatem
a summo ad imum latitudine probans.GR.
1Tom. IV.
Ib. Denique in fab. - ruunt const. To-
tus locus expressus e x elegantissimis Lu-
cretii versib. lib. 4. Denique vt in fabrica
si praua est regula prima- Norma-
que ) etc. GRIAL .
Ib. Praua : Prauus proprie est distort
s , non rectus : hinc pro vitioso »-et im-
probo sumitur. AREVAL.
3. Martellus . Sic Goth. 0. Glos. Martellus
irçuûot. A l. Marceilus . Item Gloss.
Marculum crtpupiov et(Mpv 9 et Marculus 9
Malleolus9 et Malleus. c7<P«p« ^
KOTTOtVOV . GRIAL .
lb . De fnqrtello vide cap. 7. num.2.,
de maehina cap. 8. n. 2. huius lib ri. In
mea veteri editione ita haec concinnan-
tur.: Martellus mcdiocris malleus d i e t s
per diminutionem. Machines dicti a wa-
chinis, quibus insistant propter altitude
nem parietum • AREV.
4. Haerent enim parietibus scalae.
K k k