■Bi
29 8 E T YM O . L O G I A R V M
7. Vnicuique autem ponderi certus est modus, nominibus pro-
priis designatus .
8. Chalcus minima pars ponderis, quarta pars oboli est, con-
stans lends geminis granis. Appellatur autem chalcus, quod sit par-
uulus, sicut et lapis calculus, qui adeo minimus e st, vt sine mo-
lestia sui calcetur .
9. Siliqua vivesima quarta pars solidi est, ab arboris semine
yocabulum tenens.
10. Ceratum oboli pars media est, siliquam habens vn^m, et
semis. Hunc latinitas semiobolum vocat. Ceratum autem graece , Ia-
dne cornuum interpretatur .
1 1 . Obolus siliquis tribus appenditur, habens cerada duo,chal-
c os quatuor. Fiebat enim olim ex aere ad instar sagittae. Vnde et
nomen a graecis accepit, hoc est,sagitta.
22. Scrupulus sex siliquarum pondéré constat. Hic apud grae-
cos gramma vocatur . Scrupulus autem dictus’ per diminutionem a
Japillo breui, qui scrupus vocatur .
13. Drachma octaua pars vnciae est, et ad denarii pondus ar-
8* Chalcus minima pars ponderis .
Octaua pars oboli Polluci lib. 9 ., et Cleo-
patrae in fragmento , quod e x tat : décima
Plinio lib. 21. c.vltim.% Diodoro apud
Suidam sex t a : Dioscoridi tertia : v t fuisse
apparent diuersi ponderis chalcos . GR.
lb . Chalcus graecum verbum est, et
apud graecos etiam nomen ponderis .
Confer Harduinum ad Plin. lib. 21. cap.
vit. AREV.
9. A b arboris semine : scilicet a semine
siliquae graecae. AREV.
10. Ceratum : num, seq. in plural!
ceratia. Alii cerates h ic, et infra. Ego
malim ceratium , et ceratia . Ac notan-
dum , quod siliqua graeca graece dicitur
xiparlov , ceratium, quia inflexum corni-
culum refért. Fortasse hue respexit Ios.
Scaliger , qui pag. 55. de re nummar.
affirmât, siliquas ab Isidoro cornus v o -
ca r i, ab arabibus A l charub, vnde hispa-
ni dicunt algarrobas . Recentiores graeci
corrupte dicunt %etpcvficiv, itali ca-
rub a , et enroba. AREV.
i t . De obolo , et aliis ponderibus
fragmentum quoddam initio editionis
Bignaeanae , quod Appendicem 20.
constituet . AREV.
12. Scripulus . Sic meliores lib r i,
scripulum , scriptulum , et scribulum le-
gitur in aliorum auctorum vetustissimis
ce. , v t ab scribendo ducta v o x videatur
ad similitudinem graeci nominis ypa.fi[ut.
GRIAL .
lb . Marsilius Cognatus lib. 4. Obser-
uat. cap. 6. rectë emendauit gramma pro
drachma , quod in nonnullis exemplari-
bus repererat. Isidorus scrupulum a scrupo
cum multis deducit, non ab scribendo.AR.
13. Drachma - tribus constans scri-
pulis . Fannius : In scripulis tribus dra-
chmam quo pondéré doctis - Argenti fa-
cilis signatur nummus Athenis . GRIAL.
Ibid. Grialius ediderat , et interpun-
xerat Drachma, octaua pars vnciae e s t ,
et denarii, pondus argenti tribus constans
scripulis. Plinius lib.21. cap.vit. Drachma
attica denarii argentei habet pondus
: eademque sex obolos e ffic it. Ex quo
Isidori locum restitui . Pro a dando d ictus
melius esset a decern , aut a deno ,
vel denis. AREV.
gentei tribus constans scrupulis, id est, xviii. siliquis . Denarius
autem a dando dictus, quia pro decern nummis imputatur .
14. Solidus nuncupatur, quia nihil illi deesse videtur . Solidum
enim veteres integrum dicebant, et totum . Ipse quoque nomisma
vocatur, pro eo quod nominibus principum, effigiisque signetur . Ab
initio vero vnum nomisma vnus argenteus erat . Hoc enim ab assy-
riis coepit . Dicunt enim iudaei, quod Abraham in terram Chanaan
primus hanc aduexit formam . Solidus apud latinos alio nomine
sextula dicitur, quod iis sex vneia compleatur . Hunc, vt diximus,
vulgus aureum solidum vocat, cuius tertiam partem ideo dixerunt
tremissem,eo quod solidum faciat ter missus.
1 j . Sextula bis assumpta duellam facit, ter posita staterem
reddit.
1 6. Stater autem medietas vnciae e st, appendens aureos très,
vnde et vocatur stater , quod tribus solidis stet. Hic et semiun-
cia , quia semis habet de vneia. Hic et semissis, quia ponderis semis
est, quasi semis assis .
17. Quadrantem hebraei similiter codrantem vocant, et vocatur
quadrans, quod vnciae quartam partem appendat.
18. Sicel, qui latino sermone siclus corrupte appellatur, he-
14. Ab initio vero - formam . E x
Epiphan. lib. de pond, et mens. GRIAL.
Ib. Sextula - quod his sex v. c. Fannius
: Sextula quae fertur, nam sex his
vneia constat i GRIAL.
Ib. Vulgus aureum solidum . Non solum
vulgus i sed Apuleius etiam lib. 10.
Gentumque solidos aureos offerens pretium
. GRIAL .
Ib. Haec , quae de nomisma te dicun-
tur , repetita sunt ex cap. 18. huius libri
num. 9. , vbi eodem modo legitur
effigiisque : etsi enim frequenter vsurpa-
tur effigies, effigiei, Plautus tamen dixit
€ffi&a > effi&ae > et Lucretius in pluràli
effigiae . De solidis agit Barthius lib.xi.
Aduersar. cap. 20., qui soldatorum nomen
inde deducit. AREV.
15. Sextula bis assumpta duellam .
Fannius : Sextula quum dupla est, veteres
dixere duellam . GRIAL.
17. Quadrantem similiter hebraei co-
dratem . Ita quidem velle videtur Hieronymus
in nominibus Hebraic, ex Matth.y
sed Hieronymus saepe, quod s e it , n e sc it,
in eo lib ro , v t etiam Isidorus in hoc .
Nam graecas , et latinas voces , quasi he-
braeae essent, interpretatus est . GR.
Ib. Et vocata quadrans, quod vnciae
quart. V. Epiphan. lib. de pond. , et mens.
Siclus , qui et quadrans dicitur , quarta
pars est vnciae , dimidium stateris , habens
drachmas duas . Sed deceptus est in
latina voce graecus homo , Isidorumque
ibidem labi fe c it . Non enim quadrans
vncia e , sed assis est quarta pars . Neque
eo confugere potest Isidorus, v t d ica t ,
asses vnciales factos . Nam , Plinio teste ,
semunciales fa c ti , deinceps in eo statu
manserunt, v t etiam in i i s , qui nunc in-
finito numéro epetant, videmus . GRIAL.
18. Sicel - vnciae pondus. Verba quidem
sunt Hieronymi in quaest. in Genes.
c. 23. Verum praeter Iosephum ( qui lib.'
3. antiq. cap. 9. tra d it, siculum pendere
quatuor drachmas atticas , hoc e s t , se-
p p 2