nitie,atque aequalitate, vnde et ara. Alii aream vocatam dicunt,
quod pro trituraxqidis frugibus eradatur,vel quod non triturentur
in ea, nisi arida .
17. Pratum est, cuius foeni copia armenta tuentur,cui vete-
res romani nomen indiderunt ab eo,quod protinus sit paratum :
nec magnum laborem culturae desideret . Prata autem sunt , quae
secari possunt.
18. Paludes dictae a Pale pastorali d e a , quod paleam, id est,
pabula nutriat iumentorum.
C A P V T X I V .
De finibus agrorum .
1. F in e s dicti , eo quod agri Funïculis sunt diuisi. Mensura-
rum enim lineae in terrarum partitione tenduntur, vt dimensionis
aequitas teneatur.
2. Limites appellatî antiquo verbo transuersi. Nam transuersa
omnia antiqui lima dicebant, a quo et iimina ostiorum, per quae
foras, et intro itur : et limites, quod per eos foras in agros eatur.
ducunt . Vide Becmanum . Alii a fio .
AREV.
2. Limites appellatî a. v. transuersi.
Hygenus de limitibus conslïluend. Limites
appellatî a limo 3 id e s t , antiquo
verbo transuersi. Nam et limum dictum
eo , quod purpuratn transuersam habet.
Item limind ostiorüm, Sent. Aen. 12. ad
Mud , Velati limo ( sic etiam legit eo
loco Seruius, ) et verbena tempora vin-
cti , Limus vestis e s t , qua ab vmbilico
ysq. ad pedes teguntur pudenda popa-
rum . Haec autem vestis habet in extre-
ffio sui purpuram limam , id est, flexuo-
sam. Vnde et nomen accepit. Nam limum
obliquum dicimus * GRIAL .
Ib. Haec breuiter dicta cap. 7. n.7.
huius libri. De limitis sighificatione ad*
de Festijm . De limo , cingulo sèruo-
rum 3 infra lib. 19. eap. 2 2 ,, et 33. Seruius
apud me aliquaïitulum discrepat a
Grialii scriptural ab vmbilico vsque ad
frumenta secta lerantur , et arescani,
area . Propter horum ( forte harum ) si-
militudinem loca in vrbe pura AREA E ,
a quo potest etiam A R A deum esse ,
quod pura i Nisi potius ab A RDO R E ,
ad quern v t s i t , fit A R A : a quo ipsa
A R E A non abett ; quod qui are fa c i t , ardor
est so u s . De arae etymologia supra
cap. 5. num. 13. AREV.
1-7. Pratum - ab eo quod sit protinus
parat . Ita Varro . Prata dicta ab
eo , quod sine opere parata» GRIAL .
18. Paludes dictae a Pale jjjj Varr.
Palus , paululum aquae in altitudinem ,
et palam latius diffusae. GRIAL .
lb . Becmanus in hebraeam > et grae-
cam paludis originationem inquirit: quod
nihil ad no». AREV.
Cap. XIV. n. 1. Fines dicti eo q. a. funic
ulis . Diximus. saepe de hoc genere
notationum . GRIAL .
$ Ib. Non desunt, qui finem z fun ede -
Hinc et limus vocabulum accepit cingulum, quo serui publici
cingebantur obliqua purpura .
3. Termini dicti, quod terrae mensuras distinguunt, atque declarant.
His enim testimonia finium intelliguntur, et agrorum in-
tentio, et certamen aufertur .
q.. Limites maximi in agris sunt duo : car do, et decumanus .
Cardo,quia septentrio directus a cardine caeli est: nam sine dubio
caelum vertitur in septentrîonali orbe . Decumanus est, qui
ab oriente in occidentem per transuersum dirigitur, qui pro eo ,
quod formarn x faciat, decumanus est appellatus. Ager enim bis
diuisus figurant denarii numeri efficit .
5. Area ab arcendo vocata. Fines enim agri custodit, eosque
adiré prohibet . Trifinium dictum, eo quod trium possessionum
fines astringit. Hinc et quadrifinium, quod quatuor . Reliqui limites
angustiores et inter se distant imparibus interuallis, et nomini-
bus designatis .
C A P V T X V .
De mensuns agrorum.
1. ]V[ensura, est quidquid pondéré , capacitate, longitudine, alti-
tudine, animoque finitur. Maiores itaque orbem in partes, partes
in prouincias, prouincias in regiones, regiones in loca, loca in territoria,
territoria in agros, agros
pedes prope tegebantur . Haec autem v e -
stis etc. Vide Petrum Pithoeum lib. 1.
Subs. cap. 2. , èt Pignorium de Seruis
pag. 29. j qui ex graeca inscrîptione Ser-
uos aliquos limocinctos vocatos arguit.
AREV.
3. Et agr. intentio . Sic v. cc. in-
tentio , productio . GRIAL . '
Ib. Termini èrant lapides , aut stipi-
tes 3 de quibus Ouidius 2. Fastor. v.641.,
et Tibullus lib. 1. eleg. 1. v. 1 7 .5 vbi
videnda Vulpii nota. AREV.
4. Quia Septèntrio . Ita Salmant.ve-
tustissimus . GRIAL .
Ib. Nam sine dubio etc. Fortasse
perstringit Seruium , qui contrario modo
vtiunjque limitem explicuerat ad lib.i*
in centurias, centurias in lugera,
Georg, v. 126'. Argumentum hoc late
persequitur Salmasius Exercitat. Plinian.
pag. 676. AREV. |
5. Area - Trifinium . Vid. Hygen. de
limitib. agror., et Sicul. Flacc. de con-
dit. agr. Glossar. Arcae , a«pet KTi<rpd.Tuv .
GRIAL.
Ib. Area apud scriptores veteres rei agra-
riae est limes quadratus , in arcae forma
constructus. Arcam autem ab arcendo
dictam , Varro 3 aliique plures consen-
tiunt . AREV.
Cap.'XV. n .i. Mensura - finjtur . Verba
sunt Boethii in Geometricis cap. 1.
GRIAL .
Ib. Orbem in partes . Goth. cc. in
partib. , v t apud Boethium . GRIAL .