428 E T Y M O L O G I A R V M
rat , vt ii,q u i limites figunt, eos infossos terra substernant, et lapides
desuper figant, ad conuincendum litigatorem , vt post quan-
talibet secula fixumque lapident limitem esse cognoscant.
C A P V T V I L
De instruments fabrorum.
i . I n c u s e st, in quo ferrum tunditur a cudendo dictus , eo quod
illic aliquid cudamus, id est,feriendo producamus . Cudere enim
caedere, et ferire est. Veteres autem non incudem vocabant,sed
intudcm, eo quod in ea metallum tundatur,hoc est, tendatur: vn-
de et tudes malleus, a tundendo, id est, tendendo dictus.
2. Malleus vocatur , quia dum quid calet, et molle est, caedit,
et producit. Marcus, malleus maior , et dictus marcus , quod maior
sit ad caedendum, et fortior. Martellus, mediocris . Mar cuius, malleus
pusillus. Lucilius: Et velut in fabricam feruens quum marcu-
lus ferrum - Multorum magnis ictibus tundit.
3. Forcipes , quasi ferricipes, eo quod ferrum candens capiant,
teneantque , siue quod ab its aliquid foruum capimus, et tenemus,
quasi furuicapes . Nam foruum est calidum , vnde et feruidum : vn-
de tx. formosos dicimus, quibus calor sanguinis ex rubore pulchri-
tudinem creat.
4. Lima dicta , eo quod lene fa c ia l. Nam limum lene e s t. Caeco
KctpQos . Obseruandum , ligni frustum,
jgne perustüm , etiam carbonem vocari.
AREVAL. 1
Cap.VII. n .i. A cudendo diet. Sic Seru.
Aen. 6 . , et Non. in stricturis. GRIAL .
lb. Vnde et tudes - dictus : non sunt
haec in Rqm. Cod. GRIAL.
lb . Griali us in textu tud is, in not.
tudes, quod praeferendum : nam tudes ,
tuditis dicitur . Festus: Tudites mallei a
tundendo dicti . AREV.
2. Martellus. Recentiores libri Mar-
cellus. Vid. Capr. Grammat. GRIAL .
lb . Bar thins lib.27. Aduersar. cap.2.
existimat, versum secundum Lucilii posse
esse anapaestum , qui hexametrum sequitur
; nam Lucilii satyrae non solo hexametro
scriptae erant ; et in quodam ve-
teri libro ita inuenit exaratum : Mt.hu
magnis ictibus tun d it. Nonnulli referunt
Magnis multorum ictibus tu n d it. Alii tentant
supplere hexametrum aliquo addi-
tamento . AREV.
3. Nam foruum - creat. E Seru.'Aen.
8. ad illud 9 versantque tenaci forcipe
massam . Vid. sup. lib .10. in formosus .
GRIAL .
4. Caelum . Seru. Aen• i.Caelataque
in auro - caelata ( inquit ) insculpta. Nam
caelum dicitur ferrum ipsum , vnde ope-
rantur argentarii, et Isidorus inf. lib.10.
c. 4. caelata vasa a caelo vocata , quod
est genus jerr ament i , quod vulgo cilionem
Appellant : er%o cilium ex cilione vulgari
L I B E-R XIX. 4 29
lum e s t, vnde operantur argentarii, a quo et caelata vasa dicuntur.
C A P V T VI I I .
Jv De fabncis parietum .
i. In fabricis parietum , atque tectorum graeci inuentorem Dae-
dalum asserunt. Iste enim primus didicisse fabricam a Minerua di.
citur. Fabros autem, siue artifices graeci «xroras vocant, id est,
structores . Architecti autem caementarii sunt, qui disponunt infun-
damentis . Vnde et Apostolus de semetipso, Quasi sapiens, inquit,
architectus fundamentum posui .
2. Machiones dicti a machinis, in quibus insistunt propter altitudinem
parietum.
voce in nostros codices irrepsit. Idem fer-
ramentum celte dicitur lob. c. 19. et in
peruetusta , et facctissima Sertii parasitiy
apud Sal one m Dalmatiae vrbem inscris
ptionem , quam non pigebit adscribere.
Iuuat vobiscum loqui, ac ore meo pen-
dulos detinere . Saxum hoc vos v ocat.
Quid inquam ? viuus assueui prudens ,
imprudens 9 mortuus item vos fallo . Nam
non vos vocat, quod vacat ore ; verum
is , cuius cinis hie latet . Olim quom po-
tu it, nunc hue vos vocari voluit, valuit-
que hoc . Haec olim sua voluntas volen-
tes vos legere hoc scriptum , Vah. quid
loquor ? immo sculptum . Quam aegre
veritas adhuc se mecum conciliât. Nam
neque hie atramentum , vel papyrus, aut
membrana vlla adhuc , sed malleolo , et
celte literatus silex . GRIAL.
lb . Limum lene est : limus adiectiue
est obliquus, transuersus \ limus substan-
tiue est coenum illud mollius, quod ab
aquis deferri so le t. De hoc fortasse Isidorus
loquitur . Inscriptionem sepulcra-
lem S e rgii, aut Seruii Polensis , siue , vt
Grialius scribit, Sertii , apocrypham esse
, et seculo demum XV. confictam ,
ostendi in comment, ad Prudent, hymn.9.
Peristeph. v. 51. AREVALVS .
""Cap. VIII. n. I. Inter Opera varior.
De dedicatione sub ascia pag. 270., et
not. 328. corrigendum dicitur apud Isido-
rum structores pro instructores : sed mul-
to ante Grialius iam ediderat structores .
AREVALVS.
2. Machiones a machinis . Machinae
dicuntur hoc loco tabulatay quibus insistunt
9 qui opus fa c iu n t. Pi in. lib. 35. r.10.
de Amulio pictore , Paucis horis pinge*
b a t, idque cum grauitate , quod semper
togatus, quamquam in machinis . GR.
Ib. Barthius lib .x i. Aduersar. cap.27.
asserit, se in veteribus codicibus Isidori
inuenisse mationes pro machiones, vt vul-
gati exhibent. Ipse autem censet, le-
gendum machinones, et interpretatur de
iis , qui machinas scandebant quaslibet.
Becmanus pag.637. a it, Isidorum intel-
ligere Gallorum mass ones, siue fabros cae-
mentarios , qui olim a machina machin o•
nes 9 postea machiones pronunciatu illo
hispanico , et gallico , quo ch pingue s
valet. AREVALVS.
Cor. 3. ip.