C A P V T L I.
Quid , quo pair one agatur.
1. E ! i s t plane in ambus scenicis Liberi, et Veneris patröcinium,
quae priuata,et propria sunt,scenae de gestu,et corporis flexu .
Nam mollitiem Libero, et Veneri immollabant, illi per sexum,illi
per flexum, dissolutis.
2. Quae vero ibi vocibus, et modis, et organis,et lyris trans-
iguntur , Apollines, et Musas, et Mineruas, et Mercurios patronos
habet. Quod spectaculum odisse debes, Christiane, quorum odisti
auctores.
C A P V T LI I .
De amphiteatro .
1. n mphitheatrum locus est spectaculi, vbi pugnant gladiatores.
Et inde ludus gladiatorius dictus , quod in eo iuuenes vsum armo-
rum diuerso motu condiscant, et modo inter se aut gladiis, aut
pugnis certanres, modo contra bestias incedentes , vbi non odio,
sed praemio illecti subeunt ferale certamen .
2. Amphitheatrum dictum,quod ex duobus theatris sit factum .
Nam amphitheatrum rotundum est , theatrum vero ex medio am-
phitheatro e st, semicirculi figuram habens.
Cap. LI. n. x. Est plane . Ornnia e Ter-
tuil. c. de artib. scenicis : sed lyris retinui-
tnus e x nostris codicibus , vbi apud Ter-
tuil. literis legifur.' GRIAL .
3. In vetéribus exemplaribüs odire debes
, qiiod retineri posset. Notanda etiam
est phrasis quorum, neque facile muta-
iiërim in cuius, quamuis id in nonnul-
lis codicibus reperiatur . Apud Tertullia-
num cap. 10. libri de spectaculis ex edi-
tionë Pamelii iegitur , corporis fluxu . . .
per fiu xum . . . et ly r is . . . Mercurios man-
cipes habent. Oderis, christin ne 9 quorum,
aucteres non potes non odisse . Ex Isidoro
quaedam in hoc libro Tertulliani
correcta esse praemonemur . Posset ex
Tertulliano apud Isidorum legi jfHux# »
et -jluxum : quod mollitiem significat .
AREV.
Cap. LII. n. 1. Raderus in prolemma-
tis ad Masti-alem. cap.5. de amphitheatro
quaedam affcrt* quae ad hunc Isidori locum
explan andum faciunt. AREV.
2. Nonnulli hie inchoabant librum 23.
ante caput de ludo equestri . Vide cap.
93. Prolegomen. num 3 2 ., vbi aliae similes
librorum , seu titulorum diuisiones
indicantur. AR.
C A P V T L 111.
De ludo equestri . |
I. ( j è n e r a gladiatorum plura, quorum primuin ludus equestrium .
Duo enim équités , praecedentibus prius signis militaribus, vnus a
porta orientis, alter ab occidentis, procedebant in equis albis cum
aureis galeis, minoribus, et habilioribus armis,sicque atroci perse-
uerantia pro virtute sua inibant pugnam, dimicantes, quousque alter
in alterius mortem prosiliret, vt haberet, qui caderet , casum :
gloriam, qui perimeret. Quae armatura pugnabat Marti duelli causa.
C A P V T L IV.
De retiariis.
i .R e t i a r i u s ab armaturae genere, in gladiatorio ludo contra al-
terum pugnantem occulte ferebat rete (quod iaculum appellatur)
vt aduersarium cuspide insequente operiret , implicitumque viribus
superaret. Quae armatura pugnabat Neptuno tridentis causa.
C A P V T LV.
De secutoribus .
i . S e c u to r ab insequendo retiarium dictus . Gestabat enim cu-
Cap. LIV. Ferebat re te , quod iacu-
lum appellabatur * Et vno verbo reteiacu-
lum : sed de retiario , seculare, et aliis
gladiatorum generibus scripsit nuper era-
ditissimus vir .V id . Fest, in Retiario . GR.
lb . Cuspide injequente . Ita manure,
omnes , insequentem volebat Chacon, insistentem
a l i i . GRIAL.
lb . Nomen eruditissimi v ir i, qui de
retiario etc. scripsit, cur Grialius tacue-
rit , causam non video . Non paucos,
qui de ludo gladiatorio scripserunt, re- -
censet Fabricius in bibliograph. cap. 18.
num. 1 2 ., Petrum Fabrum , Hierony-
mum Mercurialem, Octauium Ferrarium,
Nicolaum Calliachium , Lipsium , Mafte-
ium etc. Nonnulla etiam a me notata
sunt in comment, ad lib. 2. Prudentii
contra Symmach. Vix dubium mihi e s t ,
quin Chaconis coniectura vera s it , aduersarium
cuspide insequentem , vt ex cap.
5eq, magis liquet. AREV.
Cap. LV. Feriret r e t i : v e te n exem-
plaria exhibent r e te , quod retineri posset,
vt in mare, praesepe e tc ., de quo
iam alibi d ix i. AREVAL.