C A P V T L X II.
De calculis .
i .^ ^ a l c u l i vocati,quod leues s in t,e t rotundi. Ynde et calculus
dicitur lapis breuis, qui sine molestia sui breuitate calcatur .
Item calculi, quod per vias ordinales, quasi per calculas, eant.
C A P V T L X III .
De Us s cri s .
T 1. X esserae vocatae, quia quadrae sunt ex partibus omnibus.
Has alii lepusculos vocant,eo quod exiliendo discurrunt. Olim
autem tesserae iacula appellabantur a iaciendo.
riculae figufam conforma turn, ex quo tali
in alueum coniiciebantur , nequis dolus
in iaciendis manu subesse p osset, Turri-
culum vocat Martialis . GRIAL .
Cap. LXII. Quia sine molestia sui
breuitate calcetur . Sup. Iib.i6 .c .6 . e Seru.
Georg. 2. GRIAL .
Ibid, Per calculas : videtur deriuàti-
uum a calces . Reperitur etiam calces
pro calculo apud Priscianum lib. 6. Isi-
dorus ordinales vias videtur intelligere
de calculi's ordinariis , aut qui ordine
mouentur, de quibus rursus infra cap.
67. Itaque npn satis a6sequor, quid sit
quasi per calculas . Illud interim oc-
currit , legend am , quasi per caul as . Varias
cellulas tabulae lusoriae mandras vo-
cat Martialis lib. 7. epigr. 71. Mandris ,
et vitreo latrone clausus ; et auctor Pa-
negyrici ad Pisonem Lucano afficti, qui
fuse ludum calculorum describit, ait v.
191 .V t citus 9 et fracta perrumpat in ag-
mina mandra . Idem autem significant
mandra , et caula . AREV.
Cap. LXIII. Andreas Senftlebius De
alea veterum cap. 5. n. 1. affirmât, Isi-
dorum , memoria lapsum , saepe e a , quae
scribit, confundere , vt fesseras cum ta -
lis , et hos cum illis . Differebant quidem
ta l i , et tesserae, nam tesserae erant qua-
dratae ex omni latere : ta li, etsi habebant
sex latera, quatuor tantum lateribus in-
sistere poterant, quia duo reliqua in-
curua erant. Sed quum iactus similis esset
e pyrgo in alueolum in vtroque lu-
d o , scriptores interdum vnum pro alte-
ro ponunt. Neque vero perspicuum es t,
fesseras ab Isidoro cum talis confundi :
de tesseris enim semper loquitur, nun-
quam talos memorat. Differentia talo-
rum , et tess er arum explicatur a I. A. Ernesto
in Claui Ciceroniana verbo talus •
Diuersus etiam erat numerus talorum,
et tesserarum : nam talis quatuor lude-
batur , tesseris plerumque duabus , ad
summum tribus . AREV.
t]S r
C A P V T LXIV.
De figures aleae .
i .\ ^ u id a » n autem aleatores sibi videntur physiologice per al-
^^■ legoriam hanc artem exercere, et sub quadam rerum simi-
litudine fingere. Nam tribus- tesseris ludere perhibent propter tria
seculi tempora, praeterita 5 praesentia, et futura, quia non stant, sed
decurrunt. Sed et ipsas vias senariis locis distinctas propter aeta-
tes hominum 5 ternariis lineis propter tempora argumentantur . Inde
et tabulam ternis descriptam dicunt lineis .
C A P V T LXV.
De vocabulis tesserarum .
I . Jactus quisque apud lusores veteres a numero vocabatur, vt
vnio, binio, trio , quatrio , quinio, senio . Postea appellatio singu.
Cap. LXIV. Quidam autem - physio-
logicë per allegor . Vid. Eustath. Iliad, a.
ad illud : Tna-a-oTat ?rpoirdpid-év d-upuav
ô"V[I.OV è'TîpTTOV . GRIAL.
Ib. Senftlebius loc. cit. cap. 5.
describit integrum hoc caput , et ad-
dit : Ride , quidquid est ineptiarum hi-
spalensium . Quis aleatorum de hoc po-
tius 9 quam de. lucro captando sollicitus
fu it ? Ridendus vero ipse Senftlebius .
Quis enim eum docuit, eos omnes, qui
alea ludebant, de lucro captando cogitasse
? aut eos etiam-, qui de lucro captando
cogitabant, allegoriam quamdam
in ipso ludo non admisisse ? Confer, quae
Isidorus ex Cassiodoro, et aliis cap. 36.
et seqq. de equis , equitibus , peditibus ,
et equorum coloribus explicuit, a gen-
tilibus inuenta, vt vanitates suas excu-
sarent. Salmasius pag. 245. v. 36. in Fla-
uium Vopiscum obseruat, figuras aleae
ab Isidoro vocari v ia s , quod graeci ocToV
appellant, et vêtus epigramma scriptorum
tramitem , scilicet lineas , per quas. calculi
currebant. AREV.
Cap. LXV. Trionem suppum . Graece
Vertov • Vid. Vest. . GRIAL.
Ib• Quatrionem planum . Immo pro-
num opinor, qui et Aristoteli 7rp»v»ç . Su-
pino enim pronus opponitur , non planus .
GRIAL •
Ib. Senftlebius loc. cit. cap. ‘5. Isido-
rum reprehendit, quod quinïonem in talis
contra Iulium Pollucem collocet I Sed
nulla hic talorum expressa mentio , et
capitis titulus tes seras aperce nominat.
Nomina vero iactuum , quae Isidorus ex-
pücat, tesseris, et talis accommodari pos-
sunt : immo , vt ipse obseruat, appellatio
pro varietate temporum varia fu it. Senftlebius
loc. cit. cap. 4. num. 10. aduertit,
quod latera talorum , quae ab aliis su-
pina , et plana vocantur, ab Isidoro sup-
p i , et plani dicuntur . Festus, suppum ,
ait , antiqui dicebant, quem nunc supi-
nüm dicimus . Ad quae verba Scaliger
notât, partem tali lusorii, oVr/ov dictam,
-hoc . e s t siipinam , quum talus ita cade-
F f f 2 m