braeum nomen est, habens apud eos vnciae pondus. Apud latinos
auteiï), et graecos quarta pars vnciae est , et stateris medietas,
drachmas appendens duas. Vnde quum in literis diuinis legitur
siclus,vncia est: quum vero in gentiliurn, quarta pars vnciae est.
19. Vncia dicta, quod vniuersitatem minorum ponderum sua
vnitate vinciat, id est, complectatur . Constat autem drachmis viii.,
id est, scrupulis xxiv. Quod proinde legitimum pondus. habetur,
quia numerus scrupulorum eius horas diei, noctisque metitur , vel
quia libram efficit duodecies coinputatus.
20. Libras. 11. vnciis perficitur , et inde habetur perfecti ponderis
genus : quia tot constat vnciis , quot mensibus annus . Dicta autem
libra, quod sit libera , etcuncta intra se pondera praedicta concludat.
21. Mna in ponderibus centum drachmis appenditur , et est
nomen graecum , quae sunt siliquae 00 ioccc., tremisses ccxxv., so-
lidi Lxxv. , stateres xxv.
22. Talentum autem summum esse pondus, perhibetur in graemunciam
) ipse Hieronymus , sui oblitus,
in Ezech. c. 4. Siclus , ( inquit) id e s t,
stater , quatuor drachmas habet, drachmae
autem octo latinam vnci.am faciunt.
Hoc Isidorum non vidisse , mirum e st.
G R IA L .
lb. Apud latinos autem, et graecos.
E x Epiphanio . GRIAL .
lb . Vnciae pondus : nonnulli apud
Hieronymum mallent legere semunciae
pondus . An autem siclus sanctuarii du-
plo pluris , quam communis valuerit, inter
sacrae scripturae interprètes non cons
ta t. Nonnulli enim putant , siclum sanctuarii
eundem fuisse ,, ac communem :
vocatum vero sanctuarii, vt pondus iu-
stum , et exacturo indicaretur . AREV.
19. Constat autem drachmis v i i i . -
mensib. annus. Fannius : Vnica fit drachmis
bis quatuor, vnde putandum, - Gram-
mata dicta , quod haec viginti quatuor
in se - Vncia habet, tot enim formis vox
nostra notatur, - Horis quot raundus per-
agit noctemque , diemque . - Vnciaque
in libra pars e s t, quae mensis in anno.
GRIAL .
lb . Vncia sicula vox est ovyuut. AR.
20. Libra etiam ducitur a voce $icula
hlrpct. De perfectione librae vide no-
tam ad lib. 4. Sedulii v. 154. Aurea li bra
f u i t . AREVALVS.
21. Quae sunt siliq. etc. Ita pleri-
que Goth. , v t tarnen a quibusdam absit
haec summa . GRIAL .
Ibid. Plinius lib. 21. cap. 34. Mna ,
quam nostri MINAM vocant , pendet
drachmas atticas centum , AREV.
22. Talentum summum esse pond,
perh. Idem in Talen to : Quod summum
doctis perhibetur pondus Athenis . - Nam
nihil his oboloue minus, maiusue talen-
to . GRIAL •
lb . Cuius varium apud diuersas gen-
tes . Seruius Aen. 5. ad illud : Argenti,
auriq. talenta , Talentum ( inquit ) secundum
varias gentes varium pondus
est,sed apud romanos talentum est Lxx.
librae , sicut Plautus ostendit in Mostel-
laria,qui a it, duo talenta esse cxL. libras
. Sed recte meo iudicio Chacon, Si
talentum, ait, sex milia drachmarum continet
, v t Fannius affirmât , libra vero
drachmas x c v i . , efficitur profecto , v t talentum
libras romanas lxii. tantum ap-
pendat, non lxx. , v t apud Seruium le-
gitur ; ueque Flauti locus aliud suadet f .
L I B E R XVI.
cis:11am nihil est chalco minus, nihil talento maius. Cuius varium
apud diuersas gentes pondus habetur . Apud romanos enim talentum
est l x x i i . librarum , sicut Plautus ostendit, qui ait, duo talenta
esse c x l i i i i . libras. Est autem triplex , id e st, minus, medium , sum-
mum . Minus quinquaginta:medium l x x i i . libris:summum cxx. constat.
23. Centenarium numeri nomen est, eo quod centum libiarum
ponderis sit. Quod pondus propter perfecdonem centenarii numeri
romani instituerunt.
Quare quum Isidori codices Lxii. librar. ,
et cxLi i i i . libras constanter habeant, non
dubito , quin lxïi. , et c x x l m . de doctis-
simi viri sententia hoc loco legendum
s i t , atque ita Seruium scripsisse , cum
eodem existimamus 9v t pro L x . 9 et x x .
librariorum vitio L x x . , et X L . irrepse-
r in t. GRIAL .
Ib. Medium L x x i i . Scribo L x i i . GR.
Ib. Summum C X x . De quo Vitruuius
loquitur lib. 10. c. 21. quum ait : Haben-
tem pondus talentum quatuor milium ,
quod fit quadringenta octoginta milia pon-
do . GRIAL .
lb . Seruius idem pondus 7°* libra-
rum talento tribuit lib. 9. Aeneid. ad
v. 265. Auri duo magna talenta . Mar-
silius Cognatus' lib. 4. Obseruat. cap. 6.
reprehendit in Isidoro, quod dixerit apud
romanos, quum romani vocabulo talenti
vti non consueuerint, et Plautus sermo-
nem habeat de graecis . Isidorus verba
Seruii sumpsit . Addit Cognatus, erro-
rem librarii videri Lxx. pro L x ., et CLX.
pro c x x ., sed auctoris errorem non du-
bium esse, quod in talento posuerit minas
duas supra sexaginta : nam in Plau-
to quatuor minae supra 120. debebantur
ratione foeneris . Ios. Scaliger de re num-
mar. pag. 30. grammaticorum commen-
tum esse pronunciat magnum talentum,
paruum talentum , et apud Isidorum minus
, medium , summum , quae sunt, vt
a it, ineptissima . Ad Plauti vero verba
in Rudente respondet, se haerere . Sed
negare nequit Scaliger, rem non satis
exploratam apud antiquos reperiri, ne-
que parum laborare recentiores, qui talenti
valorem explicare conantur , Yt
Salmasius de pecun. veter., Vossius in
Etymol., et alii . Ad Isidorum quod at-
tinet, aduertendirm , norinullos apud Seruium
, a quo Isidorus sua mutuatur , pro
libris reponere velle min a s : nam Fan—
nius ait: Cecropium superest post haec
docuisse talentum , - Sexaginta minas ,
seu vis 9sex milia drachmas . Libra con-
tinet drachmas 9 6 ., adeoque sexaginta
librae solum efficerent drachmas $952.
Librae sexaginta duae, quod apud Seruium
, et Isidorum retineri Chacon vo-
lebat , efficerent drachmas 6072. Et de
minis quidem Plautus loquitur . Diuersa
talentorum genera Festus enumerat : Ta-
lentorum non vnum genus . Atticum est
sex milium denarium . Rhodium , et Ci-
stophorum quatuor milium quingentorum
denarium . Alexandrinum duodecim mi-
Hum denarium . N eapolitanum sex denarium
. Syracusanum trium denarium . Rhe-
ginum victoriati-. Erat etiam talentum
atticum maius , quod 83. minas, et 4.
vncias continebat, de quo Liuius lib. ,
et cap. 38. AREVALVS.
23. Numeri nomen , recte, inquit Scaliger
loc. cit. pag. 64., vt distinguatur a
ponderali, quod arabes corrupto nomine
Kintar , hispani, et aquitani quintal di-
cunt . Medio aeuo nomina quintale, et
quintallus in vsu erant, de quibus plura
Ducangius . Hispani quintal vocant pon-
dus centum, librarum ; de quo confer Ma*
rianam De ponder., et mens. cap. 9. ,
vbi ex Isidori verbis colligit, latinos posteriori
tempore coepisse centenarii nomine
talentum significare , eo pondere
aliqua ex parte mutato • AREVALVS •