R A R I T E I T - K A M E R . Ì Éoek. sé
I iW^
. ^ H'' i
r . . .
• ,}'iii
I
over eind als danzende in 't water , zommige fiaan fchuins aÌs een geveMe piek,. Ik
heb my lang laaten voorftaan, dat ze den lelfden ftand verbeeldeD, dien ze aan 't levende
beeil gehadhebben, doch by nader onderzoek bevonden, dat zulks nies aan
alle vingeren waar zy. De zekere oorzaak hier van zoude ik niet können vafifìelìen»
doch oordeelen, dat indien wy met vergrootglazen voorzien w a r en, wy 't zelve nader
zouden ontdekken, wanneer men buitentwyfFeìbevindenzoude, datdeleggersdigter
en Valter van fubflantie zyn, maar defìaanders, datis, vingers die overeind ilaanen
dryven, by haare bovenfle deelenydeler en voozer zyn i dieshalven aldaar meer luchts in
zig beflooten hebben, waar door het dan komt , dat het iigfte deal daar van zig opheft^
en 't zwaarfte naar den grond zakt. Als deze vingers langen tyd op de ftrandi
of tufichen de klippen dryven, worden ze eindelyk zwaar, en geheel in fteen verändert,
weslialven veele vermoeden, (niet heel onwaarfchynlyk) dat het een byzonder
Steen-zeegewas zy.
Hunne mam in 't Latyn ìs 'D/^/f-afa Trifffa, en de vingers in'tbyzonder//««»ì
digiti Marini, Maleits Djari Laut ; by de Amboneezen heefc hy geen
naam danop Hitoe, Sulo^ay, op Hila, HatuO^ay^ tn Hatoyhu-, op Loehoe ,
Zy Valien meeft op de kuft van Hitoe, op zoodanige ftranden daar grootefteenen^w^^?-
en Zand zyn; de Inländers neemenzetotdekoftgelykdevoorige, teweten, deeyer-^,,^,,,.
ftokken, die men van binnenvind, vanhetaanhangendevleefchenüymwelgezuivert.
Defteene vingersi lypenze wataan 'c voorfte fpits, dat'er defcherpe kanten afkometi, en
hangen ze hunne kinderen aan den hals, in plaats van babbelftokjes, zeggende, dat ze een
gemakkelyke tanding maaken.Zommige van onzeChirurgyns hebben ervaaren,dat zegepulverizeert
eningenomen>de zelve werIdngdoen als Oculi Canceri, te weercn, om het d'OcHU
Water, Graveelen de Maanftonden krachtig te d ryven. Van de Ternatanen, en Inwoon- vcrgtUe^
deren der Ei landen, heb ik geleert,dat ze deze vingers mengen onder die dingen»^'"'
die ze tegens ingenomen vergift gebruiken, enheb ik dezelve ook dikwils gevonden
der de bondeltjes »die zy overal op Zeetochten,en in den Oorlog gaande, by zig draagen,|i/j,£^-
die gemeenlyk beftonden uit 7 ftukjes. Als i een zwart, i eenwit geknoopt, 3 een grauw,
4 eenrood Calbahaar, Elephantis^ hier na onder de Jö/??;?jbefchreeven, 6
deze fteene vingers, 7 een onbekentworteltje, doch in plaats van' t zelve was in andere
bondeltjes een ftukje van den Solen arenarius, of Zandpype. Andere gevoelden het
Geheim daar in-te beftaan , datze deze 7 dingen gebruikten , niet alleen tegens ingenomen
vergift, maar ook tegens toverfche beleezing, daar ze zeerbangvoorzyn,^'^^®'*^J'''i"^
inzonderheit tegens zoodanige fchelmftukjes, waar door ze malkauder de manlyke ' '
kragt beneemen.
II. Schinometra 'Digitata Secundal. notunda , is wat gr®oter dan de voorgaande.i Saort.
in'tgemeen een vuift groot , regtrond, en watgedrukt als een kaasje; de konftigfte-^"''''^'-
en cierlykfte onder alle Zeeappels, want zyn ichaal is bezetmet fchoone groote wrat-^"^''^*'
ten, blinkende als paereltjes, ieder met een doorgaand gaatje, eneenkringetjerond-P/^^/Xiii;
om: deze wrattenftaan in 10 ryenof y paaren, en in ieder ry, van het bovenfte totjJ^'jy^'.^
het onderfte gatofdenmond , joföjendaartuiTchennochtwee ofdriehalveryen,ieder«^i? zeht
van drie of vier wratten; op ieder wratüaat een v inger, ruim zoolangals de middelilew/ze^"/"
vinger, hebbende de dikte van eenGanzefchaf t ,rond en in de lengte geÜreept, wat ruig/^""'*-
donker grauw, boven met eenplatiierretjevanveeleüraalen, vanfubßantie harderen^-^^^,^^^
fteenachtiger dan de voorige, derhalven alle in 't water zinkende. Tuffchen de ryen ^
ftaan'er noch andere kleender, doch wat ydel, en bövenop meeft rond. Daar is noch *
een byzondere foort hier van, die de vingers veelkorterendunder hebben, ook met
ronde hoofden. De der de foort heeftgekarteldekransjesrondom de vingers, die boven
1- duim niet lang zyn. De vierde foort heeft lange en ranke vingers , boven in
eenftompefpitstoeloopende, wit,licht, en krytachtig van fubftantie. De vyfnaaden,
waar mede de fchaal te zamen is gezet , loopen niet regt, maar wat bogtig of flangs-
E wy z e j